Tilvísunarfornafn

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Tilvísunarfornafn (skammstafað sem tfn.) er fornafn sem er að margra dómi ekki til í íslensku. Orðin sem og er eru þá talin tilvísunartengingar enda eru þau óbeygjanleg (standa í sama kyni og tölu og fallorðið sem þau vísa til) og standa fremst í aukasetningum eins og aðrar tengingar.

Fornafnið er er lítið notað í talmáli. Bæði sem og er teljast oft aðrir orðflokkar:

  • Sögn:
    Ég sem ræðu.
    Dagur er liðinn.
  • Samtenging:
    Þetta fór sem ætlað var.
    Er birta tók var lagt af stað.

Það þykir málgalli, þegar tengiorðinu er hnýtt aftan í tilvísunarfornafnið sem, þannig að sagt er til dæmis: Þetta er maðurinn sem kom í gær. Í skáldskap er þó stundum gripið til þessa, ekki síst þegar fylla þarf upp í braglínuna, svo að hrynjandin verði rétt. Dæmi um það er lína Jónasar Hallgrímssonar:

Þá er það víst, að bestu blómin gróa
í brjóstum, sem geta lundið til.

Heimildir[breyta | breyta frumkóða]

  • Bjarni Ólafsson (1995). Íslenskur málfræðilykill. Mál og menning. ISBN 9979-3-0874-5.
  • Björn Guðfinnson (án árs). Íslensk málfræði. Námsgagnastofnun.