Listi yfir skammstafanir í íslensku

Listi yfir algengar skammstafanir í íslensku:

0-9

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
1.p.	fyrsta persóna
2.p.	önnur persóna
3.p.	þriðja persóna
4to	quarto	Úr latínu quartus, fjórðungur í ablativus. Fjögurra blaða brot úr heilu blaði sem er folio. Gefur til kynna stærð brots bókar.
8vo	octavo	Úr latínu octavus, áttungur í ablativus. Átta blaða brot úr heilu blaði sem er folio. Gefur til kynna stærð brots bókar.
12mo	duodecimo	Úr latínu duodecimus, tólftungur í ablativus. Tólf blaða brot úr heilu blaði sem er folio. Gefur til kynna stærð brots bókar.

A

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
a.	aðalsetning
ab.fn.	afturbeygt fornafn	Þolfall: „sig“, Þágufall: „sér“, Eignarfall: „sín“
a.fn.	afturbeygt fornafn	Þolfall: „sig“, Þágufall: „sér“, Eignarfall: „sín“
afs.	sendandi (danska: afsender)	sá sem sendir bréf t.d.
a.m.k.	að minnsta kosti	Þær hafa svindlað árum saman- eða a.m.k. reynt það.
a.m.m	að mínu mati
al.	atviksliður
alm.	almennur	Alm. upplýsingar. (almennar upplýsingar) Alm. hegningarlög. (almenn hegningarlög)
alg.	algengur
andh.	andheiti	andh. orðsins 'andheiti' er 'samheiti'
a.n.l.	að nokkru leyti
ask	aldur, staður, kyn	netslangur notað í stað asl
ath.	athuga, athugið	Mætið á föstudaginn (ath., ekki fimmtudaginn eins og vanalega!) í aðalbyggingunni. Ath! Það verður fundur á morgun.
aths.	athugasemd	RE: aths. varðandi brottrekstur.
atr.	atriði
ao.	atviksorð
au.	aukasetning
aukaf.	aukafall

Á

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
áfn.	ábendingarfornafn
áhrl. s.	áhrifslaus sögn
áhrs.	áhrifssögn
ákv. gr.	ákveðinn greinir
ás.	áhrifssögn

B

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
b.	beyging
b.b.	blönduð beyging
bh.	boðháttur
BÍN	Beygingarlýsing íslensks nútímamáls
bls.	blaðsíða	oft notað til að gefa upp ákveðna blaðsíðu í bók Flettið á bls. 196.
b.t.	berist til	notað til að gefa til kynna hvert og á hvern pakki/böggull/bréf skal sendast B.t. Hagstofu Íslands.

D

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
dr.	doktor

E

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
e.a.	eftir atvikum
e.h.	eftir hádegi
ehf.	einkahlutafélag
e.k.	einhvers konar; eins konar
e.Kr.	eftir Krist
et.	eintala
ef.	eignarfall
efn.	eignarfornafn
e.f.o.a.r.	eins fljótt og auðið er
es.	eftirskrift	sama og p.s. á latínu
e-a.	einhverja
e-s.	einhvers
e-n.	einhvern
ennfr.	enn fremur
eink.	einkunn
e.m.	eftir miðdegi	12 klukkustundir, frá hádegi til miðnættis. Sama og post meridiem (p.m.) á latnesku
end.	ending
e.st.	efsta stig
erl.	erlendur, erlend, erlent
e.t.v.	ef til vill
e.þ.h.	eða þess háttar

F

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
fél.	félag, félagi
fskj.	fylgiskjal	Til að gefa til kynna að eitthvað hafi fylgiskjal.
fh.	framsöguháttur
f.h.	fyrir hönd	Þegar skrifað er undir skjöl fyrir hönd annars aðila.
f.hl.	fyrri hluti	Fyrri hluti einhvers; bókar, handrits, sögu...
fl.	forsetningarliður
f.m.	fyrra mánaðar
f.m.	fyrir miðdegi	12 klukkustundir, frá miðnætti til hádegis. Sama og ante meridiem (a.m.) á latnesku.
fn.	fornafn
fo.	fallorð
forl.	forliður
frb.	framburður	Mie-dreifing (frb. míe) Rayleigh-dreifing (frb. reilei)
frkvstj.	framkvæmdastjóri
frl.	frumlag
frh.	framhald	Notað til að gefa til kynna framhald af einhverju.
frv.	frumvarp
frt.	framtíð
fsl.	forsetningarliður	(sjá fl.)
fsh.	framsöguháttur
fs.	forsetning
fsk.	forskeyti
fst.	frumstig
f.Kr.	fyrir Krist	Notað fyrir ártöl til að gefa til kynna að viðkomandi ár hafi verið fyrir Kristburð.
f.o.t.	fyrir okkar tímatal
ft.	fleirtala	Notað til að sýna að eitthvað sé í fleirtölu.
fv.	fyrrverandi	Gefur til kynna að eitthvað/einhver sé fyrrverandi. *Frv. forsætisráðherra *frv. kærasta/kærasti...
fyrrn.	fyrrnefndur
fyrrv.	fyrrverandi	Sjá fv..

G

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
g	gramm
germ.	germynd
gm.	germynd
g.m.g.	guð minn góður
g.n.	góða nótt
gr.	grein
gr.	greinir	sjá einnig ákv. gr. eða óákv. gr.
g.r.f.	gera ráð fyrir

H

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
hdl.	héraðsdómslögmaður
hdr.	handrit
hf.	hlutafélag
hl.	hluti
hlsk.	hlutskipti
hljsk.	hljóðskipti
hljv.	hljóðvarp
hr.	herra
-hr.	hreppur	Dæmi: Áshreppur → Áshr.
h.u.b.	hér um bil
hv.	háttvirtur
hvk.	hvorugkyn
holl.	hollenskur
Hos.	Hósea	(spámaður)
höf.	höfundur
hk.	hvorugkyn
hrl.	hæstaréttarlögmaður

Í

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
ísl.	íslenska eða einhver íslenskur / íslensk / íslenskt
í.þ.t.orð	í þessum töluðu orðum

K

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
k.	Kyn	Notað í kk., hvk., hk. og kvk.
kap.	kapituli
k.a.v.s	kem að vörmu spori
Khöfn	Kaupmannahöfn
kg	Kílógramm/kílógrömm, kíló
kk.	karlkyn
km.	kennimynd
km	kílómetri
kl.	klukkan
klst.	klukkustund
kr.	króna
kt.	kennitala
kgsúrsk.	konungsúrskurður	Dæmi um notkun: Það gerðist með kgsúrsk. 23. júlí sama ár...
kv,	kveðja
kvk.	kvenkyn

L

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
l	lítri
leturbr.	leturbreyting
lh.	lýsingarháttur
lh. nt.	lýsingarháttur nútíðar
lh. þt.	lýsingarháttur þátíðar
lo.	lýsingarorð
l.s.	loco sigilli eða locus sigilli	Úr latínu. Staður innsiglis, notað við þýðingar eða afritun til að tákna hvar innsigli stóð í frumriti.
l.s.g.	lof sé Guði
ltr	lítri

M

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
m.a.o.	meðal annarra orða
m.a.s.	meira að segja
m.a.	meðal annars
ma.	milljarður
m.b.	mótorbátur
m.e.h.	með eigin hendi
mg	milligramm
mlja.	milljarður
mljó.	milljón
mm.	miðmynd
mms.	miðmyndarsögn
m.m.	með meiru
m.fl.	með fleiru
m.s.br.	með síðari breytingum
m.t.t.	með tilliti til
miðm.	miðmynd
m.v.	miðað við
m.ö.o.	með öðrum orðum
m.fl.	með fleiru
mgr.	málsgrein
mst.	miðstig
mín.	mínúta
-mo	duodecimo	Úr latínu duodecimo sem þýðir "tólfta"); tólfblöðungur, í mjög smáu broti; dæmi: "þetta handrit er í 12mo" (sjá einnig -vo)

N

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
n.á.	næsta ár
nf.	nefnifall
nh.	nafnháttur
nhm.	nafnháttarmerki
nl.	nafnliður
nk.	næstkomandi
n.k.	nokkurs konar
nmgr.	neðanmálsgrein
no.	nafnorð
núv.	núverandi
nr.	númer
n.tt.	nánar tiltekið
nt.	nútíð

O

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
o.áfr.	og áfram
o.m.fl.	og margt fleira
ohf.	opinbert hlutafélag	Dæmi: Ríkisútvarpið ohf. Flugstoðir ohf. RARIK ohf.
o.fl.	og fleira
o.s.frv.	og svo framvegis	Já já, fara í skóla, mennta sig, sækja um vinnu o.s.frv., þú hljómar eins og gömul plata.
o.þ.h.	og þess háttar
o.þ.u.l.	og því um líkt

Ó

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
ófn.	óákveðið fornafn
ób.	óbeygjanlegt orð
óp.	ópersónulegt
óákv. gr.	óákveðinn greinir

P

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
p.	persóna
pfn.	persónufornafn
pk.	pakki
p.s.	eftirskrift	Úr latínu; post scriptum, sem þýðir "ritað á eftir". Sbr. e.s..

Q

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
q.e.d.	það sem átti að sanna/sýna fram á	Úr latínu; quod erat demonstrandum Notað í rökfræði og stærðfræði. Sjá þ.s.s.á.

R

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
ritstj.	ritstjóri, ritstjórar, ritstjórn
rslm.	rannsóknarlögreglumaður
Rvík	Reykjavík
Rvk	Reykjavík
R.	Reykjavík	wikiorðabók: R.

S

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
s.á.	sama ár
samb.	sambeyging
samh.	samheiti
samhlj.	samhljóð
samn.	samnafn
s.b.	sterk beyging
s.d.	sama dag
sbr.	samanber
s.e.	sjá einnig
sek.	sekúnda
sérn.	sérnafn
sf.	sagnfylling
sf.	sameignarfélag
sfn.	spurnarfornafn
sh.	samheiti
sign.	signatum	Úr latínu (part. perf. af signare) og þýðir undirritað. Notað í uppskriftum og útgáfum til að auðkenna þar sem um eiginhandarundirritun var að ræða í frumriti.
s.hl.	síðari hluti
sk.	svokallaður
skv.	samkvæmt
sl.	síðastliðinn
sl.	sagnliður
s.m.	sama mánaðar
sn.	svonefndur
so.	sagnorð
s.ó.	svar óskast
ss. us.[heimild vantar]	samsett umsögn
s.s.	svo sem, sama sem	einnig stundum notað fyrir sem sagt
s.st.	sama stað
samþ.	samþykkt
shlj.	samhljóða
sign.	eiginhandarundirskrift
skál.	skáletur
sl.	síðastliðinn
st.	samtenging
st.s.	sterk sögn
stk.	stykki
sþ.	samþykkt

T

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
t.a.m.	til að mynda
teg.	tegund
tbl.	tölublað
t.d.	til dæmis
tfn.	tilvísunarfornafn
t.h.	til hægri
tl.	tengiliður
tvíhlj.	tvíhljóði
t.v.	til vinstri
tvt.	tvítala
till.	tillaga
to.	töluorð

U

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
umr.	umræða
uh.	upphrópun
uh.h	uppháttur hlátur
us.	umsögn
uppl.	upplýsingar
u.þ.b.	um það bil

Ú

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
útg.	Útgáfa

V

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
V/	við
vb.	vélbátur
v.b.	veik beyging
v/b	sjá vb.
Vf..	Vestfirðir → Vf. / Víkurfréttir
vh.	viðtengingarháttur
vkf.	verkakvennafélag
Vl.	Vesturland
vl.	viðurlag
v.l.	vestlæg lægð
vlf.	verkalýðsfélag
vmf.	verkamannafélag
VNV.	vestnorðvestur
-vo	octavo	Úr latínu octavo sem þýðir "áttunda", áttblöðungur; dæmi: "þetta handrit er í 8vo" (sjá einnig -mo)
v.s.	veik sögn
vsk.	viðskeyti
vth.	viðtengingarháttur

Þ

Skammstöfun	Merking	Athugasemdir
þt.	þátíð
þ.á.	þessa árs
þf.	þolfall
þ.h.	þess háttar
þjs.	þjóðsögur	„Þjs. J. Á.“ þýðir „þjóðsögur Jóns Árnasonar“
þ.m.	þessa mánaðar
þgf.	þágufall
þgskj.	þingskjal	Einnig "þskj."
þlt.	þáliðin tíð
þolm.	þolmynd
þm.	þolmynd
þml.	þumlungur
þskj.	þingskjal	Einnig "þgskj."
þ.u.l.	því um líkt
þýð.	þýðandi / þýðing
þ.a.l.	þar af leiðandi
þ. á m.	þar á meðal	Ekki er ritaður punktur á eftir á, enda er það ekki stytt. Sjá listann yfir íslenskar stafsetningar- og málfræðivillur og reglurnar um skammstöfun í íslensku.
þ.e.	það er
þ.e.s.	það er svoleiðis
þ.e.a.s.	það er að segja
þ.s.s.á.	Það sem sanna átti
þ.m.t.	þar með talinn
þ.þ.a.a.	þá og því aðeins að	Sama og það sem oft er skrifað eff, þ.e. ef og aðeins ef.

Tenglar

Listar

• Icelandic Online Dictionary and Readings
• Málfræði skammstafanir í íslensku Geymt 3 nóvember 2008 í Wayback Machine

Vísindavefurinn

• „Fyrir hvað stendur skammstöfunin GSM?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað þýðir skammstöfunin et al. í tilvitnanasvigum?“. Vísindavefurinn.
• „Fyrir hvaða orð standa skammstafanirnar a.m. og p.m.?“. Vísindavefurinn.
• „Hvert er íslenska orðið yfir ADSL eða hvernig má þýða skammstöfunina?“. Vísindavefurinn.
• „Hver er munurinn á B.A.- og B.S.-gráðu og hvað táknar skammstöfunin?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað táknar skammstöfunin SMS?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað þýðir skammstöfunin DNA?“. Vísindavefurinn.
• „Fyrir hvað stendur skammstöfunin NASA?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað þýðir táknið µ til dæmis í skammstöfunum eins og µm og µA?“. Vísindavefurinn.
• „Af hverju er "etc." eitt orð en "et al." tvö orð, "et" er jú heilt orð úr latínu?“. Vísindavefurinn.
• „Hvers vegna stendur oft Ltd, eða limited, á eftir fyrirtækjanöfnum? Dæmi: R. Winter & Co. Ltd“. Vísindavefurinn.
• „Er rétt að fallbeygja vefsíðuheiti, vegna .is endingarinnar?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað þýðir P.S.?“. Vísindavefurinn.
• „Af hverju eru salerni merkt með stöfunum WC?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað þýðir INRI?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað þýðir www?“. Vísindavefurinn.
• „Hvað er ADHD?“. Vísindavefurinn.
• „Fyrir hvað stendur skammstöfunin GSM?“. Vísindavefurinn.
• „Er rangt að skrifa skammstafanir án bila á milli punkta, til dæmis þegar maður skrifar t.d. eða eiga að vera bil á milli?“. Vísindavefurinn.