Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1978

Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1978 eða HM 1978 var haldið í Argentínu dagana 1. júní til 25. júní. Þetta var ellefta heimsmeistarakeppnin og urðu heimamenn meistarar í fyrsta sinn eftir sigur á Hollandi í úrslitum. Meðalmarkaskorun í mótinu féll niður fyrir þrjú mörk í leik og hefur haldist þar síðan. Þetta var síðasta mótið með sextán þátttökuliðum.

Val á gestgjöfum

Ákvörðunin um staðsetningu mótsins var tekin á þingi FIFA árið 1966. Auk Argentínu höfðu Mexíkó og Kólumbía skilað inn umsóknum, en ákveðið hafði verið að 1978-keppnin skyldi fara fram í Norður- eða Suður-Ameríku. Þegar Mexíkó tryggði sér mótið 1970 féll það frá umsókn sinni og sama gerði Kólumbía.

Mikill pólitískur óstöðugleiki var í Argentínu á sjöunda og áttunda áratugnum þar sem herinn blandaði sér oft í stjórn landsins. Einkennisplakat heimsmeistaramótsins var hannað árið 1974 á skammvinnum seinni valdaferli Juans Perón. Myndin sýndi knattspyrnumann í argentínskum landsliðsbúningi með hendur á lofti, sem minnti á kveðju Perónistahreyfingarinnar. Eftir að herforingjastjórn vék Perón frá völdum freistaði hún þess að breyta plakatinu, en FIFA neitaði.

Undankeppni

Í fyrsta sinn í sögunni skráðu meira en 100 lið sig til keppni. Íran sigraði í keppni Asíu og Eyjaálfuliða án þess að tapa leik. Túnis hreppti sæti Afríku eftir harða keppni. Norður-Ameríkukeppnin 1977, sem fram fór í Mexíkó, var látin gilda sem forkeppni HM og unnu heimamenn alla leiki sína.

Brasilía og Perú tryggðu sér sæti Suður-Ameríku en þriðja liðið í Suður-Ameríkukeppninni, Bólivía, þurfti að leika umspilsleiki við Ungverja um laust sæti og átti Evrópuliðið ekki í vandræðum og vann samanlagt 9:2 í tveimur leikjum.

Ítalir skildu Englendinga eftir á hagstæðari markatölu. Austurríkismenn komust á HM í fyrsta sinn frá 1958 með því að hafna meðal annars fyrir ofan Austur-Þjóðverja. Skotar slógu Evrópumeistarana frá Tékkóslóvakíu úr keppni. Sovétríkin og Júgóslavía, sem lengi höfðu verið í fremstu röð í Evrópu komust heldur ekki áfram.

Ísland tók þátt í forkeppninni og lenti í riðli með Hollendingum, Belgum og Norður-Írum. Uppskeran varð rýr, sigur á Norður-Írum í Reykjavík og fimm töp.

Þátttökulið

Sextán þjóðir mættu til leiks frá fimm heimsálfum.

Leikvangar

Keppt var á sex leikvöngum, en Estadio Monumental í Buenos Aires var sá stærsti og notaður í níu viðureignum, þar á meðal í úrslitunum. Vellirnir þóttu misgóðir og þótti grasið á leikvangnum í Mar del Plata varla boðlegt fyrir leiki af þessari stærðargráðu.

Buenos Aires		Córdoba
Estadio Monumental	Estadio José Amalfitani	Estadio Córdoba
Áhorfendur: 74,624	Áhorfendur: 49,540	Áhorfendur: 46,083

Mar del Plata	Rosario	Mendoza
Estadio José María Minella	Estadio Gigante de Arroyito	Estadio Ciudad de Mendoza
Áhorfendur: 43,542	Áhorfendur: 41,654	Áhorfendur: 34,875

Keppnin

Riðlakeppnin

Keppt var í fjórum riðlum, hverjum með fjórum keppnisliðum. Tvö efstu liðin fóru í milliriðla.

Riðill 1

Ítalir og Frakkar mættust í upphafsleik keppninnar, sem Ítalir unnu þrátt fyrir mark Frakka á upphafsmínútunni. Ítalir og Argentínumenn höfðu tryggt sér sæti í milliriðlum fyrir lokaleikinn.

Sæti	Lið	L	U	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Ítalía	3	3	0	6	2	+4	6
2	Argentína	3	2	1	4	3	+1	4
3	Frakkland	3	1	2	5	5	0	2
4	Ungverjaland	3	0	3	3	8	-5	0

2. júní 1978
	Ítalía	2-1	Frakkland	Estadio José María Minella, Mar del Plata Áhorfendur: 38.100 Dómari: Nicolae Rainea, Rúmeníu
	Rossi 29, Zaccarelli 54		Lacombe 1

2. júní 1978
	Argentína	2-1	Ungverjaland	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 71.615 Dómari: Antonio Garrido, Portúgal
	Luque 14, Bertoni 83		Csapó 9

6. júní 1978
	Ítalía	3-1	Ungverjaland	Estadio José María Minella, Mar del Plata Áhorfendur: 26.533 Dómari: Ramón Barreto, Úrúgvæ
	Rossi 34, Bettega 35, Benetti 61		A. Tóth 81 (vítasp.)

6. júní 1978
	Argentína	2-1	Frakkland	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 71.666 Dómari: Jean Dubach, Sviss
	Passarella 45 (vítasp.), Luque 73		Platini 60

10. júní 1978
	Frakkland	3-1	Ungverjaland	Estadio José María Minella, Mar del Plata Áhorfendur: 23.127 Dómari: Arnaldo Cézar Coelho, Brasilíu
	Lopez 23, Berdoll 38, Rocheteau 42		Zombori 41

6. júní 1978
	Argentína	0-1	Ítalía	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 71.712 Dómari: Abraham Klein, Ísrael
			Bettega 67

Riðill 2

Vestur-Þjóverjar og Pólverjar skiptu toppsætum riðilsins eins og búist hafði verið við. Lið Túnis kom þó verulega á óvart og blandaði sér í baráttuna um sæti í milliriðlum. Jafntefli afríska liðsins gegn Vestur-Þjóðverjum kostaði heimsmeistarana toppsætið í riðlinum. Mexíkó mætti til leiks fullt sjálfstrausts en fór heim án stiga.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Pólland	3	2	1	0	4	1	+3	5
2	Vestur-Þýskaland	3	1	2	0	6	0	+6	4
3	Túnis	3	1	1	1	3	2	+1	3
4	Mexíkó	3	0	0	3	2	12	-10	0

1. júní 1978
	Vestur-Þýskaland	0-0	Pólland	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 67.579 Dómari: Ángel Norberto Coerezza, Argentínu

2. júní 1978
	Túnis	3-1	Mexíkó	Estadio Gigante de Arroyito, Rosario Áhorfendur: 17.396 Dómari: John Gordon, Skotlandi
	Kaabi 55, Ghommidh 79, Dhouieb 87		Vázquez Ayala 45 (vítasp.)

6. júní 1978
	Vestur-Þýskaland	6-0	Mexíkó	Estadio Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 35.258 Dómari: Farouk Bouzo, Sýrlandi
	D. Müller 15, H. Müller 30, Rummenigge 38, 73, Flohe 44, 89

6. júní 1978
	Pólland	1-0	Túnis	Estadio Gigante de Arroyito, Rosario Áhorfendur: 9.624 Dómari: Ángel Franco Martínez, Spáni
	Lato 43

6. júní 1978
	Vestur-Þýskaland	0-0	Túnis	Estadio Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 30.667 Dómari: César Guerrero Orosco, Perú

10. júní 1978
	Pólland	3-1	Mexíkó	Estadio Gigante de Arroyito, Rosario Áhorfendur: 22,651 Dómari: Jafar Namdar, Íran
	Boniek 43, 84, Deyna 56		Rangel 52

Riðill 3

Aðeins átta mörk voru skoruð í leikjunum sex. Það mátti að hluta til kenna um afleitum vallaraðstæðum en allir leikir Brasilíu, sem skoraði aðeins tvívegis í riðlinum, fóru fram á glænýjum leikvangi í Mar del Plata. Grjótharður völlurinn gerði það að verkum að lykilmenn liðsins náðu sér ekki á strik eða meiddust. Brasilíumenn voru sannfærðir um að þetta væri ráðabrugg heimamanna til að koma höggi á keppinauta sína. Þær grunsemdir minnkuðu ekki eftir jafnteflisleik gegn Svíum í annarri umferð, þar sem mark var dæmt af Brasilíu í uppbótartíma fyrri hálfleiks þegar Zico skallaði í netið úr hornspyrnu en dómarinn hafði flautað meðan boltinn var í loftinu. Austurríkismenn, sem tóku þátt í úrslitakeppni í fyrsta sinn í tuttugu ár komu mjög á óvart með því að ná toppsætinu.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Austurríki	3	2	1	0	3	2	+1	4
2	Brasilía	3	1	2	0	2	1	+1	4
3	Spánn	3	1	1	1	2	2	0	3
4	Svíþjóð	3	0	1	2	1	3	-2	1

3. júní 1978
	Austurríki	2-1	Svíþjóð	Estadio José Amalfitani, Buenos Aires Áhorfendur: 40.841 Dómari: Károly Palotai, Ungverjalandi
	Schachner 10, Krankl 76		Dani 21

3. júní 1978
	Brasilía	1-1	Svíþjóð	Estadio José Maria Minella, Mar del Plata Áhorfendur: 32.569 Dómari: Clive Thomas, Wales
	Reinaldo 45		Sjöberg 37

7. júní 1978
	Austurríki	1-0	Svíþjóð	Estadio José Amalfitani, Buenos Aires Áhorfendur: 41.424 Dómari: Charles Corver, Hollandi
	Krankl 42 (vítasp.)

7. júní 1978
	Brasilía	0-0	Spánn	José Maria Minella, Mar del Plata Áhorfendur: 34.771 Dómari: Sergio Gonella, Ítalíu

11. júní 1978
	Spánn	1-0	Svíþjóð	Estadio José Amalfitani, Buenos Aires Áhorfendur: 42.132 Dómari: Ferdinand Biwersi, Vestur-Þýskalandi
	Asensi 75

11. júní 1978
	Brasilía	1-0	Austurríki	Estadio José Maria Minella, Mar del Plata Áhorfendur: 35.221 Dómari: Robert Wurtz, Frakklandi
	Roberto Dinamite 40

Riðill 4

Skoska landsliðið mætti fullt sigurvissu til leiks og lét þjálfarinn Ally MacLeod að því liggja að Skotar gætu orðið heimsmeistarar. Þegar til Argentínu var komið logaði allt í deilum milli leikmanna og stjórnenda liðsins og ekki bætti úr skák þegar Skotar steinlágu fyrir Perú í fyrsta leik. Til að bæta gráu oná svart féll Willie Johnston, leikmaður WBA á lyfjaprófi eftir að hafa tekið inn lyf við astma. Í næsta leik mættu Skotar liði Íran og vanmátu andstæðinga sína enn á ný og gerðu 1:1 jafntefli. Silfurlið Hollendinga frá fyrra heimsmeistaramóti vann Íran og gerði jafntefli gegn Perú í tveimur fyrstu leikjunum en þótti leika langt frá sínu besta. Var jafnvel rætt um að skipta út þjálfaranum Ernst Happel fyrir milliriðlanna. Perúbúar nældu í toppsætið, flestum að óvörum eftir sigur á Íran. Lokaleikur riðilsins var milli Hollendinga og Skota þar sem þeir síðarnefndu þurftu þriggja marka sigur til að komast áfram á markatölu. Um tíma virtist kraftaverkið ætla að rætast þegar Skotar komust í 3:1, en Hollendingar minnkuðu muninn aftur og þar við sat. Súrsætur sigur Skota í lokaleiknum er þó talinn meðal bestu úrslita í sögu liðsins á seinustu áratugum.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Perú	3	2	1	0	7	2	+5	5
2	Holland	3	1	1	1	5	3	+2	3
3	Skotland	3	1	1	1	5	6	-1	3
4	Íran	3	0	1	2	2	8	-6	1

3. júní 1978
	Perú	3-1	Skotland	Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 37.927 Dómari: Ulf Eriksson, Svíþjóð
	Cueto 43, Cubillas 71, 77		Jordan 14

3. júní 1978
	Holland	3-0	Íran	Estadio Ciudad de Mendoza, Mendoza Áhorfendur: 33.431 Dómari: Alfonso González Archundia, Mexíkó
	Rensenbrink 40 (vítasp.), 52, 78 (vítasp.)

7. júní 1978
	Skotland	1-1	Íran	Estadio Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 7.938 Dómari: Youssou N'Diaye, Senegal
	Eskandarian 43 (sjálfsm.)		Danaeifard 60

7. júní 1978
	Holland	0-0	Perú	Estadio Ciudad de Mendoza, Mendoza Áhorfendur: 28.125 Dómari: Adolf Prokop, Austur-Þýskalandi

11. júní 1978
	Perú	4-1	Íran	Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 21.262 Dómari: Alojzy Jarguz, Póllandi
	Velásquez 2, Cubillas 36 (vítasp.), 39 (vítasp.), 79		Rowshan 41

11. júní 1978
	Skotland	3-2	Holland	Estadio Ciudad de Mendoza, Mendoza Áhorfendur: 35.130 Dómari: Erich Linemayr, Austurríki
	Dalglish 45, Gemmill 46 (vítasp.), 68		Rensenbrink 34 (vítasp.), Rep 71

Milliriðlar

Keppt var í tveimur fjögurra liða riðlum. Sigurliðin fóru í úrslitaleikinn en liðin í öðru sæti léku um bronsverðlaunin.

A riðill

Hollendingar hófu riðilinn með látum og unnu stórsigur á Austurríkismönnum. Jafntefli þeirra gegn Vestur-Þýskalandi í hitaleik gerði það að verkum að lokaleikurinn á móti Ítalíu varð hreinn úrslitaleikur. Þar höfðu Hollendingar betur og komust þannig annað skiptið í röð í úrslitaleik HM. Austurríkismenn urðu neðstir í riðlinum en fögnuðu þó sínum menn sem þjóðhetjum eftir sigur á grönnum sínum Vestur-Þjóðverjum í lokaleiknum.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Holland	3	2	1	0	9	4	+6	5
2	Ítalía	3	1	1	1	2	2	0	3
3	Vestur-Þýskaland	3	0	2	1	4	5	-1	2
4	Austurríki	3	1	0	2	4	8	-4	2

14. júní 1978
	Austurríki	1-5	Holland	Estadio Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 25.050 Dómari: John Gordonhttps, Skotlandi
	Obermayer 80		Brandts 6, Rensenbrink 35 (vítasp.), Rep 36, 53, W. van de Kerkhof 82

14. júní 1978
	Ítalía	0-0	Vestur-Þýskaland	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 67.547 Dómari: Dušan Maksimović, Júgóslavíu

18. júní 1978
	Holland	2-2	Vestur-Þýskaland	Estadio Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 40.570 Dómari: Ramón Barreto, Úrúgvæ
	Haan 27, W. van de Kerkhof 82		Abramczik 3, D. Müller 70

18. júní 1978
	Ítalía	1-0	Austurríki	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 66.695 Dómari: Francis Rion, Belgíu
	Rossi 13

21. júní 1978
	Austurríki	3-2	Vestur-Þýskaland	Estadio Chateau Carreras, Córdoba Áhorfendur: 38.318 Dómari: Abraham Klein, Ísrael
	Vogts 59 (sjálfsm.), Krankl 66, 87		Rummenigge 19, Hölzenbein 68

21. júní 1978
	Ítalía	1-2	Holland	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 67.433 Dómari: Angel Franco Martínez, Spáni
	Brandts 19 (sjálfsm.)		Brandts 49, Haan 76

B riðill

Markalaust jafntefli í leik Argentínu og Brasilíu í annarri umferð hafði í för með sér að bæði lið þurftu að reyna að vinna lokaleik sinn með sem mestum mun. Þar sem viðureign Argentínu og Perú fór fram síðar um daginn, vissu heimamenn að þeir þyrftu að vinna stórsigur. Þrálátur orðrómur hefur alla tíð verið um að úrslitunum hafi verið hagrætt.

Sæti	Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	M.munur	Stig
1	Argentína	3	2	1	0	8	0	+8	5
2	Brasilía	3	2	1	0	6	1	+5	5
3	Pólland	3	1	0	2	2	5	-3	2
4	Perú	3	0	0	3	0	10	-10	0

14. júní 1978
	Brasilía	3-0	Perú	Estadio Malvinas Argentinas, Mendoza Áhorfendur: 31.278 Dómari: Nicolae Rainea, Rúmeníu
	Dirceu 15, 27, Zico 72 (vítasp.)

14. júní 1978
	Argentína	2-0	Pólland	Estadio Gigante de Arroyito, Rosario Áhorfendur: 37.091 Dómari: Ulf Eriksson, Svíþjóð
	Kempes 16, 71

18. júní 1978
	Perú	0-1	Pólland	Estadio Malvinas Argentinas, Mendoza Áhorfendur: 35.288 Dómari: Pat Partridge, Englandi
			Szarmach 65

18. júní 1978
	Argentína	0-0	Brasilía	Estadio Gigante de Arroyito, Rosario Áhorfendur: 37.326 Dómari: Károly Palotai, Ungverjalandi

21. júní 1978
	Brasilía	3-1	Pólland	Estadio Malvinas Argentinas, Mendoza Áhorfendur: 39.586 Dómari: Juan Silvagno Cavanna, Síle
	Nelinho 13, Roberto Dinamite 58, 63		Lato 45

21. júní 1978
	Argentína	6-0	Perú	Estadio Gigante de Arroyito, Rosario Áhorfendur: 37.315 Dómari: Robert Wurtz, Frakklandi
	Kempes 21, 49, Tarantini 43, Luque 50, 72, Houseman 67

Bronsleikur

Brasilíumenn hlutu þriðja sætið, þrátt fyrir að lenda undir á móti Ítölum.

24. júní 1978
	Brasilía	2-1	Ítalía	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 69.659 Dómari: Abraham Klein, Ísrael
	Nelinho 64, Dirceu 71		Causio 38

Úrslit

Hollendingar töpuðu sínum öðrum úrslitaleik í röð þegar liðið laut í lægra haldi fyrir gestgjöfunum eftir framlengda viðureign. Nokkur töf varð á að leikurinn gæti hafist, þar sem Argentínumenn gerðu athugasemdir við hlífðarbúnað á úlnlið René van de Kerkhof, sem Hollendingar töldu hluta af sálfræðistríði heimamanna. Dómari leiksins gerði Kerkhof að búa betur um hlífina. Olli sú ákvörðun mikilli óánægju Hollendinga sem neituðu að taka þátt í verðlaunaafhendingu að leik loknum.

Mario Kempes tók forystuna fyrir Hollendinga, en Dick Nanninga jafnaði síðla leiks. Minnstu munaði að Holland stæli sigrinum í lokin, en skot þeirra fór í stöngina. Í framlengingunni kom Kempes Argentínu yfir á nýjan leik og undir lokin renndi Daniel Bertoni knettinum í netið eftir góðan undirbúning frá Kempes sem var valinn bæði maður leiksins og mótsins.

25. júní 1978
	Argentína	3-1 (e.framl.)	Holland	Estadio Monumental, Buenos Aires Áhorfendur: 71.483 Dómari: Sergio Gonella, Ítalíu
	Kempes 38, 105, Bertoni 115		Nanninga 82