4. desember

4. desember er 338. dagur ársins (339. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 27 dagar eru eftir af árinu.

Atburðir

• 771 - Karlóman 1. af ætt Karlunga dó, Karlamagnús varð þá einn Frankakonungur.
• 1110 - Fyrsta krossferðin: Krossfarar lögðu Sídon undir sig.
• 1214 - Alexander 2. varð konungur Skotlands.
• 1459 - Adolf hertogi af Slésvík dó barnlaus og hertogadæmið gekk til Kristjáns 1. Danakonungs.
• 1563 - Kirkjuþinginu í Trentó lauk.
• 1674 - Jacques Marquette stofnaði trúboðsstöð við Michigan-vatn sem síðar varð borgin Chicago.
• 1791 - Fyrsta tölublað The Observer, fyrsta sunnudagsdagblaðs heims, var gefið út.
• 1844 - Forsetakosningar í Bandaríkjunum: James K. Polk bar sigurorð af Henry Clay.
• 1938 - Golfklúbbur Vestmannaeyja var stofnaður.
• 1954 - Kvikmyndin Salka Valka eftir sögu Halldórs Laxness var frumsýnd í Nýja bíói og Austurbæjarbíói í Reykjavík.
• 1958 - Upp úr slitnaði í samstarfi flokkanna sem mynduðu Hræðslubandalagið.
• 1965 - Fyrsti íþróttaleikurinn fór fram í íþróttahöllinni í Laugardal.
• 1970 - Ríkisstjórn Spánar setti tímabundin herlög í Baskalandi.
• 1971 - Veitingahúsið Glaumbær, sem var einn vinsælasti skemmtistaður í Reykjavík í áratug, gjöreyðilagðist í eldsvoða.
• 1971 - Montreux-spilavítið í Sviss brann til grunna eftir slys sem varð á tónleikum Frank Zappa. Lag Deep Purple, „Smoke on the Water“, fjallar um atvikið.
• 1973 - Í þingkosningum í Danmörku guldu gömlu flokkarnir afhroð og tveir nýir flokkar, Miðjudemókratar og Danski framfaraflokkurinn, fengu þingmenn kjörna.
• 1976 - Jean-Bédel Bokassa útnefndi sjálfan sig Bokassa 1. keisara Mið-Afríkulýðveldisins.
• 1977 - Jean-Bédel Bokassa, var formlega krýndur keisari Mið-Afríkulýðveldisins.
• 1977 - Flugvél frá Malaysian Airline var rænt með þeim afleiðingum að hún hrapaði við þorpið Tanjung Kupang. Allir farþegar og áhöfn létust.
• 1979 - Umsátrinu um stórmoskuna í Mekka lauk eftir blóðuga bardaga.
• 1980 - Hljómsveitin Led Zeppelin sendi frá sér fréttatilkynningu um upplausn sveitarinnar eftir lát trommarans John Bonham.
• 1981 - Stytta af heilagri Barböru var afhjúpuð á messudegi hennar í kapellunni í Kapelluhrauni við Straumsvík.
• 1983 - Sólmyrkvi varð kl. 12:30 GMT. Hann sást vel við miðbaug.
• 1984 - Borgarastyrjöldin á Srí Lanka: Stjórnarherinn myrti yfir 100 manns í bænum Mannar.
• 1991 - Pan Am-flugfélagið hætti starfsemi.
• 1991 - Bandaríski brennuvargurinn John Leonard Orr var handtekinn í Los Angeles.
• 1992 - Bandaríkjaher sendi lið til Sómalíu undir merkjum UNITAF.
• 1993 - Ingólfstorg í miðborg Reykjavíkur var vígt.
• 1998 - Öðrum hluta Alþjóðlegu geimstöðvarinnar, Unity, var skotið á loft.

• 2006 - Wii-leikjatölvan frá Nintendo var sett á markað.
• 2008 - Kólerufaraldur olli dauða 1200 manns í Simbabve.
• 2013 - Árásirnar í Írak 4. desember 2013: 35 létust í röð árása í Kirkuk í Írak.
• 2015 - 16 létust þegar maður henti sprengju inn á veitingastað í Kaíró í Egyptalandi.
• 2016 - Óháði frambjóðandinn Alexander Van der Bellen sigraði í forsetakosningum í Austurríki.
• 2017 - Borgarastyrjöldin í Jemen: Fyrrum forseti Jemen, Ali Abdullah Saleh, var skotinn til bana af meðlimi Hútífylkingarinnar.
• 2021 - Íslenska landsliðið í hópfimleikum vann gullverðlaun í hópfimleikum kvenna og silfur í hópfimleikum karla á Evrópumótinu í TeamGym í Portúgal.

Fædd

• 1612 - Samuel Butler, enskur rithöfundur (d. 1680).
• 1861 - Hannes Hafstein, ráðherra Íslands (d. 1922).
• 1865 - Edith Cavell, ensk hjúkrunarkona (d. 1915)
• 1875 - Rainer Maria Rilke, tékkneskt skáld (d. 1926).
• 1892 - Francisco Franco, einræðisherra Spánar (d. 1975).
• 1916 - Sigurður Ólafsson, íslenskur söngvari (d. 1993).
• 1920 - Ásgerður Búadóttir, íslensk myndlistarkona (d. 2014).
• 1926 - Shigeo Sugimoto, japanskur knattspyrnumaður (d. 2002).
• 1940 - Freddy Cannon, bandarískur söngvari.
• 1949 - Jeff Bridges, bandarískur leikari.
• 1965 - Ulf Kirsten, þýskur knattspyrnumaður.
• 1969 - Jay-Z, bandarískur rappari.
• 1973 - Tyra Banks, bandarísk fyrirsæta og leikkona.

Dáin

• 771 - Karlóman 1., Frankakonungur (f. 751).
• 1131 - Omar Khayyám, persneskt skáld (f. 1048).
• 1214 - Vilhjálmur ljón, Skotakonungur (f. um 1143).
• 1270 - Teóbald 2., konungur Navarra (f. um 1238).
• 1334 - Jóhannes 22. páfi (f. 1249).
• 1637 - Nicholas Ferrar, enskur athafnamaður og trúarleiðtogi (f. 1592).
• 1642 - Richelieu kardináli (f. 1585).
• 1679 - Thomas Hobbes, enskur heimspekingur (f. 1588).
• 1680 - Thomas Bartholin, danskur læknir (f. 1616).
• 1696 - Meishō, keisaraynja Japans (f. 1624).
• 1828 - Robert Jenkinson, jarl af Liverpool, breskur stjórnmálamaður (f. 1770).
• 1857 - Þorleifur Repp, fræðimaður og þýðandi (f. 1794).
• 1867 - Helgi G. Thordersen, íslenskur biskup (f. 1794).
• 1937 - Elín Briem, íslenskur skólastjóri (f. 1856).
• 1975 - Hannah Arendt, þýskur heimspekingur (f. 1906).
• 1976 - Benjamin Britten, breskt tónskáld (f. 1913).
• 1993 - Frank Zappa, bandarískur tónlistarmaður (f. 1940).
• 2011 - Socrates, brasilískur knattspyrnumaður (f. 1954).
• 2016 - Jón Guðmundur Hvammdal Guðlaugsson, íslenskur frjálsíþróttamaður (f. 1926).
• 2017 - Ali Abdullah Saleh, forseti Jemen (f. 1947).