Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 56.737 greinar.

Grein mánaðarins

Óeirðirnar á Austurvelli áttu sér stað miðvikudaginn 30. mars 1949, vegna þess að til stóð að samþykkja þingsályktunartillögu um inngöngu Íslands í Norður-Atlantshafsbandalagið (NATÓ). Andstæðingar inngöngunnar, stuðningsmenn hennar og aðrir almennir borgarar flykktust á Austurvöll til að sjá hvað verða vildi, en sumir andstæðinganna létu grjóti, eggjum og mold rigna yfir Alþingishúsið. Lögregla ákvað að dreifa mannfjöldanum með því að varpa táragasi á hann. Varalið lögreglunnar var kallað út og voru varaliðarnir með breska hermannahjálma og armbindi, ýmist hvít eða í fánalitunum, sem einkenni. Þessi átök milli andstæðinga tillögunnar annars vegar og lögreglu, varaliðs hennar og stuðningsmanna tillögunnar hins vegar urðu mestu óeirðir sem orðið hafa á Íslandi.

Mikið hefur verið rætt og ritað um þessa atburði á Austurvelli og er ekki auðvelt að skera úr um sannleiksgildi frásagna og niðurstaðna. Sagnfræðingurinn Þór Whitehead hefur meðal annars haldið því fram að beinlínis hafi verið stefnt að valdaráni sósíalista með þessum aðgerðum. Aðrir, meðal annars Guðni Th. Jóhannesson sagnfræðingur, hafa hafnað þessari túlkun.

Fyrri mánuðir: Sun Myung Moon – Seinna Téténíustríðið – Ariana Grande – Kauphöllin í New York – Íraksstríðið

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

28. maí: Recep Tayyip Erdoğan er endurkjörinn forseti Tyrklands.
19. maí: Flugfélagið Niceair verður gjaldþrota.
17. maí: Guillermo Lasso, forseti Ekvador, leysir upp þing landsins og boðar til kosninga vegna stjórnarkreppu og þjóðaruppþots.
16. maí - 17. maí: Leiðtogafundur Evrópuráðsins er haldinn í Hörpu.
13. maí: Sænska söngkonan Loreen (sjá mynd) vinnur Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva 2023 með laginu „Tattoo“ og verður fyrsta konan sem hefur unnið keppnina tvisvar.
6. maí: Karl 3. er krýndur konungur Bretlands.

Yfirstandandi: Átökin í Súdan • Borgarastyrjöldin í Jemen • Innrás Rússa í Úkraínu / Stríð Rússlands og Úkraínu • Kórónaveirufaraldurinn • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: Tina Turner (24. maí) • Garðar Cortes (14. maí) • Ísak Harðarson (13. maí) • Anna Kolbrún Árnadóttir (9. maí)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 1. júní

2009 - Bandaríski bílaframleiðandinn General Motors varð gjaldþrota.
2010 - Einn af stofnendum Al Kaída, Mustafa Abu al-Yazid, var drepinn í drónaárás í Pakistan.
2015 - Smáþjóðaleikarnir voru settir í Reykjavík.
2015 - Allir nema 14 af 465 farþegum ferjunnar Dongfang zhi Xing fórust þegar hún sökk á Jangtsefljóti.
2016 - Lengstu og dýpstu járnbrautargöng heims, Gotthardgrunngöngin, voru opnuð eftir tveggja áratuga framkvæmdir.
2017 - Bandaríkin tilkynntu að þau hygðust draga sig út úr Parísarsamkomulaginu.
2018 - Mariano Rajoy sagði af sér sem forsætisráðherra Spánar eftir að þingið samþykkti vantraust gegn honum.
2022 - Rússneska gasfyrirtækið Gazprom hætti sölu gass til Danmerkur eftir að danska fyrirtækið Ørsted neitaði að greiða fyrir gasið með rúblum.
2022 - Danir kusu í þjóðaratkvæðagreiðslu að gerast þátttakendur í varnarsamstarfi Evrópusambandsins.

Sjá hvað fleira gerðist 1. júní

Vissir þú...

… að Sovétlýðveldið Rússland náði yfir þrjá fjórðu af landsvæði Sovétríkjanna og taldi til sín rúman helming íbúafjöldans, tvo þriðju af iðnaðinum og um helming landbúnaðarframleiðslunnar?

… að verðlaunagripur Hugo-verðlaunanna er alltaf stílfærð eldflaug en er annars breytilegur frá ári til árs?

… að í norrænni goðafræði hlaut gyðjan Freyja Brísingamenið frá fjórum dvergum með því að verja einni nótt með hverjum þeirra?

… að klassíska vísindaskáldsögumyndin Metropolis (sjá mynd) frá árinu 1927 var gagnrýnd á sínum tíma þar sem boðskapur hennar um samstarf milli stétta þótti barnalegur?

… að goðsagan um Aröknu er bæði upprunasaga til að útskýra færni kóngulóa í vefnaði og líka varnaðarsaga um ofdramb þeirra sem bera sig saman við guðina?

… að hákarlategundin Gíslaháfur (Apristurus laurussonii) var nefnd á íslensku eftir gullsmiðnum Gísla Lárussyni?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins