Vík í Mýrdal
Vík í Mýrdal | |
|---|---|
 Vík úr lofti, 2009 | |
 | |
  Vík í Mýrdal Staðsetning Víkur í Mýrdal | |
| Hnit: 63°25′10.00″N 19°0′35.00″V / 63.4194444°N 19.0097222°V | |
| Land | Ísland |
| Landshluti | Suðurland |
| Kjördæmi | Suður |
| Sveitarfélag | Mýrdalshreppur |
| Mannfjöldi (2024)[1] | |
| • Samtals | 639 |
| Heiti íbúa | Víkverjar[2] |
| Póstnúmer | 870 |
| Vefsíða | vik |
Vík (einnig þekkt sem Vík í Mýrdal) er þorp í Mýrdalshreppi í Vestur-Skaftafellssýslu og er syðsti þéttbýlisstaður á Íslandi. Róið var til fiskjar úr fjörunni fyrr á árum en sjósókn var mjög erfið þar sem engin hafnaraðstaða var og mjög brimasamt. Íbúafjöldi 1. janúar 2024 var 639 en 881 manns búa í Mýrdalshreppi.[1][3]
Saga
[breyta | breyta frumkóða]
Öldum saman var enginn verslunarstaður á Suðurlandi frá Eyrarbakka austur á Papós en árið 1883 tóku bændurnir í Suður-Vík og Norður-Vík í Mýrdal sig saman um að panta varning frá Bretlandi og selja hann heima hjá sér. Þá stóð svo á að í kjölfar mikilla harðinda höfðu fátækir bændur í Skaftafellssýslu fengið peningaúthlutun og gátu nýtt féð til að kaupa varning í stað þess að fara um óravegu með sauðfé og aðra framleiðsluvöru til að leggja inn hjá kaupmönnum og taka út nauðsynjavöru, en slík ferðalög gátu tekið tvær eða þrjár vikur.
Í framhaldi af þessu var komið upp verslun í Vík, farið var að slátra þar sauðfé og árið 1903 var reist þar tvílyft verslunarhús og annað skömmu síðar. Þorp myndaðist smám saman í kringum verslunina og árið 1905 bjuggu í Vík um 80 manns á þrettán heimilum. Skólahald hófst þar upp úr aldamótunum 1900.
Þjónusta og atvinna
[breyta | breyta frumkóða]
Víkurkirkja var reist á árunum 1932-1934 en prestur hafði setið í kauptúninu frá 1911. Kirkjan stendur hátt yfir þorpinu og er talin ein af fáum opinberum byggingum sem yrði örugg fyrir hamfaraflóði í kjölfar Kötlugoss.
Læknissetur hefur verið í Vík frá 1915 en fyrstur til að sitja þar var raunar Sveinn Pálsson, læknir og náttúrufræðingur, sem þar bjó frá 1809-1833. Nú er heilsugæslustöð í Vík og þar er einnig dvalarheimili aldraðra.
Helstu atvinnuvegir eru verslun og þjónusta, bæði við bændur í Vestur-Skaftafellssýslu og í vaxandi mæli við ferðamenn, en þjóðvegur 1 liggur í gegnum Vík og margir vinsælir ferðamannastaðir eru í nágrenninu. Talsverður iðnaður er í Vík. Þar eru meðal annars verksmiðja Icewear (áður Víkurprjón) og bruggverksmiðjan Smiðjan.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ 1,0 1,1 „Mannfjöldi eftir byggðakjörnum, kyni og aldri 1. janúar 1998-2024“. px.hagstofa.is.
- ↑ „Víkverjar“. Málfarsbankinn.
- ↑ „Sveitarfélög og byggðakjarnar“. Hagstofa Íslands. Sótt 26 febrúar 2025.
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]Tenglar
[breyta | breyta frumkóða]- Vík í Mýrdal 1905; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1940
- Brydes-verslun í Vík; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1999
