Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 51.098 greinar.

Grein mánaðarins

Katrín af Medici (13. apríl 1519 – 5. janúar 1589) eða Caterina Maria Romula di Lorenzo de' Medici var drottning Frakklands á 16. öld, kona Hinriks 2. Frakkakonungs og móðir Frakkakonunganna Frans 2., Karls 9. og Hinriks 3., tengdamóðir Hinriks 4. og einnig tengdamóðir Filippusar 2. Spánarkonungs. Hún hélt í raun um stjórnartaumana í Frakklandi í nærri 30 ár og hafði mjög mikil áhrif á stjórnmál og listir í Frakklandi.

Katrín af Medici hefur fengið misjöfn eftirmæli. Óumdeilt er að í tæp þrjátíu ár hélt hún í raun um stjórnartaumana í Frakklandi að því marki sem hægt er að stjórna landi þar sem skiptast á blóðugar borgarastyrjaldir og mikil spenna og hatur milli trúarhreyfinga og aðalsætta. Hún sveifst einskis til að reyna að halda sonum sínum á konungsstóli og er talið ólíklegt að þeir hefðu enst lengi án hennar.

Katrín var mikill listunnandi. Hún safnaði málverkum og öðrum listaverkum, styrkti listamenn úr ýmsum greinum og eyddi háum fjárhæðum í listir. Mestan áhuga hafði hún þó á byggingarlist og lét reisa ýmsar hallir og önnur mannvirki, þar á meðal Tuileries-höll í París. Mörgum þeirra var þó aldrei lokið og fátt stendur eftir í dag.

Fyrri mánuðir: The Chicks – Pol Pot – Hundrað ára stríðið – Sjóræningjar frá Barbaríinu

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

9. nóvember: Armenía og Aserbaísjan skrifa undir vopnahléssamning vegna átaka í Nagornó-Karabak.
3. nóvember: Joe Biden (sjá mynd), frambjóðandi Demókrataflokksins, vinnur forsetakosningarnar í Bandaríkjunum.
19. október: Luis Arce er kjörinn forseti Bólivíu.
17. október: Verkamannaflokkurinn undir forystu Jacindu Ardern vinnur stórsigur í þingkosningum á Nýja-Sjálandi.
15. október: Sooronbay Jeenbekov, forseti Kirgistans, segir af sér vegna mótmæla og uppþota eftir þingkosningar í landinu.
7. október: Emmanuelle Charpentier og Jennifer Doudna vinna til Nóbelsverðlaunanna í efnafræði fyrir uppgötvun sína á CRISPR/Cas9-erfðatækninni.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen • Kórónaveirufaraldurinn • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: Diego Maradona (25. nóvember) • Páll Pétursson (23. nóvember) • Peter Sutcliffe (13. nóvember) • Amadou Toumani Touré (10. nóvember)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 25. nóvember

1999 - Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna ákvað að 25. nóvember skyldi vera alþjóðlegur baráttudagur gegn kynbundnu ofbeldi til minningar um Mirabal-systurnar.
2002 - George W. Bush undirritaði Homeland Security-lögin. Heimavarnarráðuneyti Bandaríkjanna var stofnað.
2008 - Grænland hélt þjóðaratkvæðagreiðslu um aukna sjálfsstjórn landsins. Yfir 75% kjósenda greiddu atkvæði með aukinni sjálfsstjórn.
2012 - Fellibylurinn Bopha myndaðist í vestanverðu Kyrrahafi.
2014 - Hörð átök milli mótmælenda og lögreglu áttu sér stað í Ferguson (Missouri) vegna morðsins á Michael Brown.

Sjá hvað fleira gerðist 25. nóvember

Vissir þú...

… að Erik Axel Karlfeldt og Dag Hammarskjöld eru einu mennirnir sem hafa unnið til Nóbelsverðlauna eftir dauða sinn?

… að þegar velja átti manneskju ársins árið 1941 ætlaði ritstjórn Time upphaflega að velja teiknimyndapersónuna Dúmbó, en skipti yfir í Franklin D. Roosevelt Bandaríkjaforseta eftir að árásin á Perluhöfn var gerð?

… að Parísarháskóla var skipt upp í 13 sjálfstæða háskóla árin 1970–1971 þar sem skólinn hafði verið miðstöð stúdentaóeirðanna í París árið 1968?

… að Túaregar hafa stundum verið kallaðir „bláa fólkið“ vegna þess að litarefni úr bláum viðhafnarklæðum þeirra (sjá mynd) á til að flekka hörund þeirra?

… að fyrsta glæpasaga nútímans er gjarnan talin vera Mademoiselle de Scudéri eftir E.T.A. Hoffmann frá 1819?

… að samkvæmt sumum talningum var Arthur Friedenreich markahæsti leikmaður knattspyrnusögunnar?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins

Forsíða