François Mitterrand
| François Mitterrand | |
|---|---|
.jpg) Mitterrand árið 1984. | |
| Forseti Frakklands | |
| Í embætti 21. maí 1981 – 17. maí 1995 | |
| Forsætisráðherra | Pierre Mauroy Laurent Fabius Jacques Chirac Michel Rocard Édith Cresson Pierre Bérégovoy Édouard Balladur |
| Forveri | Valéry Giscard d'Estaing |
| Eftirmaður | Jacques Chirac |
| Persónulegar upplýsingar | |
| Fæddur | 26. október 1916 Jarnac, Frakklandi |
| Látinn | 8. janúar 1996 (79 ára) París, Frakklandi |
| Dánarorsök | Krabbamein í blöðruhálskirtli |
| Stjórnmálaflokkur | Sósíalistaflokkurinn |
| Maki | Danielle Gouze |
| Háskóli | Parísarháskóli Sciences Po |
| Undirskrift |  |
François Mitterrand (26. október 1916 – 8. janúar 1996) var forseti Frakklands á árunum 1981 til 1995. Hann var fyrsti forseti fimmta lýðveldisins sem kom úr Sósíalistaflokknum og jafnframt sá forseti þess sem sat lengst við völd.
Á stríðsárunum var Mitterrand í fyrstu embættismaður hjá Vichy-stjórninni en gekk til liðs við andspyrnuhreyfinguna undir lok stríðsins. Á tíma fjórða franska lýðveldisins gegndi hann ellefu sinnum ráðherraembætti, þar á meðal embætti innanríkisráðherra, Evrópumálaráðherra og dómsmálaráðherra.
Mitterrand var andsnúinn endurkomu Charles de Gaulle á pólitíska sviðið og bauð sig fram gegn honum í forsetakosningunum 1965 en náði ekki kjöri. Árið 1971 var Mitterrand kjörinn aðalritari hins nýstofnaða franska Sósíalistaflokks. Sem slíkur bauð hann sig aftur fram í forsetakosningum Frakka árið 1974 en tapaði fyrir Valéry Giscard d'Estaing.
Mitterrand bauð sig aftur fram gegn Giscard d’Estaing árið 1981 og náði loks kjöri með 51,76 % atkvæða. Hann varð tuttugasti og fyrsti forseti franska lýðveldisins og fjórði forseti fimmta lýðveldisins. Hann bauð franska Kommúnistaflokknum sæti í fyrstu ríkisstjórn sinni og hlaut talsverða gagnrýni fyrir. Kommúnistunum tókst ekki nýta samstarfið til að auka fylgi sitt og misstu þess í stað fylgi til Sósíalistaflokks Mitterrand sem varð í kjölfarið áhrifamesti stjórnmálaflokkur franska vinstrisins.
Sem forseti stóð Mitterrand fyrir afnámi dauðarefsingarinnar árið 1981, hernaðarafskiptum Frakka í Persaflóastríðinu 1991 og aðild Frakka að Maastrichtsáttmálanum 1992. Vegna taps Sósíalistaflokksins í þingkosningum neyddist Mitterrand tvisvar til þess að mynda stjórnarsamstarf við hægriflokka undir stjórn Jacques Chirac (1986 – 1988) og Édouard Balladur (1993 – 1995).
Mitterrand dó vegna krabbameins í blöðruhálskirtli árið 1996, aðeins tæpum átta mánuðum eftir að hann steig úr embætti.
Heimild
[breyta | breyta frumkóða]- Fyrirmynd greinarinnar var „François Mitterrand“ á frönsku útgáfu Wikipedia. Sótt 18. mars 2018.
| Fyrirrennari Valéry Giscard d'Estaing |
Forseti Frakklands 1981 — 1995 |
Eftirmaður Jacques Chirac |