„Alþýðubandalagið“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 27. október 2010 kl. 09:49

Tákn Alþýðubandalagsins.

Alþýðubandalagið var íslenskurupphaflega kosningasamtök sem voru stofnuð 4. apríl 1956. Kjarninn í samtökunum voru Málfundafélag jafnaðarmanna, sem skildi við Alþýðuflokkinn, og fylgdi Hannibal Valdimarssyni og Sameiningarflokkur alþýðu - Sósíalistaflokkurinn undir forystu Einars Olgeirssonar. Samtökin buðu fram lista í öllum alþingiskosningum og bæjarstjórnarkosningum frá stofnun þeirra til og með 1967. 1968 varð Alþýðubandalagið stjórnmálaflokkur, fyrst undir forystu Ragnars Arnalds. Alþýðubandalagið bauð síðast fram í bæjarstjórnarkosningunum 1998 - þó í Reykjavík undir merkjum R-listans, en í alþingiskosningunum 1995 hétu framboð þess framboð ALþýðubandalagsins og óháðra.

Alþýðubandalagið var fyrst gert að formlegum stjórnmálaflokki á landsfundi 1.-3. nóvember 1968. Það leiddi til þess að tveir af forystumönnum flokksins, Hannibal Valdimarsson og Björn Jónsson, sögðu sig úr flokknum og stofnuðu Samtök frjálslyndra og vinstri manna. Hannibal hafði boðið fram í Alþingiskosningunum 1967 undir merkjum I-lista meðan flestir Alþýðubandalagsmenn skipuðu G-lista.

Árið 1999 tók Alþýðubandalagið þátt í stofnun Samfylkingarinnar, ásamt Samtökum um kvennalista, Alþýðuflokknum og Þjóðvaka. Þrír þingmenn Alþýðubandalagsins sættu sig þó ekki við þetta samstarf og stofnuðu Vinstrihreyfinguna - grænt framboð. Einn þingmanna Alþýðubandalagsins gekk til liðs við Framsóknarflokkinn.

Dagblaðið Þjóðviljinn var málgagn flokksins þar til það hætti að koma út 1992.

Formenn Alþýðubandalagsins

Varaformenn

Kjartan Ólafsson, 1977-1980

Vilborg Harðardóttir 1980 - 1983

Stjórnarþátttaka

Alþýðubandalagið tók þátt í sex samsteypustjórnum frá 1956 til 1991:

Ríkisstjórn Hermanns Jónassonar 1956-1958 (ásamt „Hræðslubandalagi“ Framsóknarflokks og Alþýðuflokks)
Lúðvík Jósepsson (sjávarútvegsráðherra), Hannibal Valdimarsson (félagsmálaráðherra)
Fyrsta ríkisstjórn Ólafs Jóhannessonar 1971-1974 (ásamt Framsóknarflokki, Alþýðuflokki og Samtökum frjálslyndra og vinstri manna)
Lúðvík Jósepsson (sjávarútvegsráðherra), Magnús Kjartansson (heilbrigðis- og iðnaðarráðherra)
Önnur ríkisstjórn Ólafs Jóhannessonar 1978-1979 (ásamt Framsóknarflokki og Alþýðuflokki)
Hjörleifur Guttormsson (iðnaðarráðherra), Ragnar Arnalds (menntamála- og samgönguráðherra), Svavar Gestsson (viðskiptaráðherra)
Ríkisstjórn Gunnars Thoroddssen 1980-1983 (ásamt hluta Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokki)
Hjörleifur Guttormsson (iðnaðarráðherra), Ragnar Arnalds (fjármálaráðherra), Svavar Gestsson (heilbrigðis- og félagsmálaráðherra)
Önnur ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar 1988-1989 (ásamt Framsóknarflokki og Alþýðuflokki)
Ólafur Ragnar Grímsson (fjármálaráðherra), Svavar Gestsson (menntamálaráðherra), Steingrímur J. Sigfússon (samgöngu- og landbúnaðarráðherra)
Þriðja ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar 1989-1991 (ásamt Framsóknarflokki, Alþýðuflokki og Borgaraflokki)
Ólafur Ragnar Grímsson (fjármálaráðherra), Svavar Gestsson (menntamálaráðherra), Steingrímur J. Sigfússon (samgöngu- og landbúnaðarráðherra)

Tenglar

Klassísk rit jafnaðarsinna á Íslandi

Kjörfylgi

Alþingiskosningar
Kosningar	% atkvæða	þingsæti
1956	19,2	8
1959 (júní)	15,3	7
1959 (október)	16,0	10
1963	16,0	9
1967	17,6	10
1971	17,1	10
1974	18,3	11
1978	22,9	14
1979	19,7	11
1983	17,3	10
1987	13,3	8
1991	14,4	9
1995¹	14,3	9
¹ Alþýðubandalag og óháðir

Sveitarstjórnarkosningar
Kosningar	% atkvæða	fulltrúar
1958	?	?
1962	?	?
1966	?	?
1970	?	?
1974	14,6	37
1978	22,5	59
1982	16,4	52
1986	17,8	57
1990	9,3	32
1994	8,1	44
1998	0,3	7

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
 [[Mynd:Peoples_alliance.png|thumb|right|Tákn Alþýðubandalagsins.]]
+'''Alþýðubandalagið''' var [[Ísland|íslenskur]]upphaflega kosningasamtök sem voru stofnuð [[4. apríl]] [[1956]].
-'''Alþýðubandalagið''' var [[Ísland|íslenskur]] [[stjórnmálaflokkur]] sem var stofnaður í [[Reykjavík]] [[4. apríl]] [[1956]] sem nokkurs konar stjórnmálaarmur [[Alþýðusamband Íslands|Alþýðusambands Íslands]] fyrir [[Alþingiskosningar]] það sama ár. Kjarninn í samtökunum voru [[Málfundafélag jafnaðarmanna]], sem skildi við [[Alþýðuflokkurinn|Alþýðuflokkinn]], og [[Sósíalistaflokkur Íslands]], sem bæði fylgdu [[Hannibal Valdimarsson|Hannibal Valdimarssyni]]. Samtökin buðu fram lista í öllum alþingiskosningum og bæjarstjórnarkosningum frá stofnun þeirra þó þau væru enn kosningabandalag og ekki raunverulegur stjórnmálaflokkur.
+Kjarninn í samtökunum voru [[Málfundafélag jafnaðarmanna]], sem skildi við [[Alþýðuflokkurinn|Alþýðuflokkinn]], og  fylgdi [[Hannibal Valdimarsson|Hannibal Valdimarssyni]] og Sameiningarflokkur alþýðu  - Sósíalistaflokkurinn undir forystu Einars Olgeirssonar. Samtökin buðu fram lista í öllum alþingiskosningum og bæjarstjórnarkosningum frá stofnun þeirra til og með 1967. 1968 varð Alþýðubandalagið stjórnmálaflokkur, fyrst undir forystu Ragnars Arnalds. Alþýðubandalagið bauð síðast fram í bæjarstjórnarkosningunum 1998 - þó í Reykjavík undir merkjum R-listans, en í alþingiskosningunum 1995 hétu framboð þess framboð ALþýðubandalagsins og óháðra.
 Alþýðubandalagið var fyrst gert að formlegum stjórnmálaflokki á [[landsfundur|landsfundi]] [[1. nóvember|1.]]-[[3. nóvember]] [[1968]]. Það leiddi til þess að tveir af forystumönnum flokksins, [[Hannibal Valdimarsson]] og [[Björn Jónsson (f.1916)|Björn Jónsson]], sögðu sig úr flokknum og stofnuðu [[Samtök frjálslyndra og vinstri manna]]. Hannibal hafði boðið fram í Alþingiskosningunum 1967 undir merkjum I-lista meðan flestir Alþýðubandalagsmenn skipuðu G-lista.
-Árið [[1998]] tók Alþýðubandalagið þátt í stofnun [[Samfylkingin|Samfylkingarinnar]], ásamt [[Samtök um kvennalista|Samtökum um kvennalista]], [[Alþýðuflokkur Íslands|Alþýðuflokknum]] og [[Þjóðvaki|Þjóðvaka]]. Margir þingmenn Alþýðubandalagsins sættu sig þó ekki við þetta samstarf og stofnuðu [[Vinstrihreyfingin – grænt framboð|Vinstrihreyfinguna - grænt framboð]].
+Árið [[1999]] tók Alþýðubandalagið þátt í stofnun [[Samfylkingin|Samfylkingarinnar]], ásamt [[Samtök um kvennalista|Samtökum um kvennalista]], [[Alþýðuflokkur Íslands|Alþýðuflokknum]] og [[Þjóðvaki|Þjóðvaka]]. Þrír þingmenn Alþýðubandalagsins sættu sig þó ekki við þetta samstarf og stofnuðu  [[Vinstrihreyfingin – grænt framboð|Vinstrihreyfinguna - grænt framboð]]. Einn þingmanna Alþýðubandalagsins gekk til liðs við Framsóknarflokkinn.
 Dagblaðið [[Þjóðviljinn]] var málgagn flokksins þar til það hætti að koma út [[1992]].
@@ Lína 16: / Lína 17: @@
 *[[Margrét Frímannsdóttir]] ([[1995]]-[[1998]])
 === Varaformenn ===
-*Kjartan Ólafsson, 1977-1983
+*Kjartan Ólafsson, 1977-1980
+Vilborg Harðardóttir 1980 - 1983
 *[[Kristín Á. Ólafsdóttir]], 1985-1987
 *[[Svanfríður Jónasdóttir]], 1987-1989