15. janúar

15. janúar er 15. dagur ársins samkvæmt gregoríska tímatalinu. 350 dagar (351 á hlaupári) eru eftir af árinu.

Atburðir

• 69- Galba var ráðinn af dögum af lífverði keisara. Otho náði völdum í Róm og lýsti sig keisara.
• 708 - Sisinníus varð páfi.
• 1559 - Elísabet 1. var krýnd drottning Englands í Westminster Abbey.
• 1582 - Rússland lét Eistland og Lífland af hendi við Pólsk-litháíska samveldið.
• 1609 - Eitt af fyrstu fréttablöðum heims Avisa Relation oder Zeitung, kom fyrst út í Ágsborg.
• 1759 - Þjóðminjasafn Bretlands var fyrst opnað almenningi.
• 1790 - Fletcher Christian og átta aðrir uppreisnarmenn af skipinu Bounty settust að á Pitcairn-eyju ásamt sex körlum og tólf konum frá Tahíti.
• 1809 - Skipið Clarence frá Englandi kom til Hafnarfjarðar. Um borð var danskur maður, sem búið hafði í Englandi og víðar alllengi, Jørgen Jørgensen að nafni. Hann dvaldist hér í tvo mánuði. (Sjá 25. júní 1809.)
• 1885 - Wilson Bentley tók fyrstu ljósmyndina af snjókorni.
• 1892 - James Naismith gaf út reglur körfubolta.
• 1919 - Nóvemberbyltingin: Rosa Luxemburg og Karl Liebknecht voru tekin höndum af vopnuðum Freikorps-sveitum og tekin af lífi samkvæmt skipun sósíaldemókrataleiðtogans Friedrich Ebert.
• 1922 - Michael Collins varð formaður írskur bráðabirgðastjórnarinnar.
• 1935 - Mjólkursamsalan var stofnuð.
• 1942 - Vindhraðamet var slegið í Reykjavík, í bandarískri flugstöð við Reykjavíkurflugvöll mældist vindhraði 39.8 m/s.
• 1943 - Heimsins stærsta skrifstofubygging, Pentagon í Arlington, Virginíufylki, var tekin í notkun.
• 1947 - Elizabeth Short, Svarta dalían, fannst myrt í Los Angeles. Morðið er enn óupplýst.
• 1967 - Gífurlegt hrun varð úr Innstahaus, nyrst við Steinsholtsjökul, sem er skriðjökull norður úr Eyjafjallajökli. Við hrunið rann fram mikið vatnsmagn úr jökullóninu fram á Markarfljótsaura og var það talið nema milljónum tonna. Rennsli Markarfljóts margfaldaðist um tíma vegna þessa.
• 1970 - Muammar al-Gaddafi var lýstur formaður Líbýska byltingarráðsins.
• 1971 - Asvanstíflan var tekin í notkun.
• 1972 - Margrét Þórhildur var hyllt sem Danadrottning degi eftir lát föður síns Friðriks 9.
• 1976 - Odvar Nordli varð forsætisráðherra Noregs.
• 1977 - Flugslysið í Kälvesta: Sænsk farþegavél hrapaði á íbúðabyggð með þeim afleiðingum að 22 létust.
• 1980 - William Heinesen var gerður að heiðursborgara í Þórshöfn.
• 1981 - Jóhannes Páll 2. páfi tók á móti sendinefnd frá Samstöðu í Vatíkaninu.
• 1983 - Bandalag jafnaðarmanna á Íslandi var stofnað að frumkvæði Vilmundar Gylfasonar.
• 1985 - Tancredo Neves var kjörinn forseti Brasilíu af brasilíska þinginu.
• 1987 - Aðalritari kínverska kommúnistaflokksins, Hu Yaobang, var neyddur til að segja af sér.
• 1988 - Lögreglu og mótmælendum lenti saman við Klettamoskuna í Jerúsalem.
• 1990 - Búlgarska þingið samþykkti að afnema flokksræði Búlgarska kommúnistaflokksins.
• 1990 - Þúsundir manna réðust inn í höfuðstöðvar austurþýsku leyniþjónustunnar, Stasi, til að skoða skjöl um sig.
• 1992 - Evrópusambandið viðurkenndi sjálfstæði Króatíu og Slóveníu.
• 1993 - Mafíuforinginn Salvatore Riina var handtekinn í Palermó á Sikiley.
• 1994 - Hjúkrunarfélag Íslands og Félag háskólamenntaðra hjúkrunarfræðinga voru sameinuð í Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga.
• 1994 - R-listinn ákvað sameiginlegt framboð minnihlutaflokkanna í Reykjavík.
• 1994 - Skemmtiferðaskipið American Star slitnaði úr togi og rak á land við Fuerteventura á Kanaríeyjum.
• 1999 - Blóðbaðið í Račak: 45 kosóvóalbanar voru drepnir af Júgóslavíuher.
• 2001 - Wikipedia var opnuð almenningi.
• 2006 - Michelle Bachelet var kjörin forseti Chile, fyrst kvenna.
• 2006 - Geimkönnunarfarið Stardust sneri aftur með geimryk frá halastjörnu.
• 2007 - Meðferðarheimilinu Byrginu var lokað.
• 2007 - Hálfbróðir Saddams Husseins Barzan Ibrahim al-Tikriti og dómarinn Awad Hamed al-Bandar voru hengdir fyrir aðild að morðum á 148 sjíamúslimum í bænum Dujail árið 1982.

• 2008 - Apple Inc. kynnti fartölvuna MacBook Air.
• 2009 – Farþegaflugvél nauðlenti á Hudsonfljóti við Manhattan. Allir 155 um borð lifðu af og flugmaðurinn, Chelsey Sullenberger, var hylltur sem hetja.
• 2009 - Hagsmunasamtök heimilanna voru stofnuð á Íslandi.
• 2010- Lengsti sólmyrkvi 3. árþúsundsins átti sér stað.
• 2010 - Borgarastyrjöldinni í Tjad lauk formlega.
• 2013 - Hrossakjötshneykslið hófst þegar upp komst að sláturhús í Bretlandi og Írlandi höfðu selt hrossakjöt sem nautakjöt.
• 2013 - Kóreski tölvuleikurinn ArcheAge kom út.
• 2013 - Tommy Remengesau tók við embætti forseta Palá.
• 2015 - Sviss afnam hámark á gengi svissneska frankans gagnvart evrunni.

Fædd

• 1292 - Jóhanna af Búrgund, drottning Frakklands, kona Filippusar 5. (d. 1330).
• 1342 - Filippus 2. hertogi af Búrgund (d. 1404).
• 1432 - Alfons 5., konungur Portúgals (d. 1481).
• 1622 - Moliére, franskt leikskáld (d. 1673).
• 1721 - Stefán Björnsson reiknimeistari (d. 1798).
• 1735 - Vigfús Hansson Scheving, íslenskur sýslumaður (d. 1817).
• 1809 - Pierre-Joseph Proudhon, franskur anarkisti (d. 1865).
• 1812 - Peter Christian Asbjørnsen, norskur rithöfundur og vísindamaður (d. 1885).
• 1862 - Loïe Fuller, bandarískur listdansari (d. 1928).
• 1863 - Wilhelm Marx, þýskur stjórnmálamaður (d. 1946).
• 1866 - Nathan Söderblom, erkibiskup Uppsala (d. 1931).
• 1869 - Stanisław Wyspiański, pólskur listmálari (d. 1907).
• 1876 - Ibn Sád, konungur Sádí-Arabíu (d. 1953).
• 1898 - Uffa Fox, breskur skútuhönnuður (d. 1972).
• 1900 - William Heinesen, færeyskur rithöfundur (d. 1991).
• 1911 - Ólafur Kalstað Þorvarðsson, Sundhallarforstjóri og formaður Knattspyrnufélagsins Fram (d. 1942).
• 1916 - Hallvard Magerøy, norskur textafræðingur (d. 1994).
• 1918 - João Figueiredo, forseti Brasilíu (d. 1999).
• 1918 - Gamal Abdel Nasser, forseti Egyptalands (d. 1970).
• 1923 - Koji Miyata, japanskur knattspyrnumaður.
• 1929 - Martin Luther King yngri, bandarískur mannréttindafrömuður, friðarverðlaunahafi Nóbels (d. 1968).
• 1940 - Arlie Russell Hochschild, bandarískur félagsfræðingur.
• 1952 - Tatsuhiko Seta, japanskur knattspyrnumaður.
• 1975 - Sophie Wilmès, belgískur stjórnmálamaður.
• 1977 - Giorgia Meloni, ítalskur stjórnmálamaður.
• 1976 - Þóranna Krístín Jónsdóttir, íslensk leikkona.
• 1978 - Eddie Cahill, bandarískur leikari.

Dáin

• 41 - Kalígúla, rómverskur leiðtogi (f. 12).
• 69 - Galba Rómarkeisari (f. 3 f.Kr.).
• 1775 - Giovanni Battista Sammartini, ítalskt tónskáld.
• 1886 - Hilmar Finsen, fyrsti landshöfðingi Íslands.
• 1919 - Rosa Luxemburg pólskur byltingarsinni (f. 1870 eða 1871).
• 1953 - Óskar Halldórsson, íslenskur útgerðarmaður (f. 1893).
• 1975 - Shojiro Sugimura, japanskur knattspyrnumaður (f. 1905).
• 1984 - Bjarki Árnason, íslenskur tónlistarmaður (f. 1924).
• 2010 - Marshall Warren Nirenberg, bandarískur lífefnafræðingur og nóbelsverðlaunahafi (f. 1927).
• 2018 - Dolores O'Riordan, írsk söngkona (f. 1971).