Fara í innihald

Bermúda

Breyta tenglum
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
(Endurbeint frá Bermuda)
Bermuda
Fáni Bermúda Skjaldarmerki Bermúda
Fáni Skjaldarmerki
Kjörorð:
Quo Fata Ferunt
(latína: Hvert sem örlagadísirnar bera okkur)
Þjóðsöngur:
God Save the King
Staðsetning Bermúda
Höfuðborg Hamilton
Opinbert tungumál enska
Stjórnarfar Þingbundin konungsstjórn

Konungur Karl 3.
Landstjóri Rena Lalgie
Forsætisráðherra Edward David Burt
Bresk hjálenda
 • Landnám 1609 
Flatarmál
 • Samtals
53,2 km²
Mannfjöldi
 • Samtals (2019)
 • Þéttleiki byggðar 		205. sæti
63.913
1.338/km²
Gjaldmiðill bermúdadalur
Tímabelti UTC-4 (-3 á sumrin)
Þjóðarlén .bm
Landsnúmer +1-441

Bermúda (eða Bermúdaeyjar) er breskt yfirráðasvæði í Atlantshafi austan við strönd Bandaríkjanna, um 1.070 km austan við Hatterashöfða í Norður-Karólínu. Þær eru skattaskjól. Eyjarnar voru uppgötvaðar snemma á 16. öld, en búseta hófst þar ekki fyrr en skipið Sea Venture strandaði þar árið 1609. Þessi atburður gæti hafa orðið William Shakespeare innblástur að leikritinu Ofviðrið.

Fyrsti Evrópubúinn sem sá eyjarnar var spænski skipstjórinn Juan de Bermúdez árið 1503 og draga eyjarnar nafn sitt af honum. Hann gerði tilkall til eyjanna, sem þá voru óbyggðar, fyrir hönd Spænska heimsveldisins. Bermúdez heimsótti eyjarnar tvisvar og gerði kort af eyjaklasanum en steig aldrei á land. Portúgalskir skipbrotsmenn eru taldir hafa skilið eftir sig áletrun á steini frá 1543 og evrópskir sjómenn slepptu þar lausum svínum til að nota sem vistir. Þau fjölguðu sér mikið og voru orðin villt þegar landnám Evrópubúa hófst. Árið 1609 hóf Virginíufélagið landnám á eyjunum eftir að fellibylur neyddi skipverja skipsins Sea Venture til að stranda því á rifi við eyjarnar til að koma í veg fyrir að það sykki.

Stjórn eyjanna var í höndum nýlendustjórnar Virginíu til 1613. Tveimur árum síðar tók Somerseyjafélagið við og stjórnaði nýlendunni til 1684. Þá var leyfi félagsins afturkallað og enska krúnan tók við. Eyjarnar urðu bresk nýlenda eftir sambandslögin 1707. Þegar Nýfundnaland varð hluti af Kanada árið 1949 varð Bermúda elsta nýlenda Breta og eftir að Alþýðulýðveldið Kína tók við stjórn Hong Kong er hún líka fjölmennasta nýlenda Breta. Fyrsta höfuðborg eyjanna, St. George's, var stofnuð árið 1612 og er þar elsta samfellda byggð Breta í Nýja heiminum.

Efnahagur Bermúda byggist á aflandsfjármálaþjónustu, tryggingum og ferðaþjónustu. Mestan hluta 20. aldar var landsframleiðsla Bermúda með því mesta sem gerðist í heiminum en alþjóðlega fjármálakreppan 2007-8 olli niðursveiflu. Loftslag á Bermúda er heittemprað. Bermúda er við norðurhorn Bermúdaþríhyrningsins. Eyjarnar eru í fellibyljabeltinu en njóta nokkurs skjóls af kóralrifi sem umkringir þær.

Heiti

[breyta | breyta frumkóða]

Bermúda dregur nafn sitt af spænska sæfaranum Juan de Bermúdez sem uppgötvaði eyjarnar 1505.[1]

Nafnið kemur einna fyrst fyrir í enskum textum í leikriti William Shakespeare, Ofviðrið, sem er innblásið af strandi skipsins Sea Venture, þótt það gerist ekki á eyjunum.

Saga

[breyta | breyta frumkóða]

Könnun og landnám

[breyta | breyta frumkóða]
Fyrsta kortið sem sýnir Bermúda, frá 1511, eftir Pedro Mártir úr bók hans Legatio Babylonica

Bermúda fannst snemma á 16. öld þegar spænski landkönnuðurinn Juan de Bermúdez kom þangað.[2][3] Þar bjuggu þá engir frumbyggjar.[4] Eyjarnar voru nefndar í bókinni Legatio Babylonica frá 1511 eftir sagnaritarann Pedro Mártir de Anglería og voru merktar inn á spænsk landakort frá því ári.[5] Spænsk og portúgölsk skip notuðu eyjarnar sem birgðastöð til að sækja ferskvatn og kjöt. Talið er að portúgalskir skipbrotsmenn hafi grafið áletrun frá 1543 í stein í Spittal Pond-verndarsvæðinu.[6] Sagnir um anda og djöfla spunnust út frá köllum fugla (líklegast brimdrúða)[7] og háværum næturhljóðum frá villtum svínum.[8] Vegna storma og hættulegra skerja varð eyjaklasinn þekktur sem „Djöflaeyjan“.[9] Hvorki Spánverjar né Portúgalar reyndu að nema þar land.

John Smith skrifaði eitt fyrsta sagnaritið um Virginíu og Somers-eyjar árið 1624.

Næstu öldina komu sjómenn oft til eyjanna en settust ekki að. Englendingar tóku að horfa til Nýja heimsins og stofnuðu loks nýlendu í Virginíu árið 1607. Tveimur árum síðar lagði floti af stað frá Englandi með nokkur hundruð landnema, mat og aðrar vistir, til að styrkja nýlenduna í Jamestown.[10] Flotinn lenti í stormi og áhöfn flaggskipsins Sea Venture strandaði því á rifi við Bermúda til að koma í veg fyrir að það sykki. Allir um borð komust lífs af.[11][2] Landnemarnir vildu síðar ekki fara þaðan eftir að hafa heyrt af erfiðum aðstæðum í Jamestown og gerðu nokkrar uppreisnartilraunir til að fá að vera áfram á Bermúda. Þeir færðu rök fyrir því að þeir mættu vera um kyrrt og koma á eigin stjórn. Nýju byggðinni var breytt í fangabúðir þar sem tvö skip voru smíðuð, Deliverance,[12] og Patience. Enska krúnan gerði nú tilkall til Bermúda.

Árið 1612 hófu Englendingar að setjast að á eyjunum, sem fengu opinbera nafnið Virgineola[13] þegar skipið Plough kom þangað. Nýja London (seinna nefnd St. George's Town) var stofnuð sama ár og gerð að fyrstu höfuðborg nýlendunnar.[14][5] Hún er elsti enski bærinn í Nýja heiminum í samfelldri byggð.[14]

Árið 1615 gekk nýlendan til Somers-eyjafélagsins, en eyjarnar höfðu þá fengið nafnið Somers-eyjar til heiðurs George Somers.[15][16] Landnemar frá Bermúda stofnuðu Karólínunýlenduna og áttu þátt í stofnun annarra breskra nýlendna í Ameríku. Nokkrir aðrir staðir voru þá nefndir eftir eyjunum. Á þessum tíma voru fyrstu þrælarnir fluttir til eyjanna, bæði amerískir frumbyggjar frá Nýlendunum þrettán og Afríkubúar frá Atlantshafsversluninni.[2]

Takmarkað land eyjaklasans leiddi til þess að þar voru sett ein elstu náttúruverndarlög Nýja heimsins. Árin 1616 og 1620 voru sett lög sem takmörkuðu veiðar á tilteknum fuglum og ungum skjaldbökum.[17]

Borgarastríð og skipasmíðar

[breyta | breyta frumkóða]
Kort af Bermúda eftir Vincenzo Coronelli frá 1. janúar 1692.

Árið 1649 stóð enska borgarastyrjöldin og Karl 1. Englandskonungur var hálshöggvinn í Whitehall-höll í London. Átökin náðu til Bermúda þar sem flestir landnemarnir voru trúir konungi. Konungssinnar ráku landstjóra Somers-eyja burt og kusu John Trimingham sem leiðtoga. Borgarastyrjöldin á Bermúda endaði þegar vopnaðir hópar tóku völdin og neyddu þingsinna til að flytjast þaðan til Bahamaeyja, undir forystu William Sayle.[18]

Nýlendurnar Bermúda, Virginía, Barbados og Antígva studdu konungssinna og enska afgangsþingið setti lög árið 1650 um bann við verslun þar.[19] Nýlendurnar hættu líka á að verða fyrir innrás. Stjórn Bermúda náði að lokum að gera samkomulag um óbreytt ástand við enska þingið.

Á 17. öld takmarkaði Somers-eyjafélagið skipasmíðar á eyjunum, því það þurfti á tekjum af landbúnaði eyjarskeggja að halda. Tóbaksútflutningur frá Virginíunýlendunni óx miklu hraðar en á Bermúda, svo íbúar þar tóku að snúa sér að verslun snemma á 17. öld. Afskipti félagsins urðu til þess að íbúar kröfðust afturköllunar sérleyfis félagsins 1684. Félagið var leyst upp í kjölfarið.[2]

Bermúdabúar tóku nú að stunda skipasmíðar og lögðu landbúnaðarland undir bermúdaeini. Bermúdabúar náðu yfirráðum á Turks-eyjum og lögðu þær undir saltframleiðslu. Saltverslun varð undirstaða undir efnahag Bermúda næstu öldina. Íbúar eyjanna lögðu líka stund á hvalveiðar, sjórán og verslun.

Sjálfstæðisstríð Bandaríkjanna

[breyta | breyta frumkóða]

Í september árið 1774 ákvað Meginlandsþingið í Bandaríkjunum að banna verslun við Bretland, Írland og Vestur-Indíur eftir 10. september 1775. Þetta hefði þýtt hrun í saltverslun eyjanna, hungursneyð og óeirðir. Eyjarnar höfðu lítil pólitísk tengsl við Bretland og Tucker-fjölskyldan kom saman í maí 1775 ásamt átta öðrum sóknarmönnum og ákvað að senda fulltrúa á Meginlandsþingið í júlí til að reyna að fá undanþágu frá banninu. Henry Tucker tók eftir grein í bannskjalinu sem heimilaði vöruskipti á bandarískum vörum fyrir hergögn. Þessi grein var staðfest af Benjamin Franklin þegar Tucker fundaði með Öryggisnefndinni í Pennsylvaníu. Aðrir staðfestu þetta fyrirkomulag, eins og Peyton Randolph, Öryggisnefnd Charlestown og George Washington.[20]

Þrjú bandarísk skip frá Charlestown sigldu til Bermúda og 14. ágúst 1775 tóku þau 100 tunnur af byssupúðri úr voppnabúri eyjanna meðan landstjórinn, George James Bruere, svaf. Í kjölfarið á því ákvað Meginlandsþingið 2. október að veita Bermúda undanþágu frá verslunarbanninu og eyjarnar fengu á sig landráðastimpil í Bretlandi. Seinna sama ár samþykkti Breska þingið bann við verslun við uppreisnarnýlendurnar og sendi herskipið HMS Scorpion til að vakta eyjarnar. Fallbyssur voru fjarlægðar úr virkjum á eyjunum. Launverslun hélt þó áfram eftir hefðbundnum verslunarleiðum. Á Bermúda voru 120 skip sem héldu áfram verslun við St. Eustatius til 1781 og seldu salt í bandarískum höfnum.[20]: 389–415 

Í júní 1776 kom herskipið Nautilus til eyjanna og síðan Galatea í september. Bresku skipstjórarnir hertóku bandarísk skip fyrir ránsfeng og ollu með því alvarlegum matarskorti á eyjunum, þar til Nautilus hélt á brott í október. Þegar Frakkland hóf þátttöku í stríðinu árið 1778 byggði Henry Clinton upp varnir eyjanna á nýju undir stjórn Williams Sutherland majórs. Í kjölfarið voru 91 frönsk og bandarísk skip tekin veturinn 1778-1779 sem aftur skapaði hungursneyð á eyjunum.[20]: 416–427 

Þegar George Bruere lést árið 1780 fékk sonur hans, George yngri, sem var einarður konungssinni, stöðuna. Undir hans stjórn var tekið fyrir smygl og stjórn eyjanna skipuð öðrum konungssinnum. Jafnvel Henry Tucker hætti verslun við Bandaríkin vegna þess hve margir sjóræningjar voru í kringum eyjarnar.[20]: 428–433 

Fyrsta dagblað eyjanna, The Bermuda Gazette, hóf útgáfu árið 1784.[21][22][23] Ritstjórinn, Joseph Stockdale, fékk greitt fyrir að flytja til Bermúda ásamt fjölskyldu sinni og stofna dagblaðið. Hann kom líka með prentsmiðju og starfrækti fyrsta pósthús Bermúda. Dagblaðið var selt í áskrift og sent til áskrifenda, þannig að starfsmenn Stockdales gátu farið með póstinn í leiðinni gegn gjaldi.[24]

19. öldin

[breyta | breyta frumkóða]
Teikning af virkinu Devonshire Redoubt, á Bermúda, 1614.

Eftir að frelsisstríði Bandaríkjanna lauk hófst konunglegi breski sjóherinn handa við að bæta hafnaraðstöðu á Bermúda. Árið 1811 hófst vinna við stóran slipp á Írlandsey sem átti eftir að verða helsta flotastöð sjóhersins á Vestur-Atlantshafi. Breski herinn reisti virki til að gæta slippsins og jók viðbúnað sinn á eyjunum.

Í stríði Bretlands og Bandaríkjanna 1812 var árásum hrundið af stað frá Bermúda þar sem þá voru höfuðstöðvar breska hersins í Norðu-Ameríku og Vestur-Indíum, eftir að hafa verið fluttar þangað frá Halifax.[25]

Mullet Bay og höfnin í St. George's.

Árið 1816 víggirti James Arnold, sonur Benedict Arnold, flotastöð breska sjóhersins vegna hættu á gagnárásum frá Bandaríkjunum.[26] Virkið er í dag Þjóðminjasafn Bermúda, sem geymir meðal annars sjóminjasafn.

Vegna nálægðar við suðvesturströnd Bandaríkjanna var Bermúda oft notuð í Þrælastríðinu sem bækistöð fyrir smygl milli Suðurríkjanna og Englands, til að forðast skip Norðurríkjanna sem höfðu sett á hafnbann.[5][2] Þannig gátu þeir komið hergögnum frá Englandi sem voru keypt fyrir bómull. Old Globe Hotel í St. George's var miðstöð útsendara Suðurríkjanna. Það er núna varðveitt sem safn.

Í Búastríðinu (1899-1902) voru 5.000 stríðsfangar Búa geymdir á fimm eyjum við Bermúda. Þeim var skipt eftir afstöðu þeirra til stríðsins: Bittereinder, sem neituðu að sverja Bretlandi hollustu, voru settir á Darrell's-eyju undir fjölmennri vakt. Morgan's-eyja hýsti 884 menn, þar á meðal 27 foringja; Tucker's-eyja geymdi 809 fanga; Burt's-eyja 607, og Port's-eyja 35. Fangar á barnsaldri voru geymdir á Hinson's-eyju. Grafreitur fangabúðanna er á Long Island.[27]

The New York Times sagði frá tilraun til uppreisnar meðal Búa á leið til Bermúda og að herlög væru í gildi á Darrell's-eyju.[28]

Frægasti flóttamaðurinn frá eyjunum var höfuðsmaðurinn Fritz Joubert Duquesne sem hafði fengið lífstíðardóm fyrir „samsæri gegn ríkisstjórn Bretlands og njósnir“.[29] Nóttina fyrir 25. júní 1902 laumaðist hann úr tjaldi sínu, klifraði yfir gaddavírsgirðingu, synti 2,4 km leið framhjá varðskipum og kastljósum í átt að Gibbs Hill-vitanum þar til hann náði landi á aðaleyjunni.[30] Hann komst til Bandaríkjanna og gerðist seinna njósnari fyrir Þjóðverja í báðum heimsstyrjöldum. Árið 1942 var hann handtekinn af alríkislögreglunni fyrir að hafa rekið Duquesne-njósnahringinn, sem er enn umfangsmesta njósnamál í sögu Bandaríkjanna.[31]

20. og 21. öld

[breyta | breyta frumkóða]
Hamilton-höfn um miðjan 3. áratuginn.
Winston Churchill stýrði þriggja stórvelda ráðstefnunni á Bermúda 1953.
SS Queen of Bermuda í Hamilton-höfn í desember 1952 eða janúar 1953.

Snemma á 20. öld varð Bermúda vinsæll ferðamannastaður bandarískra og kanadískra ferðamanna sem komu þangað með skipum. Bandarísku tollalögin frá 1930 sem komu á verndartollum fyrir innfluttar vörur, leiddu til hnignunar útflutnings á landbúnaðarvörum frá Bermúda til Bandaríkjanna sem aftur varð til þess að ferðaþjónustan fékk aukið vægi. Eyjurnar voru miðstöð fyrir smygl á áfengi á bannárunum í Bandaríkjunum.[5][2]

Á 3. áratugnum var Bermúdajárnbrautin stofnuð og náði yfir eyjuna endilanga, en hún var lögð niður 1948.[32] Nú liggur hjóla- og göngustígur eftir gömlu járnbrautinni.[33]

Eftir nokkrar misheppnaðar tilraunir tókst að fljúga sjóflugvél af gerðinni Stinson Detroiter til Bermúda frá New York-borg 1930, sem var í fyrsta sinn sem flogið var til eyjanna. Árið 1936 hóf Luft Hansa að gera tilraunir með flug á sjóflugvélum frá Berlín til Bermúda um Asóreyjar, með framhaldsflug til New York-borgar.[34]

Árið 1937 hófu Imperial Airways og Pan Am reglulegt flug með sjóflugvélum frá New York og Baltimore til Darrel's-eyju. Í síðari heimsstyrjöld varð Hamilton Princess Hotel á Bermúda miðstöð fyrir ritskoðun. Allur póstur, útvarps- og símsendingar til Evrópu, Bandaríkjanna og Austurlanda fjær, var sendur gegnum miðstöðina þar sem 1200 ritskoðarar á vegum bresku öryggisþjónustunnar (BSC) fóru yfir skilaboðin áður en þau voru send áfram til áfangastaðar.[35][36] BSC vann náið með bandarísku alríkislögreglunni og áttu þátt í handtökum margra njósnara öxulveldanna í Bandaríkjunum, þar á meðal Joe K-njósnahringsins.[37]

Árið 1948 hófst reglulegt farþegaflug með landflugvélum sem lentu á Kindley Field-flugstöðinni (nú L.F. Wade-alþjóðaflugvöllurinn) og ferðaþjónusta náði hámarki á 7. og 8. áratugnum. Undir lok 8. áratugarins höfðu alþjóðleg viðskipti tekið fram úr ferðaþjónustu sem helsti iðnaður Bermúda.

Slippur konunglega sjóhersins og herliðið þar voru mikilvæg tekjulind fyrir eyjarnar fram á miðja 20. öld. Auk byggingarvinnu, keypti setuliðið mat og önnur efni frá kaupmönnum á eyjunum. Frá síðari heimsstyrjöld var Bandaríkjaher líka með aðstöðu á eyjunum, þar á meðal flugstöð og kafbátastöð. Bandaríkjaher var með viðbúnað á eyjunum til 1995.[38]

Almennur kosningaréttur og tveggja flokka kerfi mótaðist á 7. áratugnum.[2] Almennur kosningaréttur varð til með nýrri stjórnarskrá 1967, en áður hafði hann verið takmarkaður við eignastöðu.

Þann 10. mars 1973 var landstjóri Bermúda, Richard Sharples, myrtur af herskáum meðlimum Black Power-hreyfingarinnar.[2] Umræður um mögulegt sjálfstæði áttu sér stað, en tillögunni var hafnað í þjóðaratkvæðagreiðslu árið 1995.[2]

Í sumarólympíuleikunum 2020 varð Bermúda minnsta landsvæðið sem vann gullpening, þegar Flora Duffy vann fyrstu gullverðlaun Bermúda í þríþraut kvenna.[39]

Landfræði

[breyta | breyta frumkóða]

Bermúda liggur á nokkrum eldfjöllum við vesturmörk Þanghafsins í Atlantshafi, um 578 sjómílur aust-suðaustur af Hatterashöfða á Ytribanka Norður-Karólínu í Bandaríkjunum sem er næsta meginland.

Þótt Bermúda sé í eintölu eru eyjarnar 181 talsins, samtals 53,3 km² að flatarmáli. Stærsta eyjan er Main Island, sem stundum er kölluð Bermúda. Átta af stærri byggðu eyjunum eru tengdar saman með vegbrúm. Eyjarnar eru láglendar. Hæsti punktur þeirra er Town Hill á Main Island, 79 metrar yfir sjávarmáli.

Nokkur heiti á eyjum koma fyrir oftar en einu sinni í eyjaklasanum. Þannig eru tvær eyjar sem heita Long Island, þrjár víkur heita Long Bay og tvær heita Horsehoe Bay, tveir vegir sem liggja gegnum skörð heita Khyber Pass og tveir St. George's Town eru á Georgseyju í St. George's-sókn.

Bermúdaþríhyrningurinn dregur nafn sitt af Bermúda. Þar á samkvæmt goðsögninni að hafa orðið óvenjumikið af flugslysum og skipstöpum við dularfullar kringumstæður.

Stjórnmál

[breyta | breyta frumkóða]

Bermúda er bresk hjálenda og framkvæmdavaldið er í höndum Bretakonungs, Karls 3., en landstjóri fer með það fyrir hans hönd á eyjunum. Landstjóri Bermúda er skipaður af konungi að ráði ríkisstjórnar Bretlands. Rena Lalgie hefur verið landstjóri frá 14. desember 2020. Varalandstjóri er staðgengill landstjóra. Utanríkis- og varnarmál eru í höndum Bretlands, sem ber líka ábyrgð á því að eyjunum sé stjórnað í samræmi við góða stjórnsýslu. Allar breytingar á stjórnarskrá Bermúda þurfa að fá samþykki bresku stjórnarinnar. Bermúda er elsta hjálenda Bretlands með heimastjórn. Eyjarnar fengu takmarkaða sjálfstjórn með konunglegri yfirlýsingu árið 1620. Þing Bermúda er það fimmta elsta í heimi, á eftir Englandsþingi, Tynwald á Mön, Alþingi Íslendinga og Sejm í Póllandi.

Stjórnarskrá Bermúda tók gildi árið 1968 og hefur verið breytt nokkrum sinnum síðan. Forsætisráðherra Bermúda er stjórnarleiðtogi sem tilnefnir stjórnarmeðlimi sem landstjórinn skipar formlega í embætti. Löggjafarvaldið er í höndum þings sem situr í tveimur deildum, samkvæmt Westminster-kerfinu, með 11 manna öldungadeild sem skipuð er af forsætisráðherra, landstjóra og leiðtoga stjórnarandstöðunnar, og 36 manna fulltrúadeild sem er kosin til fimm ára með almennri leynilegri kosningu í einmenningskjördæmum.

Kosningar eru boðaðar á minnst fimm ára fresti. Síðast fóru kosningar fram árið 2017. Þá tók Framsækni verkamannaflokkurinn við völdum og Edward David Burt tók við embætti forsætisráðherra af Michael Dunkley frá Bermúdabandalaginu. Þetta voru einu tveir flokkarnir sem buðu fram.

Fá ríki eru með sendifulltrúa á Bermúda. Bandaríkin reka sendiráð á eyjunum auk þess að reka þjónustu Landamæraeftirlits Bandaríkjanna á L.F. Wade-alþjóðaflugvellinum. Bandaríkin eru helsta viðskiptaþjóð Bermúda. Þaðan koma 71% af innflutningi eyjanna, 85% af ferðamönnum og áætlaðar 163 milljónir dala í viðskiptum með tryggingar. Um 5% íbúa Bermúda eru bandarískir ríkisborgarar, eða 14% íbúa af erlendum uppruna.

Stjórnsýslueiningar

[breyta | breyta frumkóða]
Sóknir á Bermúda

Bermúda er skipt í níu sóknir og tvö sameinuð sveitarfélög.

Sameinuðu sveitarfélögin eru:

Tvö óformleg þorp eru á Bermúda:

Efnahagslíf

[breyta | breyta frumkóða]
Hlutfallsleg skipting útflutningsafurða frá Bermúda árið 2019.

Bermúda er aflandseyja og fjármálaþjónusta stendur undir 85% af vergri landsframleiðslu. Önnur stærsta stoð efnahagslífs á eyjunum er ferðaþjónusta með 5%.[1][14] Það sem eftir er skiptist milli iðnaðar og landbúnaðar, sem eru þó mjög takmarkaðar greinar. Um 80% af matvælum á Bermúda eru innflutt.

Árið 1970 breytti landið um gjaldmiðil og skipti úr pundum í dali sem eru festir við bandaríkjadal á genginu 1:1, en bankar taka þjónustugjöld fyrir að skipta á gjaldmiðlunum.[40]

Bermúda reiðir sig mest á aflandsfjármálaþjónustu og er skattaskjól með lágmarksreglur um fyrirtækjarekstur og enga tekjuskatta á fyrirtæki. Aftur á móti eru þar einir hæstu neysluskattar í heimi og skattur á innflutning. Fyrir íbúa jafngilda neysluskattar í reynd tekjuskatti og þeir standa undir öllum opinberum rekstri. Erlendir ríkisborgarar geta ekki auðveldlega stofnað bankareikninga eða keypt farsíma- og internetáskriftir.[41]

Fyrirtæki á borð við Google hafa skráð tekjur sínar á Bermúda til að forðast skatta. Mörg alþjóðleg tryggingafyrirtæki eru skráð þar.[42] Um 400 fyrirtæki í alþjóðlegri eigu eru með starfsstöðvar á Bermúda og um 15.000 skúffufyrirtæki með enga starfsemi eru skráð þar.

Íbúar

[breyta | breyta frumkóða]

Íbúar Bermúda voru taldir vera um 64 þúsund árið 2019.[43] Þéttleiki byggðar er um 1.338/km². Innfæddir Bermúdabúar eru um 70% íbúanna, en 30% eru aðfluttir, miðað við manntalið árið 2016.[44]

Á 20. öld varð mikill aðflutningur fólks til eyjanna, sérstaklega eftir síðari heimsstyrjöld. Innfæddir Bermúdabúar eiga sér fjölbreyttar rætur aldir aftur í tímann, en nýrri hópar aðfluttra eru aðallega frá Bretlandi, Norður-Ameríku, Vestur-Indíum og portúgölsku eyjunum í Atlantshafi (Asóreyjum og Madeira). Í júní 2018 tilkynnti forsætisráðherrann Edward David Burt að 4. nóvember 2019 yrði frídagur til að minnast 170 ára frá því fyrstu portúgölsku innflytjendurnir komu til eyjanna á skipinu Golden Rule.[45][46] Árið 2010 sögðust 64% íbúa vera af bermúdískum uppruna, en það hlutfall var aðeins 51% í manntalinu árið 2000. Á sama tíma fækkaði þeim sem sögðust vera af breskum uppruna, úr 11% í 1%, en fólk sem er fætt í Bretlandi er samt stærsti einstaki hópur aðfluttra íbúa.

Á eyjunum býr mikill fjöldi aðfluttra sérfræðinga frá Bretlandi, Kanada, Vestur-Indíum, Suður-Afríku og Bandaríkjunum, sem fást við störf eins og bókhald, fjármálaþjónustu og tryggingaþjónustu. Aðrir starfa í hótel- og veitingageiranum, og í byggingavinnu. Þrátt fyrir að það sé dýrt að búa á Bermúda, gera há laun að verkum að eyjarnar eru vinsæll áfangastaður fyrir sérhæft starfsfólk sem vinnur þar í afmarkaðan tíma.[47] Hins vegar gilda ýmsar takmarkanir, eins og krafa um atvinnuleyfi fyrir komu og að erlent verkafólk fær ekki ríkisborgararétt.[48]

Menning

[breyta | breyta frumkóða]
Gombey-dansarar frá Bermúda árið 2001.

Menning Bermúda er af blönduðum uppruna líkt og íbúarnir og á rætur í frumbyggjamenningu, spænskri og karabískri menningu, og írskri og skoskri menningu, undir miklum áhrifum frá breskri menningu og afrókarabískri menningu. Gombey eru hefðbundnir dansar dansaðir í grímubúningum frá tímum þrælahalds á eyjunum. Ein þekktasta hljómsveit Bermúda er kalypsósveitin Talbot Brothers sem starfaði frá 1942 fram á 9. áratug 20. aldar.

Fyrsta bók eftir bermúdískan rithöfund sem vakti almenna athygli var The History of Mary Prince eftir fyrrum þrælinn Mary Prince. Bókin kom út árið 1831 þegar orðin var til hreyfing fyrir afnámi þrælahalds í Bretlandi.[49] Ernest Graham Ingham sem er brottfluttur Bermúdabúi, gaf út nokkrar ferðabækur byggðar á dagbókum um aldamótin 1900. Þekktir bermúdískir samtímahöfundar eru Brian Burland og Angela Barry.[50][51]

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. ↑ 1,0 1,1 „North America :: Bermuda“. CIA World Factbook. júlí 2018. Afrit af uppruna á 9. janúar 2021. Sótt 4. febrúar 2019.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 „Bermuda | Geography, History, & Facts“. Afrit af uppruna á 28. maí 2019. Sótt 23. ágúst 2019.
  3. ↑ Morison III, Samuel (1974). The European Discovery of America: The Southern Voyages, 1492–1616. New York: Oxford University Press.
  4. ↑ McGovern & Harris 2018, bls. 10.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 „History in Bermuda | Frommer's“. Afrit af uppruna á 23. ágúst 2019. Sótt 23. ágúst 2019.
  6. ↑ „Department of Community & Cultural Affairs – Portuguese Rock“. communityandculture.bm. Afrit af uppruna á 17. október 2018. Sótt 1. október 2015.
  7. ↑ „The cahow: Saved from hog, rat and man“. The New York Times. 2. desember 1973. Afrit af uppruna á 20. ágúst 2019. Sótt 13. mars 2020.
  8. ↑ „Haunted Bermuda: 5 Ghosts You Might Meet on the Island“. 2. júní 2016. Afrit af uppruna á 19. september 2020. Sótt 13. mars 2020.
  9. ↑ „Looking At The Tale Of The "Isle Of Devils"“. Bernews. 31. október 2014. Afrit af uppruna á 11. ágúst 2018. Sótt 10. ágúst 2018.
  10. ↑ Nicholls, Mark (3. maí 2011). „Sir George Somers (1554–1610)“. Encyclopedia Virginia. Afrit af uppruna á 9. júlí 2012. Sótt 15. ágúst 2012.
  11. ↑ Lefroy, John Henry (1981). Memorials of the Discovery and Early Settlement of the Bermudas or Somers Islands 1515-1685, Volume I. Bermuda: The Bermuda Historical Society and The Bermuda National Trust (the first edition having been published in 1877, with funds provided by the Government of Bermuda), printed in Canada by The University of Toronto Press. bls. 49.
  12. ↑ Kelly, Joseph (24. júní 2019). „How the Survivor of a 1609 Shipwreck Brought Democracy to America: Stephen Hopkins, Colonist at Both Jamestown and Plymouth, Proposed a Government Based on Consent of the Governed“. Sótt 19. febrúar 2022.[óvirkur tengill]
  13. ↑ „Sir George Somers“. Historic-uk.com. Afrit af uppruna á 27. janúar 2021. Sótt 8. janúar 2021.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 „Bermuda – History and Heritage“. Smithsonian. 6. nóvember 2007. Afrit af upprunalegu geymt þann 24. maí 2012. Sótt 3. desember 2008.
  15. ↑ „Bermuda's 400th Birthday“ (PDF). Bearboa.files.wordpress.com. 11. febrúar 2009. Afrit (PDF) af uppruna á 21. febrúar 2014. Sótt 8. nóvember 2012.
  16. ↑ „Somers Garden“. Bermuda, Bermuda-attractions.com. Afrit af uppruna á 3. nóvember 2012. Sótt 8. nóvember 2012.
  17. ↑ Meggs, Martin. "Developing a Small Island GIS: the Bermuda Experience". Bermuda Department of Planning.
  18. ↑ Keith Archibald Forbes. „Bermuda's History from 1500 to 1699“. bermuda-online.org. Afrit af upprunalegu geymt þann 15. júlí 2017. Sótt 22. september 2007.
  19. ↑ „October 1650: An Act for prohibiting Trade with the Barbadoes, Virginia, Bermuda and Antego. | British History Online“. www.british-history.ac.uk. Afrit af uppruna á 10. janúar 2021. Sótt 15. júní 2022.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Jarvis, Michael (2010). In the Eye of All Trade. Chapel Hill: University of North Carolina Press. bls. 385–389. ISBN 9780807872840.
  21. ↑ Stark, James Henry (1897). Stark's Illustrated Bermuda Guide: A Description of Everything on Or about These Places of which the Visitor Or Resident May Desire Information, Including Their History, Inhabitants, Climate, Agriculture, Geology, Government and Resources. Bermuda Island (Bermuda Islands): J.H.Stark. bls. 250. Afrit af uppruna á 14. apríl 2021. Sótt 7. júní 2018.
  22. ↑ Rigby, Neil (26. janúar 1984). „1984 200th Anniversary of Bermuda's first Newspaper and Postal Service“. Afrit af uppruna á 12. júní 2018. Sótt 7. júní 2018.
  23. ↑ „The Bermuda gazette“. United States Library of Congress. Afrit af uppruna á 12. júní 2018. Sótt 7. júní 2018.
  24. ↑ Stockdale, Joseph (17. janúar 1784). „Untitled advert“. Bermuda Gazette. Stockdale House, Printer's Alley, St. George's Town, St. George's Parish, Bermuda.
  25. ↑ „Bermuda at War – How Britain's Atlantic Island Territory Played a Role in Eight Different Conflicts“. MilitaryHistoryNow.com (bandarísk enska). 23. júlí 2021. Afrit af uppruna á 16. febrúar 2022. Sótt 16. febrúar 2022.
  26. ↑ Howes, James: "Attack on Baltimore Launched from Bermuda in 'War of 1812'" Geymt 15 mars 2008 í Wayback Machine 2005
  27. ↑ Camps for Boers – Bermuda Geymt 12 desember 2018 í Wayback Machine. Angloboerwar.com. Sótt 15. ágúst 2012.
  28. ↑ "The Prisoner at Bermuda - Boers Attempted to Mutiny in the Course of the Voyage–Martial Law on Darrell's Island" Geymt 29 október 2013 í Wayback Machine. The New York Times. 10. júní 2012. Sótt 15. ágúst 2012.
  29. ↑ Ronnie 1995, bls. 37.
  30. ↑ Ronnie 1995, bls. 54, 63.
  31. ↑ Duffy 2014, bls. 2.
  32. ↑ Horn, Simon. „Building the Bermuda Railway“. bermudarailway.net. Afrit af upprunalegu geymt þann 4. september 2014. Sótt 4. september 2014.
  33. ↑ „Bermuda Railway Trail“. Bermuda Dept. of Tourism. Afrit af upprunalegu geymt þann 6. janúar 2010. Sótt 14. desember 2008.
  34. ↑ „Unusual Place – Unusual Story – Heroic Crew“ (PDF). Oldqslcards.com. Afrit (PDF) af uppruna á 10. mars 2012. Sótt 15. ágúst 2012.
  35. ↑ Hodgson, Tim (25. apríl 2016). „Celebrating a wartime spy chief“. The Royal Gazette. Afrit af uppruna á 13. október 2020. Sótt 12. október 2020.
  36. ↑ „Hamilton Princess & Beach Club, A Fairmont Managed Hotel - Luxury Hotel in Hamilton - Fairmont, Hotels & Resorts“. Fairmont.com. Afrit af uppruna á 12. október 2019. Sótt 8. janúar 2021.
  37. ↑ Martin, David (11. nóvember 2011). „Bermuda's WWII Espionage Role“. Bernews.com. Afrit af uppruna á 7. nóvember 2020. Sótt 8. janúar 2021.
  38. ↑ „Bermuda Online: American military bases in Bermuda 1941 to 1995“. Afrit af upprunalegu geymt þann 9. nóvember 2018. Sótt 9. nóvember 2018.
  39. ↑ „Bermuda wins its first gold medal, becoming the smallest country to win gold at the Summer Olympics“. www.cbsnews.com.
  40. ↑ Bank of Butterfield Exchange Rate Page. Butterfieldbank.bm. Retrieved 15 August 2012. Geymt 9 ágúst 2012 í Wayback Machine
  41. ↑ „US Commercial Service: Doing Business in Bermuda“ (PDF). Photos.state.gov. 15. ágúst 2012. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 6. október 2017. Sótt 24. júní 2017.
  42. ↑ "Hiscox Prepares Move to Bermuda Holding Company" Geymt 30 september 2007 í Wayback Machine, Insurance Journal, 25. október 2006. Sótt 15. ágúst 2012.
  43. ↑ „Bermuda | Data“. data.worldbank.org. Afrit af uppruna á 9. ágúst 2021. Sótt 9. ágúst 2021.
  44. ↑ „Bermuda 2016 Census“ (PDF). Bermuda Department of Statistics. desember 2016. Afrit (PDF) af uppruna á 15. júlí 2020. Sótt 22. mars 2020.
  45. ↑ „Holiday To Mark Arrival Of Portuguese Immigrants“. Bernews.com. 1. júní 2018. Afrit af uppruna á 11. janúar 2021. Sótt 8. janúar 2021.
  46. ↑ „Portugal Honorary Consul: 'We Are Very Excited'“. Bernews.com. 2. júní 2018. Afrit af uppruna á 10. janúar 2021. Sótt 8. janúar 2021.
  47. ↑ „Working and Getting a Job in Bermuda | InterNations“. www.internations.org. Afrit af uppruna á 16. febrúar 2022. Sótt 16. febrúar 2022.
  48. ↑ travis.smith-simons (3. mars 2016). „How to get a work permit“. www.gov.bm (enska). Afrit af uppruna á 16. febrúar 2022. Sótt 16. febrúar 2022.
  49. ↑ Paquet, Sandra Pouchet (1992). „The Heartbeat of a West Indian Slave: The History of Mary Prince“. African American Review. 26 (1): 131–146. doi:10.2307/3042083. ISSN 1062-4783. JSTOR 3042083. Afrit af uppruna á 10. ágúst 2022. Sótt 10. ágúst 2022.
  50. ↑ „Bermuda Arts Council Annual Awards Ceremony“. Bernews. 24. október 2017. Afrit af uppruna á 27. júlí 2022. Sótt 27. júlí 2022.
  51. ↑ „Salute to artistic giants“. The Royal Gazette (bandarísk enska). 24. október 2017. Afrit af uppruna á 27. júlí 2022. Sótt 27. júlí 2022.

Tenglar

[breyta | breyta frumkóða]
  Þessi landafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Bermúda&oldid=1865666“