Lýsingarháttur
 |
Það þarf að skrifa þessa grein út frá alþjóðlegu sjónarmiði. Vinsamlegast bættu greinina eða ræddu málið á spjallsíðunni. |
Lýsingarháttur er fallháttur (einn af háttum sagna) og gegnir líku hlutverki og lýsingarorð eða atviksorð.
Lýsingarháttur nútíðar í íslensku
[breyta | breyta frumkóða]Lýsingarháttur þátíðar í íslensku
[breyta | breyta frumkóða]Lýsingarháttur þátíðar er notaður með sögnunum „hafa“, „vera“, „verða“ (hún hafði sofið, hann er valinn, hann verður sóttur).
Lýsingarháttur þátíðar kemur einnig oft fyrir með sögnunum „geta“, „eiga“ og „fá“; til dæmis „ég get farið“, „hann fær engu ráðið“, „þú átt það skilið“. Stundum er orði, orðstofni eða forskeytið aukið framan við lýsingarhátt þátíðar; til dæmis „útsofinn“, „alfarnir“, „ókomnir“ og ætti þá að greina hann sem lýsingarorð.
Lýsingarháttur þátíðar er eini fallhátturinn í íslensku sem getur fengið ólíkar endingar eftir kynjum (ekki persónum).
Endingar
[breyta | breyta frumkóða]Lýsingarháttur þátíðar endar á -ð, -d, -t eða -inn/-in, -ður, -dur, -tur og fær endingar eftir kynjum og tölum eins og lýsingarorð, einn fallhátta (brennt barn forðast eldinn, enginn verður óbarinn biskup, hann er kominn).
Dæmi
[breyta | breyta frumkóða]- Hann hefur komið.
- Ég hef komið.
- Húsið var málað í fyrra.
- Veggurinn var málaður tvisvar.
- Hún er komin.
- Þeir eru komnir.
