Forsíða

Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

• Hvernig skrifa ég grein?
• Hjálp!
• Almennt spjall

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 49.872 greinar.

Grein mánaðarins

Kontraskæruliðar eða einfaldlega kontrar voru vopnuð andspyrnuhreyfing sem börðust gegn ríkisstjórn sandínista í Níkaragva á níunda og tíunda áratugnum með stuðningi Bandaríkjanna. Stuðningur Bandaríkjanna við hreyfinguna var ein af orsökum Íran-Kontrahneykslisins á forsetatíð Ronalds Reagan. Nafnið „kontra“ var stytting á la contrarrevolución, sem merkir „gagnbyltingin“.

Kontraskæruliðarnir voru stofnaðar með stuðningi einræðisstjórnar Jorge Rafael Videla í Argentínu og bandarísku leyniþjónustunnar. Kontrarnir háðu skæruhernað og gerðu árásir á ríkisstofnanir sandínista í Níkaragva, sér í lagi í norðurhluta landsins þar sem þeir gátu flúið yfir landamærin til Hondúras í bækistöðvar sínar. Kontrarnir gerðu sér ekki miklar vonir um að steypa af stóli stjórn sandínistanna en vonuðust til þess að koma af stað samfélagsóeirðum með því að vinna skemmdarverk á efnahags- og velferðarverkefnum stjórnarinnar. Kontraskæruliðar réðust meðal annars á skóla og heilbrigðisstofnanir, eyðilögðu uppskeru bænda og brenndu niður verksmiðjur.

Kontrahreyfingin varð til með samruna ýmissa andófshreyfinga eignarbænda og frumbyggja sem mótmæltu meðal annars samyrkjuvæðingu sandínistastjórnarinnar, vinahótum hennar við Sovétríkin og herskyldunni sem stjórnin kom á. Hreyfingarnar sameinuðust með stuðningi bandarísku leyniþjónustunnar í júní árið 1985 og töldu árið 1990 til sín um 13.800 til 22.400 meðlimi.

Fyrri mánuðir: Hnúfubakur – Vladímír Pútín – Íslensk matargerð – Rojava

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

• 26. maí: Hjónaband samkynhneigðra verður löglegt í Kosta Ríka.
• 25. maí: Bandarískur blökkumaður að nafni George Floyd er kæfður til dauða í haldi bandarískra lögreglumanna í Minneapolis. Dauði hans hrindir af stað öldu mótmæla (sjá mynd) gegn kynþáttabundnu ofbeldi bandarískrar lögreglu gegn blökkumönnum.
• 18. – 19. apríl: Sextán manns láta lífið í skotárásum í Nova Scotia í Kanada.
• 27. mars: Norður-Makedónía gerist 30. aðildarríki Atlantshafsbandalagsins.
• 11. mars: Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin lýsir yfir heimsfaraldri vegna COVID-19.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen  • Kórónaveirufaraldur 2019-2020  • Mótmælin í Bandaríkjunum  • Sýrlenska borgarastyrjöldin
Nýleg andlát: Alfreð Þorsteinsson (27. maí) Jerry Stiller (11. maí)  • Little Richard (9. maí)

• Væntanlegir atburðir (Sjá einnig): Wikipedia:50.000 greinar (circa júní 2020)  • Forsetakosningar á Íslandi (27. júní)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 2. júní

• 2004 - Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, synjaði fjölmiðlafrumvarpinu staðfestingar.
• 2008 - Jarðskjálfti skók Hveragerði. Skjálftinn mælist 5,5 stig á Richter-kvarða.
• 2008 - Jose Mourinho gerist nýr þjálfari F.C. Internazionale Milano með rúman milljarð íslenskra króna í árslaun eftir samkomulagi.
• 2008 - 6 létust í sprengjuárás á danska sendiráðið í Islamabad.
• 2008 - Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti heimild fyrir erlend herskip að fara inn í lögsögu Sómalíu til að koma í veg fyrir sjórán.
• 2010 - Skotárásin í Cumbria: Leigubílstjórinn Derrick Bird skaut 22 á fjórum tímum, þar af létust 12.
• 2014 - Jóhann Karl 1. Spánarkonungur tilkynnti að hann hygðist afsala sér völdum og láta krúnuna í hendur syni sínum, Filippusi 6.
• 2015 - Forseti Alþjóðaknattspyrnusambandsins Sepp Blatter tilkynnti að hann hygðist segja af sér.

Sjá hvað fleira gerðist 2. júní

Vissir þú...

• … að vorið 1882 hrakti Jóhann Bessason (sjá mynd) smiður og bóndi burt ísbjörn með glóandi járni ?

• … að Borgarastríðið á Kosta Ríka árið 1948 stóð í 44 daga og létust þá um 2000 manns?

• … að Brest er bæði borg i Frakklandi og Hvíta-Rússlandi?

• … að sundmannakláði eru ónæmisviðbrögð í húð manna vegna fuglablóðagða?

• … að János Kádár var settur í embætti forstætisráðherra Ungverjalands af Sovétmönnum árið 1956?

• … að Alexandra Kollontaj var eini meðlimur miðstjórnar bolsévikaflokksins frá dögum októberbyltingarinnar sem lifði af hreinsanirnar miklu eftir valdatöku Stalíns?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

	Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók		Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur		Wikivitnun Safn tilvitnana
	Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir		Wikilífverur Safn tegunda lífvera		Wikifréttir Frjálst fréttaefni
	Commons Samnýtt margmiðlunarsafn		Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna		Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
	Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur		Wikivoyage Ferðaleiðarvísar		Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins