Sumarólympíuleikarnir 1896

Opnunarathöfnin

Sumarólympíuleikarnir 1896 voru haldnir í Aþenu, Grikklandi 6. til 15. apríl 1896. Þetta voru fyrstu Ólympíuleikar sem haldnir höfðu verið síðan Ólympíuleikarnir fornu voru lagðir niður á 4. eða 5. öld. Leikarnir voru haldnir í endurbyggðum fornum leikvangi Panaþenaíkóleikvanginum þar sem Ólympíuleikar Zappas höfðu verið haldnir þrisvar áður að undirlagi gríska athafnamannsins Evangelis Zappas.

Þrátt fyrir ýmis vandræði töldust leikarnir hafa heppnast vel og voru stærsta alþjóðlega fjölgreinakeppnin sem haldin hafði verið fram að þeim tíma. Íþróttamenn frá fjórtán löndum tóku þátt að talið er. Flestir þeirra voru tilfallandi í Aþenu á þeim tíma en voru ekki sendir þangað af samtökum í heimalöndum sínum. Hugmyndin um landslið varð ekki mikilvæg fyrr en síðar og blönduð lið tóku þátt í liðakeppnum á leikunum. Sigurvegarar í hverri grein fengu verðlaunapening úr silfri og ólífugrein. Konum var meinuð þátttaka á leikunum.

Keppnisgreinar

Keppt var í 43 greinum. Fjöldi keppna í einstökum íþróttaflokkum er gefinn upp í sviga.

• Frjálsar íþróttir (12)
• Hjólreiðar (6)
• Skylmingar (3)

• Fimleikar (8)
• Ólympískar Lyftingar (2)
• Fangbrögð (1)

• Sund (4)
• Skotfimi (5)
• Tennis (2)

Einstakir afreksmenn

Alþýðumaðurinn Spyridon Louis varð þjóðhetja eftir sigurinn í Maraþonhlaupinu.

Þjóðverjinn Alfred Flatow vann til verðlauna í fimleikum. Hann lét síðar lífið í útrýmingarbúðum nasista.

Bandaríkjamaðurinn James Connolly var fyrsti gullverðlaunahafi leikanna þegar hann sigraði í þrístökki. Hann varð síðar afkastamikill rithöfundur.

Robert Garrett, nemandi við Princeton-háskóla sigraði í kúluvarpi og kringlukasti. Sigur hans í síðarnefndu greininni olli miklu uppnámi í Grikklandi þar sem kringlukast var í miklum metum. Ástæðan var ekki hvað síst sú að Garrett hafði enga reynslu í greininni og skráði sig til gamans. Hann grýtti kringlunni á þann hátt sem honum þótti þægilegast, en grískur kringlukastarar reyndu að nota sömu stellingar og sjá mátti á fornum málverkum og myndastyttum.

Spyridon Louis varð þjóðhetja í Grikklandi þegar hann sigraði í Maraþonhlaupi, en aldrei áður hafði verið keppt í þeirri grein. Um tíma leit út fyrir að Grikkir hefðu unnið þrefalt í hlaupinu, en síðar kom í ljós að keppandinn í þriðja sæti hafði setið í hestvagni hluta leiðarinnar.

Þjóðverjinn Carl Schuhmann vann til fernra gullverðlauna. Þrennra í fimleikakeppninni og þeirra fjórðu í fangbrögðum. Hann tók einnig þátt í Ólympískum Lyftingum og frjálsum íþróttum á leikunum.

Bretinn Launceston Elliot og Daninn Viggo Jensen börðust um verðlaunin í ólympískum lyftingum. Elliot sigraði í lyftingum með annarri hendi, en Jensen var úrskurðaður sigurvegari í keppni með báðum höndum. Reyndar lyftu þeir sömu þyngd í þeirri grein, en áhorfendur mátu það svo að Daninn hefði ekki þurft að reyna jafn mikið á sig.

Ungverjinn Alfréd Hajós hlaut tvenn gullverðlaun í sundi. Sundkeppnin fór fram í köldu Miðjarðarhafinu við erfiðar aðstæður. Hann var yngstur sigurvegara á leikunum í Aþenu, átján ára að aldri.

Austurríkismaðurinn Adolf Schmal varð hlutskarpastur í óvenjulegri keppnisgrein í hjólreiðum, þar sem keppendur reyndu að komast sem lengst á tólf klukkustundum. Schmal lagði um 315 kílómetra að baki á þessum tíma.

Holger Nielsen frá Danmörku vann til brons og silfurverðlauna í skotfimi og skylmingum, auk þess að keppa í kringlukasti á leikunum. Hann er kunnastur fyrir að vera faðir handknattleiksíþróttarinnar.

Verðlaunaskipting eftir löndum

Verðlaunapeningur frá Ólympíuleikunum 1896. Á forhlið má sjá mynd af gríska guðinum Seifi en á bakhlið mynd af Akrópólishæð.

Nr.	Land	Gull	Silfur	Brons	Samtals
1	Bandaríkin	11	7	2	20
2	Grikkland	10	17	19	46
3	Þýskaland	6	5	2	13
4	Frakkland	5	4	2	11
5	Bretland	2	3	2	7
6	Ungverjaland	2	1	3	6
7	Austurríki	2	1	2	5
8	Ástralía	2	0	0	2
9	Danmörk	1	2	3	6
10	Sviss	1	2	0	3
11	Blandað lið	1	1	1	3
Total		43	43	36	122