Suðvesturkjördæmi
| |
| Þingmenn -kjördæmakjörnir -jöfnunarmenn -alls |
11 2 13 |
| Mannfjöldi | 104.160 (2021) |
| Sveitarfélög | 6 |
| Kjósendur -á kjörskrá -á hvert þingsæti |
73.729 (2021) 5.671 |
| Kjörsókn | 81,1% (2021) |
| Núverandi þingmenn | |
Suðvesturkjördæmi er eitt af kjördæmum Íslands. Það er fjölmennasta kjördæmið og hefur þrettán sæti á Alþingi, þar af tvö jöfnunarsæti. Í kjördæminu eru öll sveitarfélög höfuðborgarsvæðisins utan Reykjavíkur sem áður voru hluti af Reykjaneskjördæmi. Það var búið til með nýrri kjördæmaskipan árið 2000, en fyrst var kosið samkvæmt þeirri skipan í Alþingiskosningum 2003. Kjördæmið er stundum kallað Kraginn vegna þess hvernig það umlykur Reykjavík.
Upphaflega var ákveðið að ellefu þingsæti skyldu fylgja kjördæminu, níu kjördæmissæti og tvö jöfnunarsæti. Í fyrstu kosningunum þar sem notast var við nýju kjördæmaskipunina (2003) voru tvöfalt fleiri kjósendur að baki hverju þingsæti í Suðvesturkjördæmi en voru í Norðvesturkjördæmi og því virkjaðist ákvæði stjórnarskrár um að færa þingsæti á milli kjördæma til að jafna muninn. Í kosningunum 2007 var kjördæmissætum í Suðvesturkjördæmi því fjölgað um eitt á kostnað Norðvesturkjördæmis. Í alþingiskosningunum 2009 voru kjósendur að baki hverju þingsæti í Suðvesturkjördæmi aftur orðnir tvöfalt fleiri en þeir voru í Norðvesturkjördæmi og því var annað kjördæmissæti flutt á milli kjördæmanna fyrir kosningarnar 2013. Þrátt fyrir þennan tilflutning á þingsætum eru ennþá mun fleiri kjósendur að baki hverju þingsæti í Suðvesturkjördæmi en í öðrum kjördæmum. Í þingkosningunum 2021 voru kjósendur að baki hverju þingsæti aftur orðnir tvöfalt fleiri í Suðvestur- en í Norðvesturkjördæmi og því mun þriðja sætið færist á milli þessara kjördæma fyrir næstu kosningar.
Frá upptöku núverandi kjördæmaskipunar hefur Suðvesturkjördæmi verið sterkasta vígi Sjálfstæðisflokksins sem hefur sex sinnum haft fyrsta þingmann þess en Samfylkingin einu sinni.
Sveitarfélög[breyta | breyta frumkóða]
Í kjördæminu eru eftirfarandi sveitarfélög (íbúafjöldi 2021 í sviga):
- Kópavogur (38.760)
- Hafnarfjörður (29.530)
- Garðabær (18.060)
- Mosfellsbær (12.880)
- Seltjarnarnes (4.690)
- Kjósarhreppur (240)
Landfræðilega skiptist kjördæmið í fjóra aðgreinda búta þar sem Kjósarhreppur og Seltjarnarnes eiga ekki mörk að öðrum sveitarfélögum kjördæmisins auk þess sem Krýsuvíkurland Hafnarfjarðar liggur ekki að landi annarra sveitarfélaga í kjördæminu.
Kosningatölfræði[breyta | breyta frumkóða]
| Kosningar | Kjósendur á kjörskrá |
Breyting | Greidd atkvæði |
Kjörsókn | Utankjörfundar- atkvæði |
Þingsæti | Kjósendur á hvert þingsæti |
Vægi[1] | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fjöldi | Hlutfall greiddra | ||||||||
| 2003 | 48.842 | á ekki við | 43.246 | 88,5% | 3.979 | 9,2% | 11 | 4.440 | 76% |
| 2007 | 54.584 |  5.742
|
45.989 | 84,3% | 5.211 | 11,3% | 12 | 4.549 | 77% |
| 2009 | 58.202 | 3.618
|
50.315 | 86,4% | 5.624 | 11,2% | 12 | 4.850 | 75% |
| 2013 | 63.125 | 4.923
|
52.048 | 82,5% | 8.493 | 16,3% | 13 | 4.856 | 78% |
| 2016 | 68.240 | 5.115
|
54.667 | 80,1% | 8.496 | 15,5% | 13 | 5.249 | 75% |
| 2017 | 69.544 | 1.304
|
57.255 | 82,3% | 10.923 | 19,1% | 13 | 5.350 | 74% |
| 2021 | 73.729 | 4.185
|
59.820 | 81,1% | - | - | 13 | 5.671 | 71% |
| [1] Vægi atkvæða í Suðvesturkjördæmi miðað við vægi atkvæða á landsvísu. | |||||||||
| Heimild: Hagstofa Íslands | |||||||||
.png){kind=logo}
