Kænugarður

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
(Endurbeint frá Kiev)
Kænugarður
Київ
Kyjív
Skjaldarmerki Kænugarður Київ Kyjív
Staðsetning Kænugarður Київ Kyjív
Staðsetning Kænugarðs innan Úkraínu.
LandÚkraína
FylkiKænugarðsfylki
Stjórnarfar
 • BorgarstjóriVítalíj Klitsjkó
Flatarmál
 • Samtals839 km2
Mannfjöldi
 (2020)
 • Samtals2.962.500
TímabeltiUTC +2 (+3 á sumrin)
Vefsíðahttp://kmv.gov.ua/

Kænugarður eða Kyjív (úkraínska: Kyjív eða Київ; rússneska: Kíev eða Киев) er höfuðborg og stærsta borg Úkraínu og jafnframt höfuðstaður Kænugarðsfylkis. Núverandi borgarstjóri er Vítalíj Klitsjkó. Eftir innrás Rússlands í Úkraínu 2022 höfðu 2 milljónir yfirgefið borgina í lok mars. Sumir sneru þó til baka.

Borgin liggur í norðurhluta landsins við fljótið Danparfljót. Árið 2021 bjuggu tæpar 3 milljónir í borginni. Borgin er menningar-, iðnaðar- og vísindamiðstöð í Austur-Evrópu og er 7. fjölmennasta borg Evrópu. Rekja má byggð í borginni til 5. aldar.

Með þekktari stöðum í borginni er sjálfstæðistorgið Majdan Nezalezjností. Á lista UNESCO yfir menningarminjar eru Dómkirkja heilagrar Soffíu og klaustrið Petsjersk Lavra. Maríjínskyj-höll er önnur þekkt bygging.

Nafn borgarinnar

Orðið Kænugarður er gamalt orð í íslensku og þekkist í fornum bókmenntum. Í Kristni sögu segir að þeir Þorvaldur víðförli Konráðsson og Stefnir Þorgilsson hafi ferðast víða um lönd til að boða kristni og heimsótt Kænugarð.[1]

Borgin er einnig nefnd svo í öðrum fornum ritum, þar á meðal Gautreks sögu[2], Flateyjarbók[3], Hauksbók[4] og Guðmundar sögu biskups[4].

Íslenska nafnið Kænugarður virðist á yfirborðinu samsett úr kæna (‘skip’) og garður, en er aðlagað úr fornausturslavnesku orði: Kijan-gorod, sem leitt er af íbúa- eða þjóðflokksheitinu Kijane og orðinu gorod ‘borg’.[5]

Landfræði

Borgin liggur í norðurhluta landsins við Danparfljót sem tæmist í Svartahaf og tengir borgina við innhaf þess, Asovshaf.

Íþróttir

Helsta knattspyrnulið borgarinnar er FC Dynamo Kyiv.

Myndasafn

Tengt efni

  • Kænugarðstorg, torg sem var nefnt 2022 í Reykjavík til samstöðu við Úkraínu.

Heimildir

  1. Hvaðan er heitið Kænugarður upprunnið?. visindavefur.is. 2020
  2. Gautreks saga. snerpa.is. 2020
  3. Carl Rikard Unger, Guðbrandur Vigfússon. Flateyjarbok, Vol. 2. Oslo: P.T. Malling. 1862. 701 p.: pp. 120-121
  4. 4,0 4,1 Nokkur blöð úr Hauksbók og brot úr Guðmundarsögu. Prentsmiðja Íslands, 1865 55 p.: 11)
  5. Ásgeir Blöndal Magnússon „Kænugarður“. Íslensk orðsifjabók 1989. Sjá hér (Ýtið á „Eldra mál“ til að sjá greinina úr Orðsifjabókinni).
  Þessi landafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.