Miðstöð borgaralegra réttinda - Wikipedia, frjálsa alfræðiritið

Miðstöð borgaralegra réttinda Центр Громадянських Свобод

Stofnun	2007; fyrir 17 árum (2007)
Gerð	Óháð samtök, mannréttindasamtök
Höfuðstöðvar	Kænugarði, Úkraínu
Formaður	Oleksandra Matvíjtsjúk
Vefsíða	ccl.org.ua
Verðlaun	Friðarverðlaun Nóbels (2022)

Miðstöð borgaralegra réttinda (úkraínska: Центр Громадянських Свобод; umritað Tsjentr Hromadjanskykh Svobod) eru mannréttindasamtök í Úkraínu sem leidd eru af lögfræðingnum Oleksöndru Matvíjtsjúk.^[1] Samtökin voru stofnuð í Kænugarði árið 2007.^[2]

Samtökin hlutu friðarverðlaun Nóbels árið 2022 ásamt Ales Bjaljatskí og rússnesku mannréttindasamtökunum Memorial.^[3] Þetta eru fyrstu Nóbelsverðlaunin sem renna til úkraínsks borgara eða samtaka.

Miðstöð borgaralegra réttinda vinnur að því að leggja fram frumvörp að lagabreytingum til að gera Úkraínu lýðræðislegri og auka stjórn almennings á löggæslu og dómkerfi landsins.^[4] Samtökin eru jafnframt í forsvari alþjóðlegra herferða til lausnar fólks sem hefur verið ólöglega fangelsað í Rússlandi og á hernámssvæðum Rússa á Krímskaga og í Donbas.^[4]^[5] Ein helsta áhersla samtakanna er að uppfæra hegningarlög Úkraínu.^[4]

Frá því að innrás Rússa í Úkraínu hófst árið 2022 hefur Miðstöð borgaralegra réttinda fengist við að kortleggja stríðsglæpi rússneska innrásarhersins. Við veitingu Nóbelsverðlaunanna sagði Nóbelsnefndin það starf ómetanlegt svo hægt yrði að draga hina seku til ábyrgðar.^[6]

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]

↑ „Oleksandra Matviychuk - Ukraine | Coalition for the International Criminal Court“. www.coalitionfortheicc.org. Sótt 17. ágúst 2021.
↑ „The Nobel Peace Prize 2022“. NobelPrize.org (bandarísk enska). Sótt 7. október 2022.
↑ „Hljóta friðarverðlaun Nóbels“. mbl.is. 7. október 2022. Sótt 7. október 2022.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Todorov, Svetoslav (14. febrúar 2022). „Meet Oleksandra Matviichuk from Ukraine“. Friedrich Naumann Foundation (enska). Sótt 7. október 2022.
↑ „Oleksandra Matviichuk“. religiousfreedom.in.ua. Sótt 17. ágúst 2021.
↑ Alexander Kristjánsson (7. október 2022). „Friðarverðlaun fyrir baráttu í Úkraínu og Rússlandi“. RÚV. Sótt 25. október 2022.

s r b Friðarverðlaun Nóbels
1901–1925	Henri Dunant og Frédéric Passy (1901) • Élie Ducommun og Charles Albert Gobat (1902) • Randal Cremer (1903) • Institut de droit international (1904) • Bertha von Suttner (1905) • Theodore Roosevelt (1906) • Ernesto Teodoro Moneta og Louis Renault (1907) • Klas Pontus Arnoldson og Fredrik Bajer (1908) • Auguste Beernaert og Paul Henri Balluet d'Estournelles de Constant (1909) • Alþjóðafriðarskrifstofan (1910) • Tobias Asser og Alfred Hermann Fried (1911) • Elihu Root (1912) • Henri La Fontaine (1913) • Engin verðlaun voru veitt (1914) • Engin verðlaun voru veitt (1915) • Engin verðlaun voru veitt (1916) • Alþjóðaráð Rauða krossins og Rauða hálfmánans (1917) • Engin verðlaun voru veitt (1918) • Woodrow Wilson (1919) • Léon Bourgeois (1920) • Hjalmar Branting og Christian Lous Lange (1921) • Fridtjof Nansen (1922) • Engin verðlaun voru veitt (1923) • Engin verðlaun voru veitt (1924) • Austen Chamberlain og Charles G. Dawes (1925)
1926–1950	Aristide Briand og Gustav Stresemann (1926) • Ferdinand Buisson og Ludwig Quidde (1927) • Engin verðlaun voru veitt (1928) • Frank B. Kellogg (1929) • Nathan Söderblom (1930) • Jane Addams og Nicholas Murray Butler (1931) • Engin verðlaun voru veitt (1932) • Norman Angell (1933) • Arthur Henderson (1934) • Carl von Ossietzky (1935) • Carlos Saavedra Lamas (1936) • Robert Cecil (1937) • Nansenskrifstofan (1938) • Engin verðlaun voru veitt (1939) • Engin verðlaun voru veitt (1940) • Engin verðlaun voru veitt (1941) • Engin verðlaun voru veitt (1942) • Engin verðlaun voru veitt (1943) • Alþjóðaráð Rauða krossins og Rauða hálfmánans (1944) • Cordell Hull (1945) • Emily Greene Balch og John Raleigh Mott (1946) • Friends Service Council og American Friends Service Committee (1947) • Engin verðlaun voru veitt (1948) • John Boyd Orr (1949) • Ralph Bunche (1950)
1951–1975	Léon Jouhaux (1951) • Albert Schweitzer (1952) • George Marshall (1953) • Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna (1954) • Engin verðlaun voru veitt (1955) • Engin verðlaun voru veitt (1956) • Lester B. Pearson (1957) • Dominique Pire (1958) • Philip Noel-Baker (1959) • Albert Luthuli (1960) • Dag Hammarskjöld (1961) • Linus Pauling (1962) • Alþjóðaráð Rauða krossins og Rauða hálfmánans og Alþjóðasamband Rauða krossins og Rauða hálfmánans (1963) • Martin Luther King yngri (1964) • Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna (1965) • Engin verðlaun voru veitt (1966) • Engin verðlaun voru veitt (1967) • René Cassin (1968) • Alþjóðavinnumálastofnunin (1969) • Norman Borlaug (1970) • Willy Brandt (1971) • Engin verðlaun voru veitt (1972) • Henry Kissinger og Lê Đức Thọ (afþakkaði verðlaunin) (1973) • Seán MacBride og Eisaku Satō (1974) • Andrej Sakharov (1975)
1976–2000	Betty Williams og Mairead Corrigan (1976) • Amnesty International (1977) • Anwar Sadat og Menachem Begin (1978) • Móðir Teresa (1979) • Adolfo Pérez Esquivel (1980) • Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna (1981) • Alva Myrdal og Alfonso García Robles (1982) • Lech Wałęsa (1983) • Desmond Tutu (1984) • Alþjóðasamtök lækna gegn kjarnorkuvá (1985) • Elie Wiesel (1986) • Óscar Arias Sánchez (1987) • Friðargæslusveitir Sameinuðu þjóðanna (1988) • Tenzin Gyatso (1989) • Míkhaíl Gorbatsjov (1990) • Aung San Suu Kyi (1991) • Rigoberta Menchú Tum (1992) • Nelson Mandela og Frederik Willem de Klerk (1993) • Yasser Arafat, Shimon Peres og Yitzhak Rabin (1994) • Józef Rotblat og Pugwash-ráðstefnurnar (1995) • Carlos Filipe Ximenes Belo og José Ramos-Horta (1996) • Alþjóðleg herferð fyrir jarðsprengjubanni (ICBL) og Jody Williams (1997) • John Hume og David Trimble (1998) • Læknar án landamæra (1999) • Kim Dae-jung (2000)
2001–	Sameinuðu þjóðirnar og Kofi Annan (2001) • Jimmy Carter (2002) • Shirin Ebadi (2003) • Wangari Maathai (2004) • Alþjóðakjarnorkumálastofnunin og Mohamed ElBaradei (2005) • Muhammad Yunus og Grameen-banki (2006) • Milliríkjanefnd um loftslagsbreytingar og Al Gore (2007) • Martti Ahtisaari (2008) • Barack Obama (2009) • Liu Xiaobo (2010) • Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee og Tawakkol Karman (2011) • Evrópusambandið (2012) • Stofnunin um bann við efnavopnum (2013) • Kailash Satyarthi og Malala Yousafzai (2014) • Túniski þjóðarsamræðukvartettinn (2015) • Juan Manuel Santos (2016) • ICAN (2017) • Denis Mukwege og Nadia Murad (2018) • Abiy Ahmed (2019) • Matvælaáætlun Sameinuðu þjóðanna (2020) • Maria Ressa og Dmítríj Múratov (2021) • Ales Bjaljatskí, Memorial og Miðstöð borgaralegra réttinda (2022) • Narges Mohammadi (2023) • Nihon Hidankyo (2024)