Hallormsstaðaskógur

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Séð yfir Hallormsstaðaskóg.
Birki í Hallormsstað.

Hallormsstaðaskógur er einn stærsti skógur á Íslandi. Þótt bærinn heiti Hallormsstaður er málvenja að nota „Hallormsstaða-“ (ekki „Hallormsstaðar-“) í samsettum orðum. Það helgast líklega af því að upphaflega hét bærinn Hallormsstaðir, en nafnið breyttist þegar hann varð „staður“ (staðamál), eins og flestir kirkjustaðir hér á landi. Árið 1903 stofnaði Skógræktin skógræktarstöð við Hallormsstað. Skógurinn er einn af þjóðskógum Íslands. Í skóginum er trjásafn þar sem finna má sum elstu og hæstu tré sinnar tegundar á Íslandi. Þar má meðal annars finna eik, lindifuru, marþöll, fjallaþöll, degli, fjallaþin, blágreni, stafafuru, lerki, broddfuru, risalífvið, blæösp og gráelri. Í Hallormsstaðaskógi eru tjaldsvæði, meðal annars á hinum fornfræga samkomustað Atlavík.

Staðsetning[breyta | breyta frumkóða]

Hann er austan við Lagarfljót um 25 km sunnan við Egilsstaði. Upp af skóginum er Hallormsstaðaháls sem skilur á milli Fljótsdals og Skriðdals.

Um skóginn[breyta | breyta frumkóða]

Hallormsstaðaskógur er gjarnan sagður stærsti skógur á Íslandi. Hann nær yfir um 740 ha og í honum er að finna lítið þorp, það eina í skógi á Íslandi. Skógurinn er vinsælt útivistarsvæði í fjölbreyttu landslagi. Í honum eru um 40 km af gönguslóðum og trjásafn með yfir 80 trjátegundum. Í skóginum eru vinsæl tjaldsvæði og Hótel Hallormsstaður. Þar er auk þess að finna leiktæki og góð grillsvæði. Alls eru nú í skóginum um 85 trjátegundir frá um 600 stöðum, víðs vegar um heiminn.

Sagan[breyta | breyta frumkóða]

Friðun Hallormsstaðaskógar hófst 1905 og varð skógurinn þar með fyrsti þjóðskógur Íslands. Nú þekur birkiskógur um 350 ha lands innan sömu girðingar auk þess sem aðrar trjátegundir hafa verið gróðursettar í 200 ha. Stór svæði hafa bæst við Hallormsstaðaskóg á seinni árum; Hafursá/Mjóanes til norðurs, þar sem gróðursettir hafa verið miklir lerkiskógar og Ásar/Buðlungavellir til suðurs, þar sem sjálfgræðsla birkis er í algleymingi. Alls eru nú í skóginum um 85 trjátegundir frá um 600 stöðum, víðs vegar um heiminn.

Nytjar og lífríki[breyta | breyta frumkóða]

Skógurinn sér fuglum fyrir mat, hreiðurstæðum og vernd fyrir ránfuglum. Meðal algengra fugla í Hallormsstaðaskógi eru auðnutittlingur, músarrindill, glókollur, rjúpa og hrafn. Á sumrin eru þar einnig skógarþröstur og hrossagaukur og stundum sjást þar flækingar eins og svartþröstur, bókfinka og hringdúfa.

Margir leggja leið sína í Hallormsstaðaskóg til jurtaskoðunar, sveppa- og berjatínslu. Í skóginum má finna marga bragðgóða matsveppi, s.s. lerkisvepp, kúalubba og furusvepp. Hrútaber er að finna víða í skóginum og hindber finnast einnig á nokkrum stöðum. Úr berjunum má gera saft og sultur.

Meðal fléttna í Hallormsstaðaskógi eru fleiðurdumba, lítil brúnleit flétta sem vex á berki trjáa í skóginum en finnst annars á klettum á Vesturlandi.

Frekari fróðleikur[breyta | breyta frumkóða]

Um verslunarmannahelgi árið 1984 sótti einn meðlima Bítlanna, Ringo Starr, hina árlegu Atlavíkurhátíð sem þar fór fram og steig á svið með hljómsveitinni Stuðmönnum.Í tilefni af 100 ára afmæli friðunar Hallorms-staðaskógar árið 2005 kom út bókin Hallormsstaður í skógum: Náttúra og saga höfuðbóls og þjóðskógar eftir þá Hjörleif Guttormsson og Sigurð Blöndal.

Tenglar[breyta | breyta frumkóða]

  Þessi Íslandsgrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.