Níkaragva
![]() |
Þessi grein þarfnast hreingerningar svo hún hæfi betur sem grein hér á Wikipediu. |
República de Nicaragua | |
![]() |
![]() |
Fáni | Skjaldarmerki |
Kjörorð: Pro Mundi Beneficio (latína: Heiminum til hagsbóta) | |
Þjóðsöngur: Salve a tí | |
![]() | |
Höfuðborg | Managva |
Opinbert tungumál | spænska (opinbert) (enska og indíánamál á strönd Karíbahafsins) |
Stjórnarfar | Lýðveldi
|
Forseti | Daniel Ortega |
Flatarmál - Samtals - Vatn (%) |
115. sæti 129.494 km² 2.9 |
Mannfjöldi - Samtals (2012) - Þéttleiki byggðar |
131. sæti 5.727.707 45,5/km² |
VLF (KMJ) | áætl. 2005 |
- Samtals | 15.067 millj. dala (119. sæti) |
- Á mann | 2.677 dalir (130. sæti) |
Gjaldmiðill | córdoba (NIO) |
Tímabelti | UTC -5 |
Þjóðarlén | .ni |
Landsnúmer | +505 |
Níkaragva er land í Mið-Ameríku með landamæri að Hondúras í norðri og Kosta Ríka í suðri. Það á strönd að Kyrrahafi í austri og Karíbahafi í vestri.
Uppruni nafnsins Níkaragva er nokkuð óskýr en sú kenning er uppi að það sé dregið að nafninu Nicarao sem þýðir höfðingi á máli innfæddra og orðinu Agua sem þýðir vatn á spænsku. Um 6 milljónir manna búa í Níkaragva og um fjórðungur þjóðarinnar býr í höfuðborginni, Managua sem er þriðja stærsta borg Mið-Ameríku. Í Níkaragva er fjölþjóðasamfélag og koma íbúar þess að indíjána ættbálkum ættuðum frá Moskítóströndinni, Evrópu, Asíu, Afríku og Mið-Evrópu. Opinbert tungumál landsins er spænska en innfæddir ættbálkar á austurströndinni tala einnig Miskito, Sumo, Rama og Creole-ensku. Landframleiðsla á mann er um 1000 bandaríkjadollarar (USD). Um 48% þjóðarinnar lifir undir fátækrarmörkum. 79% þjóðarinnar lifa á minna en tveimur bandaríkjadölum á dag. 27% þjóðarinnar er vannærð. Samkvæmt Global Finance er landið í 48. sæti yfir fátækustu lönd í heiminum.
Söguágrip[breyta | breyta frumkóða]
Spánverjar tóku yfir Níkaragva á 16. öld. Níkaragva varð sjálfstætt ríki árið 1821. Á milli 1960 og 1970 skall á borgarastyrjöld. Fyrir borgarastyrjöldina var landið eitt það ríkasta og þróaðasta í Mið-Ameríku. Vegna borgarastyrjaldarinnar og jarðskjálfta sem reið yfir landið árið 1972 varð Níkaragva annað fátækasta landið í Suður-Ameríku.
Árið 1909 gerðu Bandaríkjamenn innrás í Níkaragva. Landið þótti verðmætt vegna staðsetningar þess. Bandaríkjamenn höfðu áhuga á að grafa skipaskurð þar til þess að stytta þeim ferðir til Suður-Ameríku frá Bandaríkjunum. Bandaríkjamenn afhentu völdin í landinu til Anastasio Somoza García sem varð einræðisherra og setti á fót ættarveldi sem réð Níkaragva til ársins 1979. Somoza-ættin varð alræmd í heiminum fyrir spillingu, þjófnað og hrottaskap.
Árið 1961 var stofnuð svokölluð FSLN-hreyfing (Frente Sandinista de Liberación Nacional). Meðlimir hennar kölluðu sig Sandinista (Sandinistas). Leiðtogi hreyfingarinnar var Daniel Ortega. Árið 1974 hóf hreyfingin baráttu við Somoza-veldið og borgarstyrjöld braust út árið 1978. Forsetinn Anastasio Somoza Debayle naut stuðnings Bandaríkjanna þar til að menn hans myrtu bandarískan blaðamann. FSLN-hreyfingin náði að hrekja Somoza frá völdum og hann flúði landið. Daniel Ortega var kosinn forseti Níkaragva í lýðræðislegum kosningum árið 1984. Árið 2006 var hann síðan endurkjörinn sem forseti landsins og er enn þann dag í dag.
Árið 1990 varð Violeta Chamorro forseti Níkaragva og einnig fyrsti lýðræðislega kjörni kvenforsetinn í Suður-Ameríku.
Heimildir[breyta | breyta frumkóða]
- Fyrirmynd greinarinnar var að hluta til „Nicaragua“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt október 2012.
- Fyrirmynd greinarinnar var að hluta til „Sandinista National Liberation Front“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt október 2012.
- Fyrirmynd greinarinnar var að hluta til „Daniel Ortega“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt október 2012.
Tenglar[breyta | breyta frumkóða]
- Global Finance Geymt 2011-12-27 í Wayback Machine (skoðað 15.10.2112)
- CIA Database Nicuragua Geymt 2016-02-13 í Wayback Machine (skoðað 15.10.2112)