Fara í innihald

Breiðholt

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Leikvöllur í Breiðholti.

Breiðholt er hverfi í austurhluta Reykjavíkur með 22.795 íbúa árið 2023.[1] Nafnið er dregið af bænum Breiðholt, sem staðsettur var þar sem nú er Skógarsel. Hverfið skiptist í Efra-Breiðholt (Fell, Berg, Hólar), Neðra-Breiðholt (Bakkar, Stekkir, og Mjódd) og Seljahverfi.

Flestar verslanir og þjónusta eru staðsettar í Mjódd en einnig er verslunarkjarni í Efra-Breiðholti sem nefnist Hólagarður. Í Breiðholti eru 5 grunnskólar: Breiðholtsskóli, Seljaskóli, Ölduselsskóli, Fellaskóli og Hólabrekkuskóli og einn framhaldsskóli: Fjölbrautaskólinn í Breiðholti. Þjónustumiðstöð Breiðholts veitir íbúum og starfsfólki í stofnunum margvíslega þjónustu. Í hverfinu eru fjórar kirkjur: Breiðholtskirkja, Seljakirkja, Fella- og Hólakirkja og Maríukirkja. Í hverfinu er Skólahljómsveit Árbæjar og Breiðholts.

Meðal annarra stofnana er eitt útibú Borgarbókasafns í Reykjavík sem staðsett er í Menningarhúsinu Gerðubergi. Í Breiðholti er einnig að finna félagsmiðstöðvarnar Miðberg hundrað og ellefu Bakkinn og Hólmasel.

Í hverfinu eru starfræk þrjú íþróttafélög: Íþróttafélag Reykjavíkur, Íþróttafélagið Leiknir og Sundfélagið Ægir. Breiðholtslaugin er við Austurberg.

Skátafélögin eru Hafernir og Segull.

Saga

[breyta | breyta frumkóða]

Þar sem Breiðholt stendur núna stóð bærinn Breiðholt. Þegar Guðni Símonarson, sem hafði búið um langt skeið í Breiðholti, brá búi árið 1922 komu leigumál jarðarinnar nokkrum sinnum til umræðu á bæjarstjórnarfundum, því jörðin var eign bæjarins. Það var síðan ákveðið sama ár að Sveinn Hjartarson bakari fengi jörðina til umráða til þriggja ára.[2]

Breiðholt var um tíma helsta berjaland Reykjavíkurbúa. Þar var einnig seld hagaganga.[3]

Uppbygging íbúðahverfis

[breyta | breyta frumkóða]

Íbúðabyggð í Breiðholti í þeirri mynd sem þekkist í dag á rætur að rekja til hins svokallaða Júnísamkomulags verkalýðshreyfingarinnar og atvinnurekenda sem gert var í júní árið 1964. Í samkomulaginu fólst að í kjarasamningum yrði samið um ýmsar félagslegar umbætur í stað beinna launahækkana. Á þetta reyndi ári seinna þegar erfiðar kjaraviðræður stóðu yfir. Mikill húsnæðisskortur var í Reykjavík og sérstaklega erfitt ástand var á leigumarkaði og bjó margt fólk við erfiðar aðstæður í hrörlegu húsnæði víða um borgina. Úr varð að stjórnvöld, verkalýðshreyfing og atvinnurekendur tóku höndum saman og ríkisstjórnin sendi frá sér yfirlýsingu þar sem fram kom að ráðist yrði í stórfelldar umbætur í húsnæðismálum og byggðar yrðu 1250 íbúðir á næstu 5 árum. Íbúðir í Breiðholti urðu alls um það bil 7600 og því var stór hluti íbúða hverfisins byggður fyrir tilstilli samkomulagsins. Með uppbyggingu Breiðholtshverfisins náðist að útrýma braggahverfum í Reykjavík og tryggja tekjulágu fólki öruggt húsnæði.[4]

Í Breiðholti hefur þróast blönduð byggð íbúðarhúsnæðis og er þar að finna fjölbýlishús, raðhús og einbýlishús.

Þekkt fólk úr Breiðholti

[breyta | breyta frumkóða]

Björk Guðmundsdóttir, söngkona (Efra-Breiðholti)

Sjón, rithöfundur (Efra-Breiðholti)

Prins Póló, Svavar Pétur Eysteinsson, (Efra-Breiðholti)

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, hagfræðingur, fyrrv. ráðherra (Efra-Breiðholti)

Gísli Marteinn Baldursson, fjölmiðlamaður (Efra-Breiðholti)

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, formaður Viðreisnar, utanríkisráðherra (Neðra-Breiðholti)

Sanna Magdalena Mörtudóttir, stjórnmálakona og mannfræðingur (Efra-Breiðholti)

Pétur Marteinsson, knattspyrnu- og framkvæmdamaður (Efra-Breiðholti)

Ingólfur Geirdal, gítarleikari í Dimmu og sjónhverfingamaður (Efra-Breiðholti)

Rúnar Freyr Gíslason, leikari (Efra-Breiðholti, Seljahverfi)

Sigrún Hrólfsdóttir, myndlistarmaður (Efra-Breiðholti, Seljahverfi)

Arnór Guðjohnsen, knattspyrnumaður (Neðra-Breiðholti)

Anna Margrét Jónsdóttir, ferðamálafrömuður og Ungfrú Ísland 1987 (Efra-Breiðholti)

Eva Rún Snorradóttir, rithöfundur (Neðra-Breiðholti)

Davíð Örn Halldórsson, myndlistarmaður (Efra-Breiðholti)

Dýrfinna Benita Basalan / Countess Malaise, myndlistar- og tónlistarmaður (Efra-Breiðholti)

Ragnheiður Sigurðardóttir, rithöfundur og myndlistarmaður (Neðra-Breiðholti)

Melanie Ubaldo, myndlistarmaður (Efra-Breiðholti)

Sigurður Kári Kristjánsson, alþingismaður og lögmaður (Efra-Breiðholti)

Sverrir Þór Sverrisson, leikari (Neðra-Breiðholti)

Skjöldur Sigurjónsson, verslunarmaður í Kormáki og Skildi (Efra-Breiðholti)

Þór Sigfússon, stofnandi Sjávarklasans (Efra-Breiðholti)

Lóa Hjálmtýsdóttir, rithöfundur, myndlistarmaður, söngkona (Efra-Breiðholti)

Þjónusta

[breyta | breyta frumkóða]
  • Leikskólar eru 11 talsins
  • Skólar eru 6 talsins (5 grunnskólar og einn framhaldsskóli)
  • Sundlaugar eru 1 talsins

Afmörkun

[breyta | breyta frumkóða]
Kort sem sýnir afmörkun Breiðholts.

Í vestur markast hverfið af Reykjanesbraut. Í norður og austur markast hverfið af Elliðaám, syðri kvísl. Í suður markast hverfið af sveitarfélagamörkum Kópavogs.

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. ↑ „Mannfjöldi eftir hverfum í Reykjavík, kyni og aldri 1. janúar 2011-2023“. Hagstofa Íslands.
  2. ↑ Í Morgublaðinu 1922 segir að það hafi verið „gegn 1180 króna eftirgjaldi á ári“.
  3. ↑ Í auglýsingu í Morgunblaðinu árið 1928, segir: Hagaganga fyrir kýr í Breiðholtslandi á að kosta 200 krónur fyrir sumartímann.
  4. ↑ „Þegar byggt var í Breiðholti“, Morgunblaðið, 26. febrúar 2002 (skoðað 27. júní 2019)

Tenglar

[breyta | breyta frumkóða]
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Breiðholt&oldid=1909397“