Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1986

Diego Maradona fagnar með bikarnum. Argentína vann mótið ósigrað

Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1986 eða HM 1986 var haldið í Mexíkó dagana 31. maí til 29. júní. Þetta var þrettánda heimsmeistarakeppnin og urðu Argentínumenn meistarar í annað sinn eftir sigur á Vestur-Þjóðverjum í úrslitum. Diego Maradona, fyrirliði Argentínu, var í aðalhlutverki hjá sínum mönnum og skoraði minnisstæð mörk. Englendingurinn Gary Lineker varð markakóngur keppninnar með sex mörk.

Líkt og fjórum árum fyrr voru þátttökuliðin á mótinu 24 talsins. Tekið var upp nýtt keppnisfyrirkomulag, þar sem hætt var með milliriðla en þess í stað farið beint í sextán liða útsláttarkeppni eftir riðlakeppnina.

Val á gestgjöfum[breyta | breyta frumkóða]

Árið 1973 sóttist knattspyrnusamband Kólumbíu eftir því að halda HM 1986. Umsóknin vakti athygli, til að mynda hafði landið á þeim tímapunkti aldrei haldið úrslitakeppni Copa America og skorti ýmsa mikilvæga innviði. Á hinn bóginn hafði Kólumbía tveimur árum fyrr haldið Ameríkuleikana í íþróttum og náinn vinskapur var á milli forseta knattspyrnusambandsins og Stanley Rous forseta FIFA. Kólumbíumenn fengu mótinu úthlutað á FIFA-þinginu árið 1974.

Eftir því sem tíminn leið tóku tvær grímur að renna á marga íbúa Kólumbíu. Geypilegur kostnaður við HM 1978 í Argentínu var talið víti til varnaðar. Fjölgun þátttökuliða á HM 1982 úr 16 í 24 var líka talin hleypa kostnaðinum mikið upp þótt João Havelange, forseti FIFA, hafi tekið jákvætt í að fækka keppnisþjóðum tímabundið aftur. Mestu skipti þó að forseti landsins, Julio César Turbay Ayala var neikvæður í garð þess að halda mótið og stjórn hans gerði lítið til að undirbúa það.

Lokahátíð HM á Spáni lauk með því að dreginn var út gríðarstór borði þar sem gestir voru boðnir velkomnir til Kólumbíu fjórum árum síðar. Í nóvember sama ár urðu skipuleggjendur keppninnar þó að gefa hana frá sér vegna peningaskorts. Vaxandi óöld í Kólumbíu vegna vinstrisinnaðra skæruliða og uppgangs eiturlyfjahringa áttu vafalítið þátt í að FIFA féllst þegar á þessa ósk. Fjórar þjóðir buðust til þess að hlaupa í skarðið. Það voru Brasilía, sem dró sig fljótlega til baka, Kanada, Mexíkó og Bandaríkin.

Þrátt fyrir að knattspyrnuyfirvöld í Bandaríkjunum hefðu meiri áhuga á að halda HM 1994, eins og síðar varð raunin, skiluðu þau inn metnaðarfullri umsókna og það sama gilti um Kanadamenn. Fulltrúum beggja landa varð því lítt skemmt þegar Mexíkó varð fyrir valinu í maí 1983, þrátt fyrir að hafa skilað mjög efnislítilli umsókn, með völlum sem ekki uppfylltu kröfur FIFA. Fulltrúar Mexíkó voru hins vegar vel tengdir í stjórnkerfi alþjóðaknattspyrnunnar, auk þess sem landið gat státað af mun meiri fótboltahefð en grannar þess í norðri. Mexíkó varð því fyrsta landið í sögunni til að fá úthlutað heimsmeistaramóti í annað sinn.

Árið 1985 riðu harðir jarðskjálftar yfir Mexíkó með mikilli eyðileggingu. Um tíma var óttast að aflýsa þyrfti mótinu eða finna því enn nýjan stað, en að lokum ákváðu stjórnvöld að halda sínu striki og láta keppnina fara fram.

Undankeppni[breyta | breyta frumkóða]

121 þjóð skráði sig til leiks í undankeppninni og börðust þær um 22 laus sæti, til viðbótar við heimamenn og ríkjandi heimsmeistara. Evrópuliðin kepptu í fjórum fimm liða riðlum, sem hver um sig gaf tvö sæti í úrslitakeppninni og þremur fjögurra liða riðlum þar sem annað sætið fór í umspil annað hvort innan álfunnar eða við fulltrúa Eyjaálfu. Portúgal komst í úrslitakeppnina í fyrsta sinn frá HM 1966 með því að ná öðru sæti á eftir Vestur-Þjóðverjum en á kostnað liða Svíþjóðar og Tékkóslóvakíu.

Danir höfðu betur gegn Sovétmönnum og komust í fyrsta sinn í úrslitakeppni. Sterk lið á borð við Austurríki og Júgóslavíu máttu sitja heima. Ísland vann 1:0 sigur á Wales í upphafsleik síns riðils en tapaði öllum öðrum leikjum. Úrslitin urðu þó afdrifarík því þau kostuðu Wales sæti í umspili. Það kom í hlut Skota sem enduðu á að leggja Ástrali í tveggja leikja einvígi og komu sér til Mexíkó. Grannþjóðirnar Belgía og Holland léku umspilsleiki um síðasta lausa sæti Evrópu. Hvort lið vann sinn leikinn en Belgar fóru áfram á útivallarmarkareglunni.

Suður-Ameríkukeppnin fór fram í þremur riðlum, þar sem sigurvegararnir Argentína, Brasilía og Úrúgvæ fóru beint í úrslit. Paragvæ varð fjórða liðið eftir umspil.

Í Afríku höfðu lið frá álfunni norðanverðri talsverða yfirburði og komu öll fjögur liðin í undanúrslitunum frá Miðjarðarhafssvæðinu. Marokkó og Alsír tryggðu sér farseðlana. Kanada varð óvæntur fulltrúi Norður- og Mið-Ameríku í fyrsta sinn. Í Asíu var forkeppninni svæðisskipt þar sem vesturhlutinn fékk eitt sæti í úrslitunum en austurhlutinn hitt. Írak komst í fyrsta og enn sem komið er í eina skiptið í úrslit HM. Afrekið var þeim mun meira í ljósi þess að liðið þurfti að leika alla leiki á útivöllum eða hlutlausum völlum vegna stríðsins við Íran. Í austurhlutanum vann Suður-Kórea allar viðureignir sínar og komst í úrslit í fyrsta sinn frá HM 1954.

Þátttökulið[breyta | breyta frumkóða]

Tuttugu og fjórar þjóðir mættu til leiks frá fimm heimsálfum.

Lukkudýr[breyta | breyta frumkóða]

Einkennistákn mótsins var Pique, sem var jalapeño-kryddbelgur, en það krydd er einmitt mikið notað í mexíkanskri matargerðarlist. Pique var með barðastóran sombrero-hatt á höfði og veglegt yfirvaraskegg. Ekki kunnu allir heimamenn að meta persónuna, sem þótti mjög minna á gamaldags staðalmyndir af Mexíkóum.

Leikstaðir[breyta | breyta frumkóða]

Keppt var í ellefu borgum víðs vegar um Mexíkó. Flestir leikirnir fóru fram í höfuðborginni, þar af fjórir á Olimpico Universitario Stadium og níu viðureignir á Azteca-leikvangnum, þar á meðal opnunarleikurinn og úrslitaleikurinn sjálfur. Jalisco-leikvangurinn í Guadalajara hýsti sjö leiki og Cuauhtémoc-leikvangurinn í Puebla fimm.

Mexíkóborg		Guadalajara	Puebla
Estadio Azteca	Estadio Olímpico Universitario	Estadio Jalisco	Estadio Cuauhtémoc
Áhorfendur: 114,600	Áhorfendur: 72,212	Áhorfendur: 66,193	Áhorfendur: 46,416

San Nicolás de los Garza	Querétaro	Nezahualcóyotl	Monterrey
Estadio Universitario	Estadio La Corregidora	Estadio Neza 86	Estadio Tecnologico
Áhorfendur: 43,780	Áhorfendur: 38,576	Áhorfendur: 34,536	Áhorfendur: 33,805

Toluca	Irapuato	León	Zapopan
Estadio Nemesio Díez	Estadio Sergio León Chávez	Estadio Nou Camp	Estadio Tres de Marzo
Áhorfendur: 32,612	Áhorfendur: 31,336	Áhorfendur: 30,531	Áhorfendur: 30,015

Keppnin[breyta | breyta frumkóða]

Liðunum 24 var skipt niður í sex riðla. Tvö efstu liðin fóru áfram úr hverjum riðli og þau fjögur lið sem bestum árangri náðu í þriðja sæti sömuleiðis.

Riðlakeppni[breyta | breyta frumkóða]

A-riðill[breyta | breyta frumkóða]

Heimsmeistarar Ítala ollu vonbrigðum með því að gera einungis jafntefli við Búlgara í opnunarleik keppninnar. Stórmeistarajafntefli í leik Argentínu og Ítalíu í annarri umferðinni gerði það að verkum að Ítalir urðu að vinna Suður-Kóreu í loka leiknum. Asíska liðið vakti athygli fyrir góðan leik þótt það uppskæri einungis eitt stig og sæti eftir í riðlinum. Argentína þurfti lítið fyrir toppsætinu að hafa.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Argentína	3	2	1	0	6	2	-4	5
2	Ítalía	3	1	2	0	5	4	+1	4
3	Búlgaría	3	0	2	1	2	4	-2	2
4	Suður-Kórea	3	0	1	2	4	7	-3	1

31. maí - Azteca, Mexíkóborg

Búlgaría 1 : 1 Ítalía

2. júní - Estadio Olímpico Universitario, Mexíkóborg

Argentína 3 : 1 Suður-Kórea

5. júní - Estadio Cuauhtémoc, Puebla

Ítalía 1 : 1 Argentína

5. júní - Estadio Olímpico Universitario, Mexíkóborg

Suður-Kórea 1 : 1 Búlgaría

10. júní - Estadio Cuauhtémoc, Puebla

Suður-Kórea 2 : 3 Ítalía

10. júní - Estadio Olímpico Universitario, Mexíkóborg

Argentína 2 : 0 Búlgaría

B-riðill[breyta | breyta frumkóða]

Írakar kepptu á sínu fyrsta og enn sem komið er eina heimsmeistaramóti. Lið þeirra tapaði öllum leikjunum með minnsta mun og fór stigalaust heim. Gestgjafar Mexíkóa hirtu efsta sæti riðilsins með fimm stig og Belgar máttu sætta sig við þriðja sætið á eftir Paragvæ en liðin gerðu 2:2 jafntefli í lokaleiknum.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Mexíkó	3	2	1	0	4	2	+2	5
2	Paragvæ	3	1	2	0	4	3	-2	4
3	Belgía	3	1	1	1	5	5	0	3
4	Írak	3	0	0	3	1	4	-3	0

3. júní - Azteca, Mexíkóborg

Belgía 1 : 2 Mexíkó

4. júní - Estadio Nemesio Díez, Toluca

Paragvæ 1 : 0 Írak

7. júní - Azteca, Mexíkóborg

Mexíkó 1 : 1 Paragvæ

8. júní - Estadio Nemesio Díez, Toluca

Írak 1 : 2 Belgía

11. júní - Estadio Nemesio Díez, Toluca

Paragvæ 2 : 2 Belgía

11. júní - Azteca, Mexíkóborg

Írak 0 : 1 Mexíkó

C-riðill[breyta | breyta frumkóða]

Sovétmenn sigruðu í riðlinum og unnu stærsta sigurinn á HM 1986, þegar þeir skelltu Ungverjum 6:0. Það þýddi að Ungverjar komust ekki í 16-liða úrslitin þrátt fyrir að vinna einn sigur, á Kanadamönnum sem töpuðu öllum leikjum sínum. Frakkar fylgdu Sovétmönnum áfram í næstu umferð.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Sovétríkin	3	2	1	0	9	1	+8	5
2	Frakkland	3	2	1	0	5	1	+4	5
3	Ungverjaland	3	1	0	2	2	9	-7	2
4	Kanada	3	0	0	3	0	5	-5	0

1. júní - Estadio Nou Camp, León

Kanada 0 : 1 Frakkland

2. júní - Estadio Sergio León Chavez, Irapuato

Sovétríkin 6 : 0 Ungverjaland

5. júní - Estadio Nou Camp, León

Frakkland 1 : 1 Sovétríkin

6. júní - Estadio Sergio León Chavez, Irapuato

Ungverjaland 2 : 0 Kanada

9. júní - Estadio Nou Camp, León

Ungverjaland 0 : 3 Frakkland

9. júní - Estadio Sergio León Chavez, Irapuato

Sovétríkin 2 : 0 Kanada

D-riðill[breyta | breyta frumkóða]

Norður-Írar og Alsíringar voru bæði spútniklið á HM 1982, en ollu vonbrigðum að þessu sinni. Jafntefli þeirra í fyrsta leik reyndist bræðrabylta, þar sem Spánverjar og Brasilíumenn reyndust of stór biti fyrir bæði lið. Brasilíumenn sigruðu í riðlinum eftir 1:0 sigur á Spáni í fyrsta leik.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Brasilía	3	3	0	0	9	1	+8	5
2	Spánn	3	2	0	1	5	2	+3	4
3	Norður-Írland	3	0	1	2	2	6	-4	1
4	Alsír	3	0	1	2	1	5	-4	1

1. júní - Estadio Jalisco, Guadalajara

Spánn 0 : 1 Brasilía

3. júní - Estadio Tres de Marzo, Zapopan

Alsír 1 : 1 Norður-Írland

6. júní - Estadio Jalisco, Guadalajara

Brasilía 1 : 0 Alsír

7. júní - Estadio Tres de Marzo, Zapopan

Norður-Írland 1 : 2 Spánn

12. júní - Estadio Jalisco, Guadalajara

Norður-Írland 0 : 3 Brasilía

12. júní - Estadio Tecnológico, Monterrey

Alsír 0 : 3 Spánn

E-riðill[breyta | breyta frumkóða]

Tvö jafntefli, gegn Skotum og Vestur-Þjóðvejum, dugðu liði Úrúgvæ til að komast í næstu umferð þrátt fyrir 6:1 ósigur á móti Dönum. Skotar ollu stuðningsmönnum sínum vonbrigðum og fengu bara eitt stig. Danir urðu óvænt efstir í riðlinum eftir sætan 2:0 sigur á grönnum sínum Vestur-Þjóðverjum, en þýska liðið grét þurrum tárum enda gaf annað sætið mun viðráðanlegri andstæðing í 16-liða úrslitunum.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Danmörk	3	3	0	0	9	1	+8	6
2	Vestur-Þýskaland	3	1	1	1	3	4	-1	3
3	Úrúgvæ	3	0	2	1	2	7	-5	2
4	Skotland	3	0	1	2	1	3	-2	1

4. júní - Estadio La Corregidora, Querétaro

Úrúgvæ 1 : 1 Vestur-Þýskaland

4. júní - Estadio Neza 86, Nezahualcóyotl

Skotland 0 : 1 Danmörk

8. júní - Estadio La Corregidora, Querétaro

Vestur-Þýskaland 2 : 1 Skotland

8. júní - Estadio Neza 86, Nezahualcóyotl

Danmörk 6 : 1 Úrúgvæ

13. júní - Estadio La Corregidora, Querétaro

Danmörk 2 : 0 Vestur-Þýskaland

13. júní - Estadio Neza 86, Nezahualcóyotl

Skotland 0 : 0 Úrúgvæ

F-riðill[breyta | breyta frumkóða]

Fyrirfram var búist við harðri baráttu Evrópuþjóðanna þriggja um toppsætið í F-riðli. Annað kom þó á daginn. Marokkó gerð jafntefli við Pólverja og Englendinga og skellti svo Portúgölum í lokaleiknum, 3:1. Portúgalska liðið mátti sætta sig við botnsætið þrátt fyrir sigur á Englendingum, en leikmenn Portúgal eyddu mestöllu undirbúningstímabilinu fyrir mótið í harðri kjaradeilu við knattspyrnusambandið þar sem þeir vildu hærri launagreiðslur. Gary Linkeker skoraði þrennu fyrir England í lokaleiknum gegn Pólverjum sem kom liði hans áfram í keppninni.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Marokkó	3	1	2	0	3	1	-2	4
2	England	3	1	1	1	3	1	+2	3
3	Pólland	3	1	1	1	1	3	-2	3
4	Portúgal	3	1	ö	2	4	7	-3	2

2. júní - Estadio Universitario, San Nicolás de los Garza

Marokkó 0 : 0 Pólland

3. júní - Estadio Tecnológico, Monterrey

Portúgal 1 : 0 England

6. júní - Estadio Tecnológico, Monterrey

England 0 : 0 Marokkó

7. júní - Estadio Universitario, San Nicolás de los Garza

Pólland 1 : 0 Portúgal

11. júní - Estadio Universitario, San Nicolás de los Garza

England 3 : 0 Pólland

11. júní - Estadio Tres de Marzo, Zapopan

Portúgal 1 : 3 Marokkó

Útsláttarkeppni[breyta | breyta frumkóða]

16-liða úrslit[breyta | breyta frumkóða]

Heimamenn komust í fjórðungsúrslitin eftir 2:0 sigur á Búlgörum á troðfullum Azteca-vellinum í fyrstu viðureign 16-liða úrslitanna. Síðar sama dag fór fram einn æsilegasti leikur í sögu HM, þar sem Sovétmenn og Belgar gerðu 2:2 jafntefli í venjulegum leiktíma. Í framlengingu skoruðu Belgar tvívegis en Sovétmenn aðeins einu sinni.

Suður-Ameríkustórveldin Brasilía og Argentína fóru töltölulega vandræðalítið áfram eftir að hafa unnið Pólland og Úrúgvæ. Frakkar slógu heimsmeistara Ítala úr keppni og Vestur-Þjóðverjar lentu í miklum vandræðum gegn Marokkó, þar sem sigurmark frá Lothar Matthäus í blálokin réð úrslitum.

Englendingar unnu 3:0 sigur á Paragvæ þar sem Gary Liniker skoraði tvö af sex mörkum sínum í keppninni. Lokaleikur 16-liða úrslitanna var á milli Dana og Spánverja. Danmörk hafði byrjað með miklum látum í keppninni en var rækilega kippt niður á jörðina, 5:1, þar sem Emilio Butragueño skoraði fernu.

15. júní - Azteca, Mexíkóborg, áh. 114.580

Mexíkó 2 : Búlgaría 0

15. júní - Estadio Nou Camp, León, áh. 32.277

Sovétríkin 3 : Belgía 4 (e. framl.)

16. júní - Estadio Jalisco, Guadalajara, áh. 45.000

Brasiía 4 : Pólland 0

16. júní - Estadio Cuauhtémoc, Puebla, áh. 26.000

Argentína 1 : Úrúgvæ 0

17. júní - Estadio Olímpico Universitario, Mexico City, áh. 70.000

Ítalía 0 : Frakkland 2

17. júní - Estadio Universitario, San Nicolás de los Garza, áh. 19.800

Marokkó 0 : Vestur-Þýskaland 1

18. júní - Estadio Azteca, Mexico City, áh. 98.720

England 3 : Paragvæ 0

18. júní - Estadio La Corregidora, Querétaro, áh. 38.500

Danmörk 1 : Spánn 5

Fjórðungsúrslit[breyta | breyta frumkóða]

Stórleikur fjórðungsúrslitanna var viðureign Brasilíu og Frakklands. Careca og Michel Platini skoruðu hvor sitt markið í leik leik sem fór í vítakeppni sem Frakkarnir unnu. Vestur-Þjóðverjar þurftu einnig á vítakeppni að halda til að sigra heimamenn Mexíkóa eftir markalausan leik. Þriðja vítaspyrnukeppnin var í viðureign Spánar og Belgíu, þar sem Belgar höfðu betur, 4:5. Eini leikurinn þar sem úrslit réðust í venjulegum leiktíma var milli Argentínumanna og Englendinga. Viðureignin var tilfinningaþrungin vegna Falklandseyjastríðsins. Diego Maradona var í aðalhlutverki í 2:1 sigri, þar sem hann skoraði annars vegar eitt minnisstæðasta einleiksmark í sögu HM en hins vegar afar umdeilt mark þar sem hann slæmdi höndinni í knöttinn.

21. júní - Estadio Jalisco, Guadalajara , áh. 65.000

Brasilía 1 : Frakkland 1 (3:4 e. vítak.)

21. júní - Estadio Universitario, San Nicolás de los Garza, áh. 41.700

Vestur-Þýskaland 0 : Mexíkó 0 (4:1 e. vítak.)

22. júní - Azteca, Mexíkóborg, áh. 114.580

Argentína 2 : England 1

22. júní - Estadio Cuauhtémoc, Puebla, áh. 45.000

Spánn 1 : Belgía 1 (4:5 e. vítak.)

Undanúrslit[breyta | breyta frumkóða]

Eftir afar rólega byrjun sýndu Vestur-Þjóðverjar tennurnar á móti Frökkum. Tvö mörk frá Brehme og Völler komu þýska liðinu í úrslit annað mótið í röð. Í hinum undanúrslitaleiknum skoraði Maradona tvívegis gegn spútnikliði Belga.

25. júní - Estadio Jalisco, Guadalajara, áh. 45.000

Frakkland 0 : Vestur-Þýskaland 2

25. júní - Azteca, Mexíkóborg, áh. 114.500

Argentína 2 : Belgía 0

Bronsleikur[breyta | breyta frumkóða]

Frakkar máttu sætta sig við að leika um þriðja sætið aðra keppnina í röð. Bæði lið komust yfir í venjulegum leiktíma sem lauk 2:2. Í framlengingu reyndust Frakkarnir sterkari og skoruðu í tvígang.

28. júní - Estadio Cuauhtémoc, Puebla, áh. 21.600

Frakkland 4 : Belgía 2 (e.framl.)

Úrslitaleikur[breyta | breyta frumkóða]

Vestur-Þjóðverjar mættu til leiks staðráðnir í að halda Maradaona niðri. Það hafði á hinn bóginn þau áhrif að mjög losnaði um aðra leikmenn argentínska liðsins. José Luis Brown kom þeim yfir á 23. mínútu og þar við sat í hálfleik. Jorge Valdano tvöfaldaði forystuna snemma í seinni hálfleik. Karl-Heinz Rummenigge minnkaði muninn þegar um stundarfjórðungur var eftir, með fyrsta marki sínu í keppninni. Tíu mínútum fyrir lok venjulegs leiktíma jöfnuðu Þjóðverjarnir með skallamarki frá Rudi Völler. Skömmu síðar losnaði Maradona úr strangri gæslu Lothar Matthäus, stakk knettinum inn á Jorge Burruchaga sem skoraði sigurmarkið af öryggi. Eftir leikin tóku við tryllt fagnaðarlæti þar sem fjöldi argentínskra stuðningsmanna hljóp inn á völlinn til að samgleðjast hetjunum sínum.

29. júní - Azteca, Mexíkóborg, áh. 114.600