Forsíða

Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

• Hvernig skrifa ég grein?
• Hjálp!
• Almennt spjall

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 48.815 greinar.

Grein mánaðarins

Eva Perón var argentínsk leikkona, söngkona og forsetafrú sem önnur kona Juans Perón forseta frá 1946 til dauðadags. Hún var gjarnan kölluð Evita. Hún var mjög ástsæl meðal margra Argentínubúa og átti stóran þátt í stjórnmálasigrum eiginmanns síns. Fræðimönnum ber saman um að hún hafi haft meiri áhrif á ríkisstjórn Argentínu en Juan á seinna kjörtímabili hans frá 1952 og verið í reynd valdamesti stjórnmálamaður Argentínu á þeim tíma.

Með eignarhaldi sínu í ýmsum dagblöðum og útvarpsstöðvum hvatti Eva til yfirgengilegrar foringjadýrkunar á Perón og á sjálfri sér. Hún skapaði sjálfri sér ímynd nokkurs konar þjóðardýrlings eða guðsmóður hinna fátæku og var vön að útbýtta gjöfum úr góðgerðarsjóði sínum klædd dýrustu spariklæðum sem fáanleg voru. Eva réttlætti þessi fínlegheit með því móti að hún hefði tekið skartgripi sína og fínu fötin frá hinum ríku og að með áframhaldandi starfi sínu ásamt forsetanum myndu fátæklingar landsins brátt eiga kost á sams konar lystisemdum. Fjölmiðlar sem gagnrýndu forsetahjónin voru gjarnan bannaðir eða þeim neitað um pappír.

Þann 6. júlí árið 1952 lést Eva úr krabbameininu, aðeins 33 ára gömul. Lík hennar var flutt til Evrópu árið 1955 og flutt á milli grafreita á Ítalíu uns því var loks skilað aftur til Argentínu á áttunda áratugnum. Árið 1976 gaf breska söngleikjaskáldið Andrew Lloyd Webber út söngleik byggðan á ævi Evu Perón undir titlinum Evita.

Fyrri mánuðir: Fjallkonan – York – Friedrich Christian zu Schaumburg-Lippe

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Atburðir 22. janúar

• 1258 - Þorvarður Þórarinsson sveikst að Þorgils skarða og myrti hann.
• 1382 - Ríkharður 2. Englandskonungur gekk að eiga Önnu af Bæheimi.
• 1440 - Gilles de Rais játaði margföld morð og var dæmdur til dauða.
• 1517 - Tyrkir, undir forystu Selíms 1., sigruðu Mamelúka í Egyptalandi.
• 1615 - Sengokutímabilinu lauk með því að her Tokugawa Ieyasu náði Ósakakastala í Japan á sitt vald.
• 1828 - Hertoginn af Wellington varð forsætisráðherra Bretlands.
• 1840 - Breskir landnemar komust til Nýja-Sjálands.
• 1901 - Játvarður 7. tók við konungdómi í Bretlandi eftir lát Viktoríu drottningar.
• 1910 - Einn öflugasti jarðskjálfti sem mælst hefur á Íslandi, 7,1 stig á Richter, en litlar skemmdir urðu. Miðjan var út af Öxarfirði.
• 1918 - Mesta frost mældist á Íslandi, -37,9 °C á Grímsstöðum á Fjöllum.
• 1924 - Ramsay MacDonald varð forsætisráðherra í fyrstu ríkisstjórn Verkamannaflokksins í Bretlandi.
• 1962 - Sæsímastrengurinn Scotice, milli Íslands og Skotlands um Færeyjar, var tekinn í notkun.
• 1968 - B-52-sprengjuflugvél fórst sunnan við Thule-herstöðina á Grænlandi.
• 1972 - Jens Otto Krag, forsætisráðherra Danmerkur, undirritaði samning um inngöngu Danmerkur í ESB.
• 1973 - Flugvél frá Royal Jordanian fórst við Kano í Nígeríu. 176 manns létust í slysinu.
• 1980 - Andrei Sakarov var handtekinn í Moskvu fyrir að mótmæla innrás Sovétmanna í Afganistan.
• 1983 - Björn Borg tilkynnti að hann væri hættur eftir að hafa unnið Wimbleton-mótið fimm sinnum í röð.
• 1983 - Tvö snjóflóð féllu á Patreksfirði. Fjórir fórust og margir misstu heimili sín.
• 1984 - Auglýsingin 1984 fyrir Apple Macintosh var sýnd í fyrsta og eina skiptið á CBS í hléi í Super Bowl.
• 1987 - Flugvél frá Flugfélaginu Erni, TF-ORN, fórst við Arnarnes í Ísafjarðardjúpi með þeim afleiðingum að einn lést.
• 1987 - Bandaríski stjórnmálamaðurinn R. Budd Dwyer framdi sjálfsmorð í beinni útsendingu í sjónvarpi.
• 1988 - Paul Watson, skipstjóra og forsprakka Sea Shepherd-samtakanna, var vísað úr landi, gefið að sök að hafa látið sökkva hvalbátunum tveimur í Reykjavíkurhöfn árið 1986.
• 1990 - Samband kommúnista í Júgóslavíu samþykkti að leysa sjálft sig upp.
• 1997 - Madeleine Albright varð fyrsti kvenkyns utanríkisráðherra Bandaríkjanna.
• 1998 - Theodore Kaczynski játaði að hann væri Unabomber. Hann var dæmdur í lífstíðarfangelsi án möguleika á náðun.
• 2003 - Síðasta merkið frá geimkönnunarfarinu Pioneer 10 barst til jarðar úr 7,6 milljarða mílna fjarlægð frá jörðu.
• 2006 - Aníbal António Cavaco Silva var kjörinn forsætisráðherra í Portúgal með 50,6% atkvæða.
• 2012 - Króatar samþykktu Evrópusambandsaðild með 2/3 atkvæða.
• 2012 - Sænski sjónvarpsþátturinn Alvöru fólk hóf göngu sína á SVT 1.
• 2014 - Önnur friðarráðstefnan í Genf samþykkti að leita diplómatískra leiða til að binda endi á borgarastyrjöldina í Sýrlandi.
• 2014 - Úkraínukreppan: 5 létust í átökum mótmælenda og lögreglu í Kíev.
• 2015 - Salman prins tók við konungdómi í Sádí-Arabíu.
• 2017 - Lík Birnu Brjánsdóttur fannst við Selvogsvita eftir víðtæka leit.

Sjá hvað fleira gerðist 22. janúar

Í fréttum

• 16. janúar: Mikhaíl Misjústín (sjá mynd) tekur við embætti forsætisráðherra Rússlands eftir afsögn Dímítrí Medvedevs.
• 11. janúar: Tsai Ing-wen vinnur endurkjör sem forseti Taívans.
• 8. janúar: 176 manns látast eftir að Íransher skýtur niður úkraínska farþegaflugvél eftir flugtak í Teheran.
• 3. janúar: Íranski herforinginn Qasem Soleimani er drepinn í drónaárás Bandaríkjahers nærri flugvelli í Bagdad.
• 19. desember: Fulltrúadeild Bandaríkjaþings kærir Donald Trump Bandaríkjaforseta formlega fyrir valdníðslu.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen  • Mótmælin í Hong Kong  • Sýrlenska borgarastyrjöldin  • Útganga Breta úr Evrópusambandinu

Nýleg andlát: Rósa Ingólfsdóttir (14. janúar)  • Roger Scruton (12. janúar)  • Qaboos bin Said al Said (10. janúar)  • Qasem Soleimani (3. janúar)  • Guðrún Ögmundsdóttir (31. desember)  • Vilhjálmur Einarsson (28. desember)

Sjá aðra atburði ársins

Vissir þú...

• … að Orkustofnun og ÍSOR héldu lengi messur til heiðurs heilagri Barböru, verndardýrlingi hermanna og jarðfræðinga?

• … að Sahle-Work Zewde, forseti Eþíópíu, er eini sitjandi kvenkyns þjóðhöfðingi í Afríku?

• … að Píus 10. páfi (sjá mynd) lét afnema neitunarvald sem kaþólskir einvaldar áttu í páfakjörum og lýsti yfir að hver sem hygðist beita því yrði bannfærður?

• … að fyrsta jóladagatalið sem birtist í sjónvarpi var birt í sænska sjónvarpsþættinum Titteliture árið 1960?

• … að súlú er útbreiddasta heimamálið í Suður-Afríku og að 50% íbúa hafa einhverja færni í málinu?

• … að Lemúría er ímyndað sokkið meginland í Indlandshafi sem stungið var upp á til að útskýra af hverju steingervingar lemúra fyndust á Madagaskar og Indlandi, en ekki í Mið-Austurlöndum eða Afríku?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

	Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók		Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur		Wikivitnun Safn tilvitnana
	Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir		Wikilífverur Safn tegunda lífvera		Wikifréttir Frjálst fréttaefni
	Commons Samnýtt margmiðlunarsafn		Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna		Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
	Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur		Wikivoyage Ferðaleiðarvísar		Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins