1947
Útlit
(Endurbeint frá Janúar 1947)
Ár |
Áratugir |
Aldir |
Árið 1947 (MCMXLVII í rómverskum tölum)
Á Íslandi
[breyta | breyta frumkóða]- Rafmagnsveitur ríkisins voru stofnaðar.
- febrúar - Fyrri hluti heimildamyndarinnar Reykjavík vorra daga var frumsýndur.
- 17. febrúar - Bæjarútgerð Reykjavíkur, fiskvinnslu og útgerðarfyrirtæki, var stofnað.
- Mars - Tímaritið Jazz kom fyrst út.
- 13. mars - Fjórir létust í flugslysi á Hvammsfirði þegar Grumman-flugbátur hrapaði þegar hann var að hefja sig til flugs.
- 26. mars - Knattspyrnusamband Íslands var stofnað.
- 29. mars - Heklugos hófst en þá hafði fjallið ekki gosið í 102 ár. Gosið stóð í 13 mánuði.
- 12. apríl - Útgáfufyrirtækið Íslenzkir tónar var stofnað.
- 29. maí - Flugslysið í Héðinsfirði: Farþegaflugvél frá Flugfélagi Íslands rakst á Hestfjall í Héðinsfirði og fórust allir sem um borð voru, 25 manns. Það er mannskæðasta flugslys sem orðið hefur á Íslandi.
- 1. júní - Mennta- og menningarmálaráðuneyti Íslands var stofnað.
- 20. júlí - Ólafur krónprins Noregs (síðar konungur) afhjúpaði styttu af Snorra Sturlusyni á Snorrahátíð í Reykholti í Borgarfirði.
- 9. september - Haukur Clausen varð Norðurlandameistari í 200 metra hlaupi á nýju Íslandsmeti.
- 25. október - Austurbæjarbíó hóf starfsemi.
- 12. desember - Breski togarinn Dhoon strandaði við Látrabjarg en björgunarmenn unnu þar frækilegt afrek.
- Sumarhótelið Bjarkalundur var stofnað.
- Trípólíbíó hóf sýningar í Reykjavík.
- Rímnafélagið var stofnað.
- Skipafélagið Jöklar h.f. var stofnað.
Fædd
- 20. janúar - Þórhallur Sigurðsson (Laddi), skemmtikraftur.
- 22. janúar - Vladimir Oravsky, sænskur rithöfundur.
- 3. febrúar - Maurizio Micheli, ítalskur leikari.
- 5. febrúar - Karl Sigurbjörnsson, biskup Íslands.
- 10. maí - Sveinn Rúnar Hauksson, íslenskur læknir og aðgerðasinni.
- 15. júní - Pétur Gunnarsson, rithöfundur.
- 29. júní - Ágúst Guðmundsson, kvikmyndaleikstjóri.
- 6. júlí - Guðmundur Magnússon, leikari.
- 5. ágúst - Rósa Ingólfsdóttir, leikkona (d. 2020)
- 10. ágúst - Ian Anderson, forsprakki hljómsveitarinnar Jethro Tull
- 8. september - Halldór Ásgrímsson, stjórnmálamaður (d. 2015)
- 25. september - Guðmundur Sigurjónsson, lögfræðingur og stórmeistari í skák.
- 30. september - Gunnar Ingi Birgisson, stjórnmálamaður og bæjarstjóri.
- 29. október - Þorsteinn Pálsson, stjórnmálamaður.
- 11. desember - Auður Haralds, rithöfundur.
Dáin
- 13. ágúst - Pétur G. Guðmundsson, bókbindari og bæjarfulltrúi í Reykjavík (f. 1879).
- 12. september - Thor Jensen, dansk-íslenskur athafnamaður (f. 1863).
- 2. nóvember - Steinþór Sigurðsson, náttúrufræðingur (f. 1904).
Erlendis
[breyta | breyta frumkóða]- 1. janúar -
- Breskar kolanámur voru þjóðnýttar.
- 1. janúar: Nígería hlut sjálfræði.
- 15. janúar - Elizabeth Short, leikkona sem kölluð var svarta dalían, fannst myrt í Los Angeles. Morðið er enn óupplýst.
- 26. janúar - Gústaf Adólf erfðaprins Svíþjóðar lést í flugslysi á Kastrup-flugvelli ásamt 21 öðrum.
- 10. febrúar - Friðarsamningar voru gerðir milli bandamanna seinni heimstyrjaldar og Ítalíu, Ungverjalands, Búlgaríu og Rúmeníu. Ítalía lét af hendi Istríu til Júgóslavíu.
- 25. febrúar - Þýska héraðið Prússland] var leyst upp af ráði bandamanna.
- Mars - apríl - Ráðstefna um samband Asíuríkja fór fram.
- 1. mars - Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn hóf starfsemi.
- 12. mars - Kalda stríðið hófst. Truman-kenningin var sett fram af Harry S. Truman bandaríkjaforseta sem vildi stemma stigu við áhrif Sovétríkjanna og kommúnismans.
- 7. apríl - Ba'ath-flokkurinn sem gekk út á sameiningu Arabaríkja var stofnaður í Sýrlandi.
- 4. apríl - Alþjóðaflugmálastofnunin var stofnuð.
- 16. apríl - Geysileg sprenging varð í ammoníumnítratfarmi skips sem lá við bryggju í Texas City í Texas. 552 fórust og um 3000 manns slösuðust.
- 5. júní - Utanríkisráðherra Bandaríkjanna George Marshall gaf út Marshalláætluninina, sem miðaði að því að endurbyggja Evrópu eftir stríð.
- 10. júní - Saab framleiddi fyrsta bíl sinn.
- 17. júlí - Sænski erindrekinn Raoul Wallenberg lést í sovésku fangelsi.
- 7. ágúst - Norðmaðurinn Thor Heyerdahl lauk siglingu sinni yfir Kyrrahaf á flekanum Kon-Tiki.
- 14. ágúst - Pakistan fékk sjálfstæði frá Bretlandi.
- 15. ágúst - Indland fékk sjálfstæði frá Bretlandi.
- 9. september - Konur hlutu kosningarétt í Argentínu.
- 14. október - Óeirðir urðu í Jammú og Kasmír, 20.000-100.000 létust.
- 18. september - CIA-leyniþjónustan var stofnuð í Bandaríkjunum.
- 13. nóvember - AK-47-riffillinn var framleiddur fyrst í Sovétríkjunum.
- 24. nóvember - McCarthyismi: Tíu leikstjórnar og handritshöfundar fóru á svartan lista í Bandaríkjunum vegna meints kommúnismaáróðurs.
- 20. nóvember - Elísabet Bretaprinsessa, síðar drottning, giftist Filippusi Mountbatten, hertoga af Edinborg, í Westminster Abbey í London.
- 29. nóvember - Sameinuðu þjóðirnar settu fram áætlun um skiptingu svæðis Umboðsstjórn Breta í Palestínu milli Araba og Gyðinga. Það leiddi til stofnun Ísraels næsta ár.
- 30. nóvember - Suður-Ameríkukeppni karla í knattspyrnu hófst.
- 14. desember - Fyrsti leikurinn fór fram á Santiago Bernabeu í Madríd.
- 30. desember - Mikael Rúmeníukonungur sagði af sér.
- Skipting Indlands: 400.000 létust þegar fólksflutningar fóru fram meðal hindúa og múslima til nýstofnuðu ríkjanna Indands og Pakistans.
- Fyrsti örbylgjuofninn var framleiddur.
- Edinborgarhátíðin fór fyrst fram.
- GATT-samningurinn um tollaviðskipti var gerður.
Fædd
- 8. janúar - David Bowie, breskur tónlistarmaður (d. 2016)
- 4. febrúar - Dan Quayle, varaforseti Bandaríkjanna 1989-1993.
- 12. mars - Mitt Romney, bandarískur stjórnmálamaður.
- 25. mars - Elton John, breskur söngvari.
- 12. apríl - Tom Clancy, bandarískur rithöfundur.
- 12. apríl - David Letterman, bandarískur sjónvarpsmaður.
- 16. apríl - Kareem Abdul-Jabbar, bandarískur körfuboltamaður.
- 19. júní - Salman Rushdie, indverskur rithöfundur.
- 9. júlí - O. J. Simpson, bandarískur ruðningsleikmaður og kvikmyndaleikari.
- 10. júlí - Arlo Guthrie, bandarískur þjóðlagasöngvari.
- 17. júlí - Kamilla Bretadrottning.
- 19. júlí - Brian May, breskur tónlistarmaður.
- 30. júlí - Arnold Schwarzenegger, austurrísk-bandarískur vaxtarræktarmaður, leikari og stjórnmálamaður.
- 3. september - Kjell Magne Bondevik, norskur stjórnmálamaður.
- 21. september - Stephen King, bandarískur rithöfundur.
- 27. september - Meat Loaf (Marvin Lee Aday), bandarískur tónlistarmaður og leikari.
- 26. október - Hillary Rodham Clinton, forsetafrú Bandaríkjanna og stjórnmálamaður.
- 31. desember - Tim Matheson, bandarískur leikari , leikstjóri og framleiðandi.
Dáin
- 25. janúar - Al Capone, bandarískur glæpaforingi (f. 1899).
- 7. apríl - Henry Ford, bílaframleiðandi (f. 1863).
- 20. apríl - Kristján 10. Danakonungur (f. 1870).
- 4. október - Max Planck, þýskur vísindamaður og Nóbelsverðlaunahafi (f. 1858).
- 1. desember - Godfrey Harold Hardy, breskur stærðfræðingur (f. 1877).
- 14. desember - Stanley Baldwin, breskur stjórmálamaður (f. 1867).
- 28. desember - Viktor Emmanúel 3., konungur Ítalíu (f. 1869).
- Eðlisfræði - Sir Edward Victor Appleton
- Efnafræði - Sir Robert Robinson
- Læknisfræði - Carl Ferdinand Cori, Gerty Theresa Cori, Bernardo Alberto Houssay
- Bókmenntir - André Paul Guillaume Gide
- Friðarverðlaun - Kvekarahreyfingin í Bandaríkjunum og Bretlandi fyrir hönd allra kvekara.