Fara í innihald

Evrópukeppni bikarhafa

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Evrópukeppni bikarhafa (e. UEFA Cup Winners' Cup) var keppni í knattspyrnu. Fyrsta keppnin var haldin 1960-61 sú síðasta 1998-99. Eins og nafnið gefur til kynna var keppnin ætluð sigurvegurum í bikarkeppnum landa Evrópu. Í dag öðlast bikarmeistarar hins vegar þátttökurétt í Evrópudeild UEFA. Spænska stórliðið FC Barcelona var sigursælasta liðið í sögu keppninnar með fjóra meistaratitla.

Keppnisfyrirkomulag

[breyta | breyta frumkóða]

Í nærri fjörutíu ára sögu keppninnar var alla tíð notast við sama keppnisfyrirkomulag: útsláttarkeppni þar sem félög mættust bæði heima og heiman. Undantekning frá þessu var úrslitaleikurinn sem haldinn var á hlutlausum velli, nema fyrsta árið þar sem leikinn var tvöfaldur úrslitaleikur. Keppnin hófst yfirleitt í september ár hvert og lauk í maímánuði.

Þátttökuliðin voru bikarmeistararnir frá hverju landi, en að auki gafst ríkjandi meisturum færi á að verja titil sinn, svo fremi að viðkomandi lið hefði ekki tryggt sér sæti í Evrópukeppni meistaraliða. Engu liði í sögu keppninnar tókst þó að verja titilinn.

Vinsældir Evrópukeppni meistaraliða sem og Borgakeppni Evrópu, forvera Evrópukeppni félagsliða sýndu fram á að eftirspurn væri eftir keppnum milli félagsliða víðsvegar að úr Evrópu. Út frá því spratt sú hugmynd að stofna sérstaka keppni fyrir sigurlið í bikarkeppnum álfunnar. Ekki voru þó allir sannfærðir um ágæti hugmyndinnar, meðal annars þar sem að bikarkeppnir voru í mörgum löndum í frekar litlum metum, öfugt við t.d. það sem tíðkaðist í Englandi og Skotlandi, þar sem úrslitaleikur bikarsins var talinn einn af hápunktum hvers knattspyrnuárs. Tilkoma mótsins varð því til þess að lyfta bikarkeppnum víða um lönd, enda þátttaka í Evrópukeppni talin eftirsóknarverð.

Fyrsta keppnin var haldin veturinn 1960-1 með þátttöku tíu liða. Mótið hafði ekki fulla formlega stöðu sem Evrópukeppni á vegum UEFA, en hefð er þó fyrir því að telja sigurvegara hennar, ítalska liðið Fiorentina fyrstu sigurvegarana í sögu keppninnar. Þetta fyrsta ár var leikið heima og heiman í úrslitunum og voru mótherjarnir Rangers. Þegar á öðru ári keppninnar áttu velflest aðildarlönd UEFA sinn fulltrúa.

Eftir að Evrópukeppni félagsliða kom til, var goggunarröð Evrópumótanna skilgreind á þá leið að Evrópukeppni meistaraliða væri æðst, þá kæmi Evrópukeppni bikarhafa og því næst Evrópukeppni félagsliða. Var þessi röðun látin ráða því í hvaða röð félagslið veldust í keppnirnar, t.d. kepptu lið sem urðu bæði bikarmeistarar og höfnuðu í öðru sæti í landsdeild sinni í Evrópukeppni bikarhafa. Engu að síður var Evrópukeppni félagsliða í hugum margra knattspyrnuáhugamanna talin sterkari og þar með merkari keppni, einkum eftir að þátttökuliðum frá sterkari þjóðunum var fjölgað í þeirri keppni. Þrátt fyrir það hróflaði UEFA ekki við goggunarröð sinni og voru sigurliðin í Evrópukeppni meistaraliða og Evrópukeppni bikarhafa látin mætast á hverju hausti til að berjast um titilinn Evrópumeistari meistaranna.

Úrslitaviðureignir

[breyta | breyta frumkóða]
Ár Sigurvegari Úrslit 2. sæti Keppnisstaður
1960-61 Fáni Ítalíu Fiorentina 2:0 Rangers Ibrox Stadium, Glasgow
Fáni Ítalíu Fiorentina 2:1 Rangers Communale Stadium, Flórens
1961-62 Fáni Spánar Atlético Madrid 3:0 (e.aukaleik) Fáni Ítalíu Fiorentina Neckarstadion, Stuttgart
1962-63 Fáni Englands Tottenham 5:1 Fáni Spánar Atlético Madrid De Kuip, Rotterdam
1963-64 Fáni Portúgals Sporting Lissabon 1:0 (e. aukaleik) Fáni Ungverjalands MTK Budapest Bosuil Stadium, Antwerpen
1964-65 Fáni Englands West Ham 2:0 Fáni Þýskalands 1860 München Wembley, Lundúnum
1965-66 Fáni Þýskalands Borussia Dortmund 2:1 (e.framl.) Fáni Englands Liverpool Hampden Park, Glasgow
1966-67 Fáni Þýskalands Bayern München 1:0 (e.framl.) Rangers Städtisches Stadion, Nürnberg
1967-68 Fáni Ítalíu AC Milan 2:0 Fáni Þýskalands Hamburger SV De Kuip, Rotterdam
1968-69 Slovan Bratislava 3:2 Fáni Spánar Barcelona St. Jakob Stadium, Basel
1969-70 Fáni Englands Manchester City 2:1 Fáni Póllands Górnik Zabrze Prater Stadium, Vínarborg
1970-71 Fáni Englands Chelsea 2:1 (e.aukaleik) Fáni Spánar Real Madrid Karaiskakis Stadium, Píreus
1971-72 Rangers 3:2 Dynamo Moskva Camp Nou, Barcelona
1972-73 Fáni Ítalíu AC Milan (2) 1:0 Fáni Englands Leeds United Kaftanzoglio Stadium, Þessalóníku
1973-74 1. FC Magdeburg 2:0 Fáni Ítalíu AC Milan De Kuip, Rotterdam
1974-75 Dynamo Kíev 3:0 Fáni Ungverjalands Ferencváros St. Jakob Stadium, Basel
1975-76 Fáni Belgíu RSC Anderlecht 4:2 Fáni Englands West Ham Heysel Stadium, Brussel
1976-77 Fáni Þýskalands Hamburger SV 2:0 Fáni Belgíu RSC Anderlecht Ólympíuleikvangurinn, Amsterdam
1977-78 Fáni Belgíu RSC Anderlecht (2) 4:0 Fáni Austurríkis Austria Wien Parc des Princes, París
1978-79 Fáni Spánar Barcelona 4:3 (e.framl.) Fáni Þýskalands Fortuna Düsseldorf St. Jakob Stadium, Basel
1979-80 Fáni Spánar Valencia CF 0:0 (5:4 e.vítak.) Fáni Englands Arsenal Heysel Stadium, Brussel
1980-81 Dinamo Tbilisi 2:1 Carl Zeiss Jena Rheinstadion, Düsseldorf
1981-82 Fáni Spánar Barcelona (2) 2:1 Fáni Belgíu Standard Liège Camp Nou, Barcelona
1982-83 Aberdeen 2:1 (e.framl.) Fáni Spánar Real Madrid Nya Ullevi, Gautaborg
1983-84 Fáni Ítalíu Juventus 2:1 Fáni Portúgals Porto St. Jakob Stadium, Basel
1984-85 Fáni Englands Everton 3:1 Fáni Austurríkis Rapid Vín De Kuip, Rotterdam
1985-86 Dynamo Kíev (2) 3:0 Fáni Spánar Atlético Madrid Stade de Gerland, Lyon
1986-87 Ajax 1:0 Lokomotive Leipzig Spiros Louis Stadium, Aþenu
1987-88 Fáni Belgíu KV Mechelen 1:0 Ajax Stade de la Meinau, Strasbourg
1988-89 Fáni Spánar Barcelona (3) 2:0 Fáni Ítalíu U.C. Sampdoria Wankdorf Stadium, Bern
1989-90 Fáni Ítalíu U.C. Sampdoria 2:0 (e.framl.) Fáni Belgíu RSC Anderlecht Nya Ullevi, Gautaborg
1990-91 Fáni Englands Manchester United 2:1 Fáni Spánar Barcelona De Kuip, Rotterdam
1991-92 Fáni Þýskalands Werder Bremen 2:0 Fáni Frakklands AS Monaco Ljósvangur, Lissabon
1992-93 Fáni Ítalíu¼ Parma 3:1 Fáni Belgíu Royal Antwerp Wembley, Lundúnum
1993-94 Fáni Englands Arsenal 1:0 Fáni Ítalíu Parma Parken, Kaupmannahöfn
1994-95 Fáni Spánar Real Zaragoza 2:1 (e.framl.) Fáni Englands Arsenal Parc des Princes, París
1995-96 Fáni Frakklands Paris Saint-Germain 1:0 Fáni Austurríkis Rapid Wien Stade Roi Baudouin, Brussel
1996-97 Fáni Spánar Barcelona (4) 1:0 Fáni Frakklands Paris Saint-Germain De Kuip, Rotterdam
1997-98 Fáni Englands Chelsea (2) 1:0 Fáni Þýskalands VfB Stuttgart Råsunda Stadium, Stokkhólmi
1998-99 Fáni Ítalíu S.S. Lazio 2:1 Fáni Spánar RCD Mallorca Villa Park, Birmingham