Bosnía og Hersegóvína

Bosna i Hercegovina Босна и Херцеговина Bosnía og Hersegóvína
Fáni	Skjaldarmerki
Kjörorð: ekkert
Þjóðsöngur: Intermeco
Höfuðborg	Sarajevó
Opinbert tungumál	bosníska, króatíska, serbneska
Stjórnarfar	Sambandslýðveldi
Forseti1  Forsætisráðherra	Ivo Miro Jović Borislav Paravac Sulejman Tihić Adnan Terzic
Flatarmál  • Samtals  • Vatn (%)	124. sæti 51.129 km² hverfandi
Mannfjöldi  • Samtals (2005)  • Þéttleiki byggðar	120. sæti 4.025.4762 79/km²
VLF (KMJ)	áætl. 2004
• Samtals	26.210 millj. dala (90. sæti)
• Á mann	6.500 dalir (101. sæti)
Gjaldmiðill	Skiptanlegt mark (BAM)
Tímabelti	UTC+1
Þjóðarlén	.ba
Landsnúmer	++387

Bosnía og Hersegóvína, einnig ritað sem Bosnía-Hersegóvína (á heimamálum Bosna i Hercegovina/Босна и Херцеговина) er fjalllent land á vestanverðum Balkanskaga í Suðaustur-Evrópu. Landið liggur að Króatíu í norðri og vestri og Serbíu í austri og Svartfjallalandi í suðri, auk þess liggur landið að Adríahafi á örstuttum kafla í suðvestri. Nafn landsins er samansett úr nöfnum héraðanna Bosníu og Hersegóvínu, sem mynda landið. Höfuðborg landsins heitir Sarajevó. Í landinu eru þrjú opinber tungumál: bosníska, króatíska og serbneska, sem öll eru slavnesk mál. Bosnía og Hersegóvína tilheyrði Júgóslavíu fram til 5. apríl 1992, þegar landið lýsti yfir sjálfstæði.

Stríðin á Balkansskaganum á tíunda áratug 20. aldar

Í kjölfar sjálfstæðisyfirlýsingarinnar fylgdi blóðugt stríð við Serbíu og Bosníu-Serba, sem neituðu að viðurkenna sjálfstæðið. Árin 1992-1993 var framið í Bosníu og Hersegóvínu mesta þjóðarmorð í Evrópu síðan 1945. Serbneskar hersveitir myrtu þúsundir Bosníumanna og Króata um alla Bosníu og Hersegóvínu. Í lok stríðsins höfðu yfir 200 þúsund manns verið myrtir og meira en tvær milljónir þurft að flýja heimili sín, þar af um ein milljón úr landi.

21. nóvember 1995 hittust forsetar Bosníu og Hersegóvínu, Króatíu og Serbíu í Dayton, í Ohio í Bandaríkjunum og skrifuðu undir friðarsamning, sem átti að stöðva bardagana í Bosníu og Hersegóvínu í þrjú ár. Lokasamningurinn var undirritaður í París 14. desember 1995. Samningurinn var kallaður Dayton-samningurinn og með honum tókst að binda enda á blóðbaðið í Bosníu og Hersegóvínu. Í stjórnarskrá landsins var því skipt í tvö ríkjasambönd, á milli Bosníumanna og Bosníu-Króata annars vegar, og Bosníu-Serba hins vegar.