Hegningarhúsið
Hegningarhúsið við Skólavörðustíg 9 (oft kallað Nían eða Hegnó og hér áður fyrr tugthúsið[1], fangahúsið eða Steinninn[2]) var fangelsi rekið af Fangelsismálastofnun. Síðast var það notað sem móttökufangelsi, þar sem fangar dvöldu í stutta stund þegar þeir hófu afplánun dóma. Þann 1. júní 2016 var starfsemi hegningarhússins hætt.
Saga
[breyta | breyta frumkóða]Hegningarhúsið er hlaðið steinhús reist árið 1872 af Páli Eyjólfssyni gullsmið. Húsið var friðað 18. ágúst árið 1978 samkvæmt 1. málsgrein 26. og 27. greinar þjóðminjalaga nr. 52/1969 og tekur friðunin til ytra borðs þess ásamt álmum til beggja hliða og anddyri með stiga. Hæstiréttur var þar til húsa á árunum 1920 – 1949.
Í hegningarhúsinu voru sextán fangaklefar, litlir og þröngir og loftræsting léleg. Fangaklefarnir voru auk þess án salernis og handlaugar. Á efri hæð voru skrifstofur og salur sem áður hýsti bæjarþingsstofuna, Landsyfirrétt og síðar Hæstarétt þar til hann flutti í nýbyggingu við Lindargötu árið 1947.
Árið 2020 hófust endurbætur á húsinu og stefnt er að opna það fyrir almenningi. [3]
Eitt og annað
[breyta | breyta frumkóða]- Orðin steinn eða grjót í merkingunni fangelsi, og sem oftast eru höfð með greini: steininn eða grjótið eru tilkomin vegna Hegningarhúsins á Skólavörðustíg, enda hlaðið hús úr íslensku hraungrýti.
- Hin ímyndaða áhöfn á Mb. Rosanum var stungið inn í Níuna (þ.e.a.s. Hegningarhúsið), eins segir í samnefndu lagi á plötu Bubba Morthens, Ísbjarnarblús. [4]
Tengt efni
[breyta | breyta frumkóða]Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]Tenglar
[breyta | breyta frumkóða]- Upplýsingar um Hegningarhúsið á heimasíðu Fangelsismálastofnunnar Geymt 11 maí 2014 í Wayback Machine
- Hegningarhúsið stenst ekki undanþáguskilyrði; af Vísi.is Geymt 30 september 2007 í Wayback Machine
- Fyrsti fanginn kom í Hegningarhúsið fyrir 80 árum; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1955
- Kaflar úr sögu Hegningarhússins í Reykjavík; 1. grein í Lesbók Morgunblaðsins 1936
- Kaflar úr sögu Hegningarhússins í Reykjavík; 2. grein í Lesbók Morgunblaðsins 1936
- Hegningarhúsið; úr grein í Eimreiðinni 1900