Magnús Guðmundsson
Magnús Guðmundsson (6. febrúar 1879, Rútsstöðum í Svínadal — 28. nóvember 1937) var íslenskur stjórnmálamaður.
Ævi og störf
[breyta | breyta frumkóða]Foreldrar Magnúsar voru Guðmundur Þorsteinsson (1847 — 1931) bóndi á Rútsstöðum og móðir hans var Björg Magnúsdóttir (1849 — 1920) húsmóðir. Hann kvæntist 12. október 1907 Sofiu Bogadóttur (1878 — 1948). Þau áttu þrjú börn, Boga Smith, Björgu og Þóru. Hann varð stúdent frá Lærða skólanum 1902 og lauk lögfræðiprófi frá Hafnarháskóla 1907. Hann var þingmaður frá 1916 til dauðadags 1937. Magnús var meðlimur í Íhaldsflokknum og var síðar einn af stofnendum Sjálfstæðisflokksins. Hann var forsætisráðherra frá 23. júní 1926 til 6. júlí sama árs. Hann varð fjármálaráðherra þegar Sjálfstæðisflokkurinn tók þátt í ríkisstjórnarmyndun í fyrsta skipti.
Magnús Guðmundsson er einn örfárra íslenskra ráðherra sem sagt hefur af sér. Meðan Jónas Jónsson, kenndur við Hriflu, var dómsmálaráðherra árið 1932 hóf hann málarekstur á hendur Magnúsi, sem þá var enn óbreyttur þingmaður en við það að setjast í stól dómsmálaráðherra að afloknum yfirvofandi stjórnarskiptum. Jónas sakaði Magnús um glæpsamlegt athæfi í sambandi við gjaldþrotaskipti á meðan hann sinnti lögmannsstörfum nokkrum árum áður. Flestir töldu ákæruna fráleita en Hermann Jónasson, sem þá var lögreglustjóri í Reykjavík og æðsti dómari í höfuðstaðnum í undirrétti, gaf sér tíma frá alvarlegum átökum í borginni þann 9. nóvember 1932 til að fara á skrifstofu sína og dæma Magnús Guðmundsson - sem þá var orðinn dómsmálaráðherra - í fangelsi. Dómsmálaráðherra í fangelsi var auðvitað óhugsandi og Magnús sagði af sér meðan málið var til meðferðar fyrir Hæstarétti. Ólafur Thors tók þá við sem ráðherra í hans stað í mánuð eða svo - en þá hafnaði Hæstiréttur með öllu dómi Hermanns Jónassonar og sýknaði Magnús af öllum ákærum.[1]
Eftir að Magnús hafði verið sýknaður í Hæstarétti í desember 1932, var aðalfyrirsögn Morgunblaðsins á þessa leið: „Hæstiréttur sýknar Magnús Guðmundsson af öllum ákærum Hriflu-réttvísinnar.“ Fyrirsagnir Tímans voru þannig: „Stórkostlegt réttarhneyksli. Stjórnarskráin og hæstaréttarlögin þverbrotin af dómendunum sjálfum“.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]Tengill
[breyta | breyta frumkóða]- Upplýsingar um Magnús Guðmundsson á althingi.is
- Magnús Guðmundsson andaðist á sunnudag; grein í Morgunblaðinu 1937
| Fyrirrennari: Sigurður Eggerz |
|
Eftirmaður: Magnús Jónsson | |||
| Fyrirrennari: Jón Magnússon |
|
Eftirmaður: Jón Þorláksson | |||
| Fyrirrennari: |
|
Eftirmaður: Ólafur Thors | |||
| Fyrirrennari: Ólafur Thors |
|
Eftirmaður: Pétur Magnússon | |||