Hawaii

Hawaii
Fylki
Hawaii Mokuāina o Hawaii
Fáni Innsigli
Viðurnefni:  Aloha-fylkið
Kjörorð:  Ua Mau ke Ea o ka ʻĀina i ka Pono
Staðsetning Hawaii í Bandaríkjunum
Land	Bandaríkin
Varð opinbert fylki	21. ágúst 1959 (50.)
Höfuðborg	Honolulu
Stærsta borg	Honolulu
Stjórnarfar
• Fylkisstjóri	Neil Abercrombie (D)
• Varafylkisstjóri	Shan Tsutsui (D)
Þingmenn öldungadeildar	Brian Schatz (D) Mazie Hirono (D)
Þingmenn fulltrúadeildar	1: Colleen Hanabusa (D) 2: Tulsi Gabbard (D)
Flatarmál
• Samtals	28.311 km2
• Sæti	43.
Stærð
• Lengd	2.450 km
• Breidd	n/a km
Hæð yfir sjávarmáli	925 m
Hæsti punktur (Mauna Kea)	4.205 m
Lægsti punktur (Kyrrahafið)	0 m
Mannfjöldi
• Samtals	1.415.000 (áætlað 2.019)
• Sæti	42.
• Þéttleiki	48/km2
• Sæti	13.
Heiti íbúa	Hawaiian
Tungumál
• Opinbert tungumál	Enska, hawaiíska
Tímabelti	Hawaii: UTC-10
Póstfangs­forskeyti	HI
ISO 3166 kóði	US-HI
Breiddargráða	18° 55′ N til 28° 27′ N
Lengdargráða	154° 48′ V til 178° 22′ V
Vefsíða	www.hawaii.gov

Hawaii, Hawaiieyjar eða (stundum skrifað Havaí og sjaldnar Hawaí) er eyjaklasi í Kyrrahafinu og eitt af 50 fylkjum Bandaríkjanna. Hawaii er einnig stærsta eyjan í Hawaii-eyjaklasanum og gengur oft undir nafninu „Stóra eyjan“ (The Big Island). Íbúafjöldi Hawaii er rúmlega 1,4 milljón (2019).

Orðsifjar

Á frummáli eyjaskeggja, hawaiísku, nefnist eyjan „Hawai‘i“, en úrfellingamerkið ('Okina á hawaiísku) táknar skyndilegt stopp eins og í miðri upphrópuninni „Oh-ó“ (Ritað ʔ í Alþjóðlega hljóðstafrófinu). Honolulu er stærsta borgin og höfuðborg fylkisins. Næststærsta eyjan er Maui.

Seint á 19. öld og í upphafi 20. aldar voru Hawaiieyjar kunnar undir nafninu Sandwich Islands, og nefndust þá á íslensku Sandvíkureyjar. Halldór Laxness kallar Hawaii í einu verka sinna Háeyju sem er hljóðlíking.

Jarðfræði

Hawaiieyjar eru austasti og jafnframt yngsti hluti Hawaii-Emperor eyjaklasans. Heiti reiturinn, sem er undir Stóru eyjunni, myndaði Hawaii-Emperor eyjaklasann þar sem Kyrrahafsplatan færðist yfir hann. Slóðin sem heiti reiturinn skilur eftir sig á Kyrrahafsflekanum kallast eyjaröð. Eftir því sem eyjarnar færast fjær heita reitnum verða þær útrænu öflunum auðveldari bráð og hafið sverfur þær smátt og smátt niður. Oft byggjast upp kóralrif á þeim neðansjávarfjöllum sem eyjarnar eru.

Þær átta eyjar sem teljast til Hawaiieyja eru, talið frá vestri til austurs, Ni'ihau, Kauai'i, O'ahu, Moloka'i, Lana'i, Kahoʻolawe (óbyggð), Maui og Hawai'i.

Eldfjöll eru á eyjunum, gjarnan dyngjur, þekktust þeirra er Mauna Kea. Önnur þekkt eldfjöll eru Mauna Loa og Kīlauea.

Langás eyjaklasans liggur norðvestur-suðaustur og má af því sjá að Kyrrahafsplatan hefur verið og er að færast til norðvesturs (að því gefnu að heiti reiturinn sé ekki að hreyfast).

Tenglar

• Ferð til Hawaji; grein í Sjómannablaðinu Víkingi 1950
• Picha ya Hawaii Geymt 9 ágúst 2011 í Wayback Machine

  Þessi Bandaríkja-tengda grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.