Firefox

	Mozilla Firefox
	; Firefox 57.0 á Windows 10
Höfundur	Mozilla Corporation
Hönnuður	Mozilla Corporation; Mozilla Foundation
Fyrst gefið út	9. nóvember, 2004
Nýjasta útgáfa	111.0.1 / 21. mars 2023 og 102.9.0esr
Stýrikerfi	Linux; Windows 7 og nýrra; macOS 10.12 eða nýrra; Android 5.0 eða nýrra; iOS 13.0 eða nýrra
Tungumál í boði	97 tungumál
Notkun	Vafri
Vefsíða	www.mozilla.com/firefox

Mozilla Firefox eða einfaldlega Firefox (áður þekktur sem Phoenix og Mozilla Firebird) er frjáls vafri, þróaður af Mozilla Foundation og hundruðum sjálfboðaliða. Vafrinn, sem fellur undir hugtakið opinn hugbúnaður, á að mæta þörf fólks á vafra sem er hraður og einfaldur. Firefox býr einnig yfir viðbótarkerfi sem gerir fólki mögulegt að sníða vafrann að þörfum sínum. Samkvæmt StatCounter er Firefox árið 2019 annar vinsælasti vinsælasti vafri heims á eftir Chrome á hefðbundnum PC tölvum.^[1]

Notkun á Firefox jókst upp í mest 32.21% í nóvember 2009, þegar Firefox 3.5 varð vinsælli en Internet Explorer 7, en þó ekki vinsælli en allar útgáfur af Internet Explorer til samans.^[2]

Óopinberar útgáfur af vafranum er til fyrir ýmis stýrikerfi t.d. FreeBSD,^[3] OpenBSD,^[4] NetBSD,^[5] illumos^[6] og Solaris Unix.^[7]

Saga[breyta | breyta frumkóða]

Forsíða íslensku Wikipediunnar á Firefox sem keyrir á tölvu með Ubuntu Netbook Remix

Firefox byrjaði sem tilraun hjá Dave Hyatt og Blake Ross í Mozilla-verkefninu. Þann 3. apríl 2003 kynnti Mozilla Organization að þeir ætluðu að breyta áherslunni frá Mozilla Suite í Firefox og Thunderbird. Verkefnið hefur síðan skipt um nafn nokkrum sinnum. Í upphafi hét það Phoenix en var endurnefnt út af Phoenix Technologies. Í staðinn kom Firebird en var skipt yfir í Mozilla Firebird til að rugla ekki saman við Firebird free database software project. Vegna pressu frá Firebird skiptu þeir þann 9. febrúar yfir í Mozilla Firefox.

Firefox var í mörgum útgáfum áður en útgáfan 1.0 kom út þann 9. nóvember 2004. 24. október 2006 gaf Mozilla út Firefox 2.

Firefox er sá vafri sem lengst af studdi Windows XP (af stóru nöfnunum í vafraheiminum). T.d. hætti Microsoft að styðja Windows XP fyrr.

Annað[breyta | breyta frumkóða]

Helstu keppinautar Mozilla Firefox eru Google Chrome, Safari, Microsoft Edge, Opera og Internet Explorer.
Vafrinn og merki hans draga nafn sitt af rauðu pöndunni, sem er einnig þekkt sem eldrefurinn.
Linux dreifingin Debian þurfti að breyta nafni vafrans vegna höfundaréttar á nafni og lógói. Forritið kallast Iceweasel innan Debian og er með annað lógó.