Carlisle

Séð frá kastalanum í Carlisle.

Carlisle (borið fram /kɑrˈlaɪl/, á staðnum /ˈkɑːlaɪl/) er borg í Norðvestur-Englandi og höfuðborg sýslunnar Cumbria. Hún er aðalborg þéttbýlasvæðsins Carlisle. Borgin liggur við samrennsli ánna Eden, Caldew og Peterill, 16km suður að Skotlandi. Hún er stærsta þéttbýli í Cumbria og er stjórnunarmiðstöð borgarinnar og sýslunnar. Frá og með 2001 voru íbúar 71.773 manns í borginni og 100.734 á þéttbýlasvæðinu.

Carlisle var upprunalega höfuðborg sýlsunnar Cumberland og var stofnuð af Rómverjum sem vörn fyrir Hadríanusarmúrinn. Á miðöldum varð borgin mikilvæg varnarstaður vegna nálægðar við konungsríkið Skotland. Árið 1092 byggði William Rufus kastalann í Carlisle sem var einu sinni fangelsi fyrir Maríu Skotadrottning. Nú á dögum hýsir kastalinn minjasafn. Carlisle varð biskupsdæmi árið 1122 og þá var byggð dómkirkjan í Carlisle.

Við komu textílframleiðslu á Iðnbyltinginni breytist Carlisle mikið, hún varð þéttbyggð framleiðsluborg. Staðsetning borgarinnar gerði borginni kleift að þróast og stækkast. Hún varð mikilvæg járnbrautarborg. Sjö járnbrautarstjórnandar deila lestarstöðina í borginni.

Hún er stundum nefnd Border City á ensku og er helsta menningar-, viðskipta- og iðnaðarmiðstöð sýslunnar. Háskólinn í Cumbria er staddur þar, með nokkrum minjasöfnum að auki.

Heimildir

• Fyrirmynd greinarinnar var „Carlisle“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt mars 2010.