„1992“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 4: | Lína 4: | ||
[[19. öldin]]|[[20. öldin]]|[[21. öldin]]| |
[[19. öldin]]|[[20. öldin]]|[[21. öldin]]| |
||
}} |
}} |
||
Árið '''1992''' ('''MCMXCII''' í [[rómverskar tölur|rómverskum tölum]]) |
Árið '''1992''' ('''MCMXCII''' í [[rómverskar tölur|rómverskum tölum]]) var 92. ár 20. aldar og [[hlaupár]] sem hófst á miðvikudegi samkvæmt gregoríska tímatalinu. |
||
== Atburðir == |
== Atburðir == |
||
===Janúar=== |
|||
* [[14. janúar]] - Hitamet í [[janúar]] var sett á [[Dalatangi|Dalatanga]]: 18,8 °C. |
|||
* [[16. janúar]] - [[Borgarastyrjöldin í El Salvador|Borgarastyrjöldinni í El Salvador]] sem staðið hafði í tólf ár lauk með friðarsamningum í [[Mexíkóborg]]. |
* [[16. janúar]] - [[Borgarastyrjöldin í El Salvador|Borgarastyrjöldinni í El Salvador]] sem staðið hafði í tólf ár lauk með friðarsamningum í [[Mexíkóborg]]. |
||
* [[18. janúar]] - Ratsjárstöð tók til starfa á [[Bolafjall]]i fyrir ofan [[Bolungarvík]]. |
|||
* [[4. febrúar]] - [[Framkvæmdanefnd um einkavæðingu]] var skipuð af fulltrúum þriggja ráðuneyta. Formaður nefndarinnar var [[Hreinn Loftsson]] aðstoðarmaður forsætisráðherra. Fyrsta [[einkavæðing]]in sem hún réðist í var sala á hlutum ríkisins í [[Prentsmiðjan Gutenberg|Prentsmiðjunni Gutenberg]]. |
|||
* [[26. janúar]] - [[Boris Jeltsín]] tilkynnti að [[Rússland]] mundi hætta að beina [[kjarnavopn]]um á bandarískar borgir. |
|||
⚫ | |||
===Febrúar=== |
|||
* [[4. febrúar]] - [[Framkvæmdanefnd um einkavæðingu]] var skipuð af fulltrúum þriggja ráðuneyta. |
|||
* [[7. febrúar]] – [[Evrópusambandið]] var stofnað með [[Maastrichtsamningurinn|Maastrichtsamningnum]]. |
|||
⚫ | |||
* [[10. febrúar]] - [[Mike Tyson]] var ákærður fyrir að hafa nauðgað [[Desiree Washington]]. |
|||
* [[15. febrúar]] - Fyrsta [[Fokker 50]]-flugvél [[Flugleiðir|Flugleiða hf]], ''Ásdís'', kom til landsins og lenti á [[Akureyri]]. |
|||
* [[17. febrúar]] - ''[[Mani pulite]]'' hófst á [[Ítalía|Ítalíu]] með handtöku Mario Chiesa. |
|||
* [[20. febrúar]] - [[Enska úrvalsdeildin]] í [[knattspyrna|knattspyrnu]] var stofnuð og tók við sem efsta deild á [[England]]i. |
|||
* [[23. febrúar]] - [[Skuttogari]]nn ''Krossnes'' frá [[Grundarfjörður|Grundarfirði]] sökk á [[Halamið]]um. Þrír fórust en níu var bjargað. Þetta var fyrsti íslenski skuttogarinn sem sökk. |
|||
* [[24. febrúar]] - [[Kurt Cobain]] gekk að eiga [[Courtney Love]]. |
|||
* [[29. febrúar]] - [[Reykjavíkurborg]] hélt upp á það að íbúafjöldinn hefði náð eitt hundrað þúsund manns. Í tilefni af því var öllum 100 ára [[Reykvíkingur|Reykvíkingum]] og eldri boðið til veislu í [[Höfði|Höfða]]. |
|||
===Mars=== |
|||
* [[6. mars]] - [[Tölvuvírus]]inn [[Michelangelo (vírus)|Michelangelo]] hóf að smitast milli tölva. |
|||
* [[18. mars]] - [[Microsoft]] setti [[Windows 3.1]] á markað. |
|||
* [[25. mars]] - [[Alþingi]] afnam sjötíu ára gömul lög um bann við löndun úr erlendum fiskiskipum á Íslandi. |
|||
===Apríl=== |
|||
* [[2. apríl]] - [[John Gotti]] var dæmdur í ævilangt fangelsi í New York-borg, fyrir morð og skipulagða glæpastarfsemi. |
|||
* [[5. apríl]] - [[Bosnía-Hersegóvína]] lýsti yfir [[sjálfstæði]] eftir þjóðaratkvæðagreiðslu. |
* [[5. apríl]] - [[Bosnía-Hersegóvína]] lýsti yfir [[sjálfstæði]] eftir þjóðaratkvæðagreiðslu. |
||
* [[ |
* [[6. apríl]] - Stríð hófst í [[Bosnía og Hersegóvína|Bosníu og Hersegóvínu]] |
||
* [[9. apríl]] - [[Manuel Noriega]] fyrrum einræðisherra í [[Panama]] var dæmdur fyrir margvíslega glæpi, s.s. fíkniefnasmygl og peningaþvætti. |
|||
* [[14. apríl]] - [[Ráðhús Reykjavíkur]] var tekið í notkun. Bygging þess kostaði á fjórða milljarð króna. |
|||
* [[16. apríl]] - Olíuflutningaskipið ''[[Katina P]]'' sigldi í strand skammt frá [[Mapútó]] í [[Mósambík]] með þeim afleiðingum að sextíu þúsund lítrar af olíu fóru í sjóinn. |
|||
* [[21. apríl]] - Í [[Danmörk]]u komst ræningi undan með 7,5 milljónir [[dönsk króna|danskra króna]] eftir að hafa látið til skarar skríða gegn peningaflutningabíl [[Danske Bank]] við [[Bilka]] í [[Árósar|Árósum]]. |
|||
* [[23. apríl]] - [[Halldór Laxness]] varð níræður og af því tilefni var farin [[blysför]] að [[Gljúfrasteinn|Gljúfrasteini]] og efnt til [[leiksýning]]a. |
|||
* [[27. apríl]] - [[Stuttmyndadagar í Reykjavík]] voru haldnir í fyrsta skipti á [[Hótel Borg]]. |
|||
* [[29. apríl]] - Upphafið á [[uppþotin í Los Angeles 1992|uppþotum í Los Angeles]] í kjölfar þess að það næst á myndbandi hvernig lögreglumenn ganga í skrokk á [[Rodney King]]. |
|||
===Maí=== |
|||
* [[2. maí]] - [[Jón Baldvin Hannibalsson]], utanríkisráðherra, undirritaði samninginn um [[Evrópska efnahagssvæðið]]. Samningurinn er um tuttugu þúsund blaðsíður. |
|||
* [[9. maí]] - Áætlunarflugi með [[Fokker F27]]-flugvélum lauk á Íslandi, en það hafði staðið í nærfellt 3 áratugi. Við tóku [[Fokker 50]]-flugvélar. |
|||
* [[23. maí]] - [[Giovanni Falcone]], dómari, var myrtur með sprengju í [[Palermó]]. |
|||
===Júní=== |
|||
* [[4. júní]] - Elsta málverk sem boðið hefur verið upp á Íslandi var selt á uppboði í Reykjavík. Það er talið vera eftir séra [[Hjalti Þorsteinsson|Hjalta Þorsteinsson]] (1665 - 1750) og sýnir biskupshjónin [[Þórður Þorláksson|Þórð Þorláksson]] og Guðríði Gísladóttur. |
|||
* [[7. júní]]- Nýr ''[[Herjólfur]]'' kom til [[Vestmannaeyjar|Vestmannaeyja]], skip sem getur flutt 480 farþega og 62 fólksbíla í ferð. |
|||
* [[26. júní]] - [[Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins]] framleiddi síðustu [[brennivín]]sflöskuna og afhenti hana [[Þjóðminjasafnið|Þjóðminjasafninu]] til varðveislu. Fyrsta flaskan var framleidd 1935 og er einnig varðveitt í safninu. |
|||
===Júlí=== |
|||
* [[1. júlí]] - Aðskilnaður var gerður á milli [[dómsvald]]s og umboðsvalds [[Sýslumaður|sýslumanna]] á [[Ísland]]i. |
|||
* [[23. júlí]] - [[Abkasía]] lysti yfir sjálfstæði frá [[Georgía|Georgíu]]. |
|||
* [[25. júlí]] - [[Sumarólympíuleikarnir 1992|Ólympíuleikar]] voru settir í [[Barselóna]] á [[Spánn|Spáni]]. |
* [[25. júlí]] - [[Sumarólympíuleikarnir 1992|Ólympíuleikar]] voru settir í [[Barselóna]] á [[Spánn|Spáni]]. |
||
* [[26. júlí]] - Fyrsta [[teygjustökk]] á [[Ísland]]i í tilefni af fimm ára afmæli [[Hard Rock Café]] á Íslandi. |
|||
* [[31. júlí]] - Fyrsta kvenkyns [[glasabarn]]ið fæddist á [[Ísland]]i, stúlka sem vó 14 [[mörk|merkur]]. Fyrsti drengurinn hafði fæðst 17. mars 1988. |
|||
===Ágúst=== |
|||
* [[5. ágúst]] - [[Eiríkur Kristófersson]], fyrrverandi [[skipherra]] á skipum [[Landhelgisgæslan|Landhelgisgæslunnar]], varð 100 ára. Hann varð [[þjóðhetja]] í fyrsta [[þorskastríðin]]u vegna framgöngu sinnar. Hann náði rúmlega 102 ára aldri (d. [[16. ágúst]] [[1994]]). |
|||
* [[8. ágúst]] - Á [[Ólympíuleikarnir|Ólympíuleikunum]] í [[Barcelona]] á [[Spánn|Spáni]] náði [[Ísland]] fjórða sæti í [[Handknattleikur|handknattleik]]. Einnig varð [[Sigurður Einarsson]] í fimmta sæti í [[spjótkast]]i á þessum sömu leikum. |
|||
* [[13. ágúst]] - Fyrsta [[útibíó]] á [[Ísland]]i var í [[Borgarnes]]i, þar sem sýnd var [[kvikmynd]]in ''Grease''. Áhorfendur voru um 600 talsins. |
|||
===September=== |
|||
===Október=== |
|||
===Nóvember=== |
|||
* [[3. nóvember]] - [[William Jefferson Clinton]] (Bill Clinton) náði kjöri sem [[forseti Bandaríkjanna]]. |
* [[3. nóvember]] - [[William Jefferson Clinton]] (Bill Clinton) náði kjöri sem [[forseti Bandaríkjanna]]. |
||
===Desember=== |
|||
=== Ódagsettir atburðir === |
=== Ódagsettir atburðir === |
||
* [[Jón Aðalsteinn Jónsson]] sá um endurútgáfu orðabókarinnar [[Lexicon Islandico-Latino-Danicum]]. |
* [[Jón Aðalsteinn Jónsson]] sá um endurútgáfu orðabókarinnar ''[[Lexicon Islandico-Latino-Danicum]]''. |
||
== Fædd == |
== Fædd == |
||
* [[5. febrúar]] - [[Neymar da Silva Santos Júnior]], brasilískur knattspyrnumaður. |
|||
* [[11. febrúar]] - [[Taylor Lautner]], bandarískur leikari. |
|||
* [[10. mars]] - [[Emily Osment]], bandarísk leik- og söngkona. |
|||
== Dáin == |
== Dáin == |
||
* [[30. janúar]] - [[Nanna Ólafsdóttir]], íslenskur sagnfræðingur (f. [[1915]]). |
* [[30. janúar]] - [[Nanna Ólafsdóttir]], íslenskur sagnfræðingur (f. [[1915]]). |
||
* [[6. febrúar]] - [[Halldór H. Jónsson]], íslenskur arkitekt og athafnamaður (f. [[1912]]). |
|||
* [[16. febrúar]] - [[Jânio Quadros]], brasilískur stjórnmálamaður (f. [[1917]]). |
|||
* [[2. mars]] - [[Ron Hardy]], bandarískur plötusnúður (f. [[1958]]). |
|||
* [[15. mars]] - [[Ólafur Halldórsson]], íslenskur knattspyrnumaður og formaður [[Knattspyrnufélagið Fram|Knattspyrnufélagsins Fram]] (f. [[1913]]). |
|||
* [[23. mars]] - [[Friedrich A. von Hayek]], austurrísk-breskur hagfræðingur, stjórnmálaheimspekingur og nóbelsverðlaunahafi (f. [[1899]]). |
* [[23. mars]] - [[Friedrich A. von Hayek]], austurrísk-breskur hagfræðingur, stjórnmálaheimspekingur og nóbelsverðlaunahafi (f. [[1899]]). |
||
* [[6. apríl]] - [[Isaac Asimov]], rithöfundur (f. [[1920]]) |
|||
* [[19. apríl]] – [[Benny Hill]], enskur gamanleikari (f. [[1924]]). |
|||
* [[28. apríl]] - [[Francis Bacon (listamaður)|Francis Bacon]], írskur myndlistarmaður (f. [[1909]]). |
|||
* [[6. maí]] - [[Marlene Dietrich]], þýsk söngkona (f. [[1901]]). |
|||
* [[28. júní]] – [[Mikhail Tal]], litháískur skákmaður (f. [[1936]]). |
|||
* [[9. júlí]] - [[Óli Kr. Sigurðsson]], forstjóri [[Olís]]. |
* [[9. júlí]] - [[Óli Kr. Sigurðsson]], forstjóri [[Olís]]. |
||
* [[15. júlí]] - [[Hammer DeRoburt]], fyrsti forseti [[Nárú]] (f. [[1922]]). |
|||
* [[13. október]] - [[Haukur Morthens]], íslenskur söngvari (f. [[1924]]). |
* [[13. október]] - [[Haukur Morthens]], íslenskur söngvari (f. [[1924]]). |
||
* [[24. desember]] - [[Peyo]], belgískur myndasöguhöfundur (f. [[1928]]). |
|||
[[Flokkur:1992]] |
[[Flokkur:1992]] |
Útgáfa síðunnar 5. apríl 2016 kl. 12:30
Ár |
Áratugir |
Aldir |
Árið 1992 (MCMXCII í rómverskum tölum) var 92. ár 20. aldar og hlaupár sem hófst á miðvikudegi samkvæmt gregoríska tímatalinu.
Atburðir
Janúar
- 14. janúar - Hitamet í janúar var sett á Dalatanga: 18,8 °C.
- 16. janúar - Borgarastyrjöldinni í El Salvador sem staðið hafði í tólf ár lauk með friðarsamningum í Mexíkóborg.
- 18. janúar - Ratsjárstöð tók til starfa á Bolafjalli fyrir ofan Bolungarvík.
- 26. janúar - Boris Jeltsín tilkynnti að Rússland mundi hætta að beina kjarnavopnum á bandarískar borgir.
Febrúar
- 4. febrúar - Framkvæmdanefnd um einkavæðingu var skipuð af fulltrúum þriggja ráðuneyta.
- 7. febrúar – Evrópusambandið var stofnað með Maastrichtsamningnum.
- 8. febrúar - Vetrarólympíuleikarnir voru settir í Albertville í Frakklandi.
- 10. febrúar - Mike Tyson var ákærður fyrir að hafa nauðgað Desiree Washington.
- 15. febrúar - Fyrsta Fokker 50-flugvél Flugleiða hf, Ásdís, kom til landsins og lenti á Akureyri.
- 17. febrúar - Mani pulite hófst á Ítalíu með handtöku Mario Chiesa.
- 20. febrúar - Enska úrvalsdeildin í knattspyrnu var stofnuð og tók við sem efsta deild á Englandi.
- 23. febrúar - Skuttogarinn Krossnes frá Grundarfirði sökk á Halamiðum. Þrír fórust en níu var bjargað. Þetta var fyrsti íslenski skuttogarinn sem sökk.
- 24. febrúar - Kurt Cobain gekk að eiga Courtney Love.
- 29. febrúar - Reykjavíkurborg hélt upp á það að íbúafjöldinn hefði náð eitt hundrað þúsund manns. Í tilefni af því var öllum 100 ára Reykvíkingum og eldri boðið til veislu í Höfða.
Mars
- 6. mars - Tölvuvírusinn Michelangelo hóf að smitast milli tölva.
- 18. mars - Microsoft setti Windows 3.1 á markað.
- 25. mars - Alþingi afnam sjötíu ára gömul lög um bann við löndun úr erlendum fiskiskipum á Íslandi.
Apríl
- 2. apríl - John Gotti var dæmdur í ævilangt fangelsi í New York-borg, fyrir morð og skipulagða glæpastarfsemi.
- 5. apríl - Bosnía-Hersegóvína lýsti yfir sjálfstæði eftir þjóðaratkvæðagreiðslu.
- 6. apríl - Stríð hófst í Bosníu og Hersegóvínu
- 9. apríl - Manuel Noriega fyrrum einræðisherra í Panama var dæmdur fyrir margvíslega glæpi, s.s. fíkniefnasmygl og peningaþvætti.
- 14. apríl - Ráðhús Reykjavíkur var tekið í notkun. Bygging þess kostaði á fjórða milljarð króna.
- 16. apríl - Olíuflutningaskipið Katina P sigldi í strand skammt frá Mapútó í Mósambík með þeim afleiðingum að sextíu þúsund lítrar af olíu fóru í sjóinn.
- 21. apríl - Í Danmörku komst ræningi undan með 7,5 milljónir danskra króna eftir að hafa látið til skarar skríða gegn peningaflutningabíl Danske Bank við Bilka í Árósum.
- 23. apríl - Halldór Laxness varð níræður og af því tilefni var farin blysför að Gljúfrasteini og efnt til leiksýninga.
- 27. apríl - Stuttmyndadagar í Reykjavík voru haldnir í fyrsta skipti á Hótel Borg.
- 29. apríl - Upphafið á uppþotum í Los Angeles í kjölfar þess að það næst á myndbandi hvernig lögreglumenn ganga í skrokk á Rodney King.
Maí
- 2. maí - Jón Baldvin Hannibalsson, utanríkisráðherra, undirritaði samninginn um Evrópska efnahagssvæðið. Samningurinn er um tuttugu þúsund blaðsíður.
- 9. maí - Áætlunarflugi með Fokker F27-flugvélum lauk á Íslandi, en það hafði staðið í nærfellt 3 áratugi. Við tóku Fokker 50-flugvélar.
- 23. maí - Giovanni Falcone, dómari, var myrtur með sprengju í Palermó.
Júní
- 4. júní - Elsta málverk sem boðið hefur verið upp á Íslandi var selt á uppboði í Reykjavík. Það er talið vera eftir séra Hjalta Þorsteinsson (1665 - 1750) og sýnir biskupshjónin Þórð Þorláksson og Guðríði Gísladóttur.
- 7. júní- Nýr Herjólfur kom til Vestmannaeyja, skip sem getur flutt 480 farþega og 62 fólksbíla í ferð.
- 26. júní - Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins framleiddi síðustu brennivínsflöskuna og afhenti hana Þjóðminjasafninu til varðveislu. Fyrsta flaskan var framleidd 1935 og er einnig varðveitt í safninu.
Júlí
- 1. júlí - Aðskilnaður var gerður á milli dómsvalds og umboðsvalds sýslumanna á Íslandi.
- 23. júlí - Abkasía lysti yfir sjálfstæði frá Georgíu.
- 25. júlí - Ólympíuleikar voru settir í Barselóna á Spáni.
- 26. júlí - Fyrsta teygjustökk á Íslandi í tilefni af fimm ára afmæli Hard Rock Café á Íslandi.
- 31. júlí - Fyrsta kvenkyns glasabarnið fæddist á Íslandi, stúlka sem vó 14 merkur. Fyrsti drengurinn hafði fæðst 17. mars 1988.
Ágúst
- 5. ágúst - Eiríkur Kristófersson, fyrrverandi skipherra á skipum Landhelgisgæslunnar, varð 100 ára. Hann varð þjóðhetja í fyrsta þorskastríðinu vegna framgöngu sinnar. Hann náði rúmlega 102 ára aldri (d. 16. ágúst 1994).
- 8. ágúst - Á Ólympíuleikunum í Barcelona á Spáni náði Ísland fjórða sæti í handknattleik. Einnig varð Sigurður Einarsson í fimmta sæti í spjótkasti á þessum sömu leikum.
- 13. ágúst - Fyrsta útibíó á Íslandi var í Borgarnesi, þar sem sýnd var kvikmyndin Grease. Áhorfendur voru um 600 talsins.
September
Október
Nóvember
- 3. nóvember - William Jefferson Clinton (Bill Clinton) náði kjöri sem forseti Bandaríkjanna.
Desember
Ódagsettir atburðir
- Jón Aðalsteinn Jónsson sá um endurútgáfu orðabókarinnar Lexicon Islandico-Latino-Danicum.
Fædd
- 5. febrúar - Neymar da Silva Santos Júnior, brasilískur knattspyrnumaður.
- 11. febrúar - Taylor Lautner, bandarískur leikari.
- 10. mars - Emily Osment, bandarísk leik- og söngkona.
Dáin
- 30. janúar - Nanna Ólafsdóttir, íslenskur sagnfræðingur (f. 1915).
- 6. febrúar - Halldór H. Jónsson, íslenskur arkitekt og athafnamaður (f. 1912).
- 16. febrúar - Jânio Quadros, brasilískur stjórnmálamaður (f. 1917).
- 2. mars - Ron Hardy, bandarískur plötusnúður (f. 1958).
- 15. mars - Ólafur Halldórsson, íslenskur knattspyrnumaður og formaður Knattspyrnufélagsins Fram (f. 1913).
- 23. mars - Friedrich A. von Hayek, austurrísk-breskur hagfræðingur, stjórnmálaheimspekingur og nóbelsverðlaunahafi (f. 1899).
- 6. apríl - Isaac Asimov, rithöfundur (f. 1920)
- 19. apríl – Benny Hill, enskur gamanleikari (f. 1924).
- 28. apríl - Francis Bacon, írskur myndlistarmaður (f. 1909).
- 6. maí - Marlene Dietrich, þýsk söngkona (f. 1901).
- 28. júní – Mikhail Tal, litháískur skákmaður (f. 1936).
- 9. júlí - Óli Kr. Sigurðsson, forstjóri Olís.
- 15. júlí - Hammer DeRoburt, fyrsti forseti Nárú (f. 1922).
- 13. október - Haukur Morthens, íslenskur söngvari (f. 1924).
- 24. desember - Peyo, belgískur myndasöguhöfundur (f. 1928).