Erfurt

Erfurt
Borg
Fáni Skjaldarmerki
Erfurt
Hnit: 50°58′41″N 11°01′44″A
Land	Þýskaland
Sambandsland	Þýringaland
Stofnun	1120
Stjórnarfar
• Borgarstjóri	Andreas Bausewein (SPD)
Flatarmál
• Samtals	269,17 km2
Hæð yfir sjávarmáli	194 m
Mannfjöldi  (2022)
• Samtals	214.969
• Þéttleiki	800/km2
Tímabelti	UTC+01:00 (CET)
• Sumartími	UTC+02:00 (CEST)
Póstnúmer	99084–99099
Vefsíða	erfurt.de

Erfurt er höfuðborg Þýringalands (Thüringen) með um 214 þúsund íbúa (2022). Tilvist borgarinnar er fyrst skjalfest í bréfi frá Bonifatíusi biskupi til Zakaríasar páfa árið 742 eftir Kristsburð en Erfurt kemst fyrir alvöru á landakortið þegar Karl mikli ákveður að gera Erfurt að aðalverslunarstað fyrir þræla og vörur.

Menning og áhugaverðar byggingar

Péturskirkja stendur á Péturshæð. Byrjað var á byggingu þessarar tignarlegu kirkju árið 1103 og er hún fyrsta rómanska byggingin sem byggð er í þessum hluta Þýskalands, Thüringen.

Árið 1392 stofnuðu íbúarnir Háskólann í Erfurt sem er fyrsti háskólinn í Þýskalandi sem bauð nám við allar deildirnar fjórar (die artistische, medizinische, juridische und theologische Fakultät).

Ýmsar byggingar sem standa enn þann dag í dag bera þess merki að saga borgarinnar er stórbrotin. Þannig minnir til dæmis lítil hallarbygging á Péturshæð sem var byggð í lok sautjándu aldar á þá staðreynd að frá árinu 1664 tilheyrði Erfurt Mainzerhéraði eftir að Johann Philipp von Schönborn, erkibiskup í Mainz hertók borgina það ár en frægari varð borgin fyrir tilstilli Christians Reichards sem bjó í Erfurt 1685-1775. Framlag hans til landslagsarkitektúrs gerði borgina fræga, sérílagi þar sem honum tókst að koma upp miklu safni af fræjum.

Stjórnmál

Frá árinu 1802 tilheyrði Erfurt Prússum en frá 1807 var borgin undir franskri stjórn (domaine resèrvé á l’empereur). 1814 voru Prússar aftur komnir með völdin í sínar hendur í Erfurt og nú var gerður mikill múr utan um Erfurt að slíkt hafði varla sést í Þýskalandi áður. 1816 var háskólinn svo lagður niður, 1847 tengdist Erfurt lestarkerfinu og 1873 var tekin ákvörðun um að hætta að loka inngöngum í borgina (hliðunum á múrnum) og eftir það tók borgin að stækka verulega.

Árið 1933 náðu þjóðernisjafnaðarmenn völdum í borginni. Í framhaldi af þeirri valdayfirtöku tekur við saga þjáningar og sorgar fyrir Erfurtbúa. Sú saga nær hámarki í Erfurt með miklum sprengiárásum á borgina á árunum 1944 og 1945 þar sem margar sögulega mikilvægar byggingar stórskemmast eða eyðileggjast. 12. apríl 1945 eru íbúarnir svo loksins frelsaðir undan oki stríðsins, en sú áskorun sem uppbygging eftir stríð er, lega borgarinnar í austurhluta Þýskalands og pólítískt ósætti milli þjóðanna sem sameinuðust um að binda endi á seinni heimstyrjöldina setur mark sitt á borgina næstu áratugina.

Það er ekki fyrr en 30. maí 1990 sem lýðræðislega kjörin borgarstjórn tekur aftur sæti eftir 57 ára hlé á lýðræðislegum kosningum. 1991 er Erfurt orðin höfuðborg Þýringalands og 1994 opnar háskólinn á ný.

Þekktar persónur

Á árunum 1501 til 1508 og 1509 til 1511 bjó Marteinn Lúther í Erfurt. Fyrst sem stúdent en svo sem munkur og háskólakennari.

Árið 1808 mættust Napoleon Bonaparte og Johann Wolfgang von Goethe á ráðstefnu fursta í Erfurt.

Heimildir

• Fyrirmynd greinarinnar var „Erfurt“ á þýsku útgáfu Wikipedia. Sótt 4. febrúar 2008.
• Saitz, H., Feldhoff, S. og Martin A.C., Erfurt (Erfurt: Druck- und Verlagshaus Erfurt, 1995)