Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1950

Brasilískt frímerki helgað heimsmeistaramótinu.

Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1950 eða HM 1950 var haldið í Brasilíu dagana 24. júní til 16. júlí. Þetta var fjórða heimsmeistarakeppnin og urðu Úrúgvæmenn meistarar öðru sinni eftir harða baráttu við heimamenn. Tekið var upp nýtt keppnisfyrirkomulag í fyrsta og eina skiptið, þar sem ekki var eiginlegur úrslitaleikur heldur keppt í fjögurra liða úrslitariðli. 34 lið skráðu til sig leiks og börðust um 16 sæti í úrslitakeppninni. Þegar til kastanna kom urðu þátttökuliðin í Brasilíu þó ekki nema þrettán.

Val á gestgjöfum

Brasilía hafði falast eftir að halda heimsmeistaramótin árin 1942 eða 1946, en hvorugt þeirra var þó haldið vegna heimsstyrjaldarinnar. Á þingi Alþjóðaknattspyrnusambandsins árið 1946 var ákveðið að halda heimsmeistaramót árin 1949 og 1951. Brasilíumönnum var úthlutað fyrra mótinu en Svisslendingum því síðara. Fljótlega var þó ákveðið að breyta tímasetningunum í 1950 og 1954.

Forkeppni

Þjóðverjum og Japönum var bannað að taka þátt í forkeppni HM, sem hluti af refsiaðgerðum vegna stríðsins. Kommúnistaríki Austur-Evrópu skráðu sig ekki til leiks að Júgóslavíu einni frátalinni. Forkeppnin einkenndist af því að lið drægju sig úr keppni. Þannig þurfti ekki að leika einn einasta leik í Suður-Ameríkuhluta forkeppninnar, þar sem fjórar þjóðir hættu við þátttöku, þar á meðal Argentínumenn sem stóðu í deilum við brasilíska knattspyrnusambandið. Indverjar hlutu sæti í úrslitunum án keppni, en hættu við þátttöku á síðustu stundu og var ákveðið að bæta ekki nýju liði við í þeirra stað.

Englendingar, Skotar, Walesverjar og Norður-Írar kepptu í eina fjögurra liða forriðlinum um tvö laus sæti. Skotar höfnuðu í öðru sæti, en höfðu áður lýst því yfir að lið þeirra myndi ekki halda til Brasilíu nema sem sigurvegarar. Tyrkir fengu sæti í úrslitunum á silfurfati þegar Austurríkismenn drógu sig í hlé, en afþökkuðu það að lokum vegna ferðakostnaðar. Frakkar töpuðu fyrir Júgóslövum í forkeppninni, en var engu að síður boðið sæti í úrslitum. Franska knattspyrnusambandið þáði boðið en skipti svo um skoðun á síðustu stundu.

Eftir forkeppnina kom í ljós að nokkrir leikmenn höfðu spilað fyrir bæði Norður-Írland og Írland, sem varð til þess að Alþjóðaknattspyrnusambandið þurfti að endurskoða reglur sínar.

Þátttökulið

Þrettán mættu til leiks, en nokkrar þjóðir höfðu dregið sig úr keppni áður en mótið hófst.

• Bólivía
• Brasilía (gestgjafar)
• Paragvæ
• Síle
• Úrúgvæ

• England
• Ítalía (meistarar)
• Júgóslavía
• Spánn
• Sviss
• Svíþjóð

• Bandaríkin
• Mexíkó

Leikvangar

Keppt var á sex leikvöngum í mótinu. Þar var Maracanã-leikvangurinn tilkomumestur, en það var stærsti völlur í heimi og sérstaklega byggður fyrir mótið. Skipuleggjendur lögðu því mikla áherslu á að keppt yrði í riðlum en ekki með útsláttarfyrirkomulagi, til að fá sem flesta leiki og mestar áhorfendatekjur.

Rio de Janeiro	São Paulo	Belo Horizonte
Estádio do Maracanã	Estádio do Pacaembu	Estádio Sete de Setembro
Áhorfendur: 200,000	Áhorfendur: 60,000	Áhorfendur: 30,000
Curitiba	Porto Alegre	Recife
Estádio Durival de Britto	Estádio dos Eucaliptos	Estádio Ilha do Retiro
Áhorfendur: 10,000	Áhorfendur: 20,000	Áhorfendur: 20,000

Keppnin

Riðlakeppnin

Riðill 1

Heimamenn unnu Mexíkó í opnunarleik mótsins og þrátt fyrir óvænt jafntefli gegn Svisslendingum, sem jöfnuðu á lokamínútunum, var sigur Brasilíumanna í riðlinum aldrei í hættu. Vegna misskilnings mættu lið Mexíkó og Sviss bæði til leiks í rauðum treyjum í viðureign sinni og þurfti lið Mexíkó því að fá lánaða búninga frá félagsliði í borginni.

Sæti		Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	Mm	Stig
1		Brasilía	3	2	1	0	8	2	+6	5
2		Júgóslavía	3	2	0	1	7	3	+4	4
3		Sviss	3	1	1	1	4	6	-2	3
4		Mexíkó	3	0	0	3	2	10	-8	0

24. júní - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• Brasilía 4 : 0 Mexíkó

25. júní - Estádio Independência, Belo Horizonte

• Júgóslavía 3 : 0 Sviss

28. júní - Estádio do Pacaembu, São Paulo

• Brasilía 2 : 2 Sviss

28. júní - Estádio dos Eucaliptos, Porto Alegre

• Júgóslavía 4 : 1 Mexíkó

1. júlí - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• Brasilía 2 : 0 Júgóslavía

2. júlí - Estádio dos Eucaliptos, Porto Alegre

• Sviss 2 : 1 Mexíkó

Riðill 2

Englendingar tóku þátt í sínu fyrsta heimsmeistaramóti, en fyrir stríð höfðu breksu knattspyrnusamböndin ekki séð ástæðu til að taka þátt í HM. Reiknað var með geysisterku ensku liði á mótinu. Gríðarlega óvænt tap gegn Bandaríkjunum sló Englendinga hins vegar út af laginu og Spánn hafnaði í efsta sæti riðilsins.

Sæti		Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	Mm	Stig
1		Spánn	3	3	0	0	6	1	+5	6
2		England	3	1	0	2	2	0	+2	2
3		Síle	3	1	0	2	5	6	-1	2
4		Bandaríkin	3	1	0	2	4	8	-4	2

25. júní - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• England 2 : 0 Síle

25. júní - Estádio Durival de Britto, Curitiba

• Spánn 3 : 1 Bandaríkin

20. júní - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• Spánn 2 : 0 Síle

29. júní - Estádio Independência, Belo Horizonte

• Bandaríkin 1 : 0 England

2. júlí - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• Spánn 1 : 0 England

2. júlí 1930 - Estádio Ilha do Retiro, Recife

• Síle 5 : 2 Bandaríkin

Riðill 3

Indverjar áttu að vera fjórða liðið í riðlinum en hættu við keppni. Ítalska landsliðið varð fyrir áfalli þegar meistaralið Tórínó fórst í flugslysi árið 1949, en þar létust margir burðarmanna landsliðsins. Alþjóðaknattspyrnusambandinu tókst þó að sannfæra Ítali um að mæta til keppni. Minnugir flugslyssins ákváðu Ítalir að fara sjóleiðina til Brasilíu. Ferðalúið og reynslulítið lið þeirra tapaði fyrsta leik gegn Svíum og þar með var draumurinn um að verja titilinn úti.

Sæti		Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	Mm	Stig
1		Svíþjóð	2	1	1	0	5	4	+1	3
2		Ítalía	2	1	0	1	4	3	+1	2
3		Paragvæ	2	0	1	1	2	4	-2	1

25. júní - Estádio do Pacaembu, São Paulo

• Svíþjóð 3 : 2 Ítalía

29. júní - Estádio Durival de Britto, Curitiba

• Svíþjóð 2 : 2 Paragvæ

2. júlí - Estádio do Pacaembu, São Paulo

• Ítalía 2 : 0 Paragvæ

Riðill 4

Frakkar áttu að vera þriðja þjóðin í riðlinum en drógu sig til baka skömmu áður en mótið hófst vegna deilna við skipuleggjendur keppninnar, sem vildu láta liðið ferðast 3.000 kílómetra leið milli tveggja leikja. Suður-Ameríkuliðin Bólivía og Úrúgvæ voru því ein í riðlinum. Heimsmeistararnir frá 1930 fóru létt með reynslulítið lið Bólivíu og unnu 8:0, sem var stærsti sigur í úrslitakeppni HM fram að þessu.

Sæti		Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	Mm	Stig
1		Úrúgvæ	1	1	0	0	8	0	+8	2
2		Bólivía	1	0	0	1	0	8	-8	0

2. júlí - Estádio Independência, Belo Horizonte

• Úrúgvæ 8 : 0 Bólivía

Úrslitariðill

Lið Úrúgvæ skaut heimamönnum ref fyrir rass.

Í fyrsta og eina sinn í sögu HM var notast við úrslitariðil. Litlu mátti muna að úrslitin væru ráðin fyrir lokaumferðina, því Brasilíumenn unnu stórsigra á Spánverjum og Svíum í sínum leikjum. Úrúgvæ gerði hins vegar aðeins jafntefli gegn Spáni og vann Svía 3:2 eftir að hafa lent 0:2 undir. Þar með var ljóst að Brasilíu nægði jafntefli gegn Úrúgvæ í síðasta leiknum.

Heimamenn komust yfir í upphafi síðari hálfleiks og rétt um 200 þúsund áhorfendur bjuggu sig undir að fagna heimsmeistaratitlinum. Tvö mörk Úrúgvæ breyttu þeim draumi í martröð. Úrúgvæ varð heimsmeistari í annað sinn en brasilíska þjóðin var harmi sleginn.

Sæti		Lið	L	U	J	T	Sk	Fe	Mm	Stig
1		Úrúgvæ	3	2	1	0	7	5	+2	5
2		Brasilía	3	2	0	1	14	4	+10	4
3		Svíþjóð	3	1	0	2	6	11	-5	2
4		Spánn	3	0	1	2	4	11	-7	1

9. júlí - Estádio do Pacaembu, São Paulo

• Úrúgvæ 2 : 2 Spánn

9. júlí - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• Brasilía 7 : 1 Svíþjóð

13. júlí - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• Brasilía 6 : 1 Spánn

13. júlí - Estádio do Pacaembu, São Paulo

• Úrúgvæ 3 : 2 Svíþjóð

16. júlí - Estádio do Pacaembu, São Paulo

• Svíþjóð 3 : 1 Spánn

16. júlí - Estádio do Maracanã, Rio de Janeiro

• Úrúgvæ 2 : 1 Brasilía

Markahæstu leikmenn

Ademir frá Brasilíu varð markakóngur keppninnar. Alls voru 88 mörk skoruð af 48 leikmönnum, ekkert þeirra var sjálfsmark.

9 mörk

• Ademir

5 mörk

• Óscar Míguez

4 mörk

• Chico
• Estanislau Basora
• Telmo Zarra
• Alcides Ghiggia