Eldey

Hnit: 63°44′28″N 22°57′28″V / 63.74111°N 22.95778°V / 63.74111; -22.95778
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Eldey er líka íslenskt kvenmannsnafn.

63°44′28″N 22°57′28″V / 63.74111°N 22.95778°V / 63.74111; -22.95778

Eldey

Eldey

Eldey í nærmynd.

Eldey er klettadrangur um 15 km suðvestan við Reykjanes sem er 77 metra hár. Eldey er þverhnípt og illkleif á alla vegu og er úr lagskiptu móbergi. Á Eldey er mikill súlubyggð, og árið 1844 var síðasti geirfuglinn drepinn þar vegna áhuga safnara á að eignast uppstoppað eintak. Eldey var friðuð árið 1940 og síðan lýst friðland árið 1974 samkvæmt náttúruverndarlögum.

Súlur á Eldey[breyta | breyta frumkóða]

Á Eldey er ein af stærri súlubyggðum heims, með um 14.000 - 18.000 súlupör sem verpa þar á hverju ári. Lífseigt hald manna er að varpið í Eldey sé það stærsta í heimi en það er ekki rétt. Stærsta súlubyggð í heimi er á St. Kildu við Skotland en þar verpa 60.428 pör.[1]Súlubyggðin í Eldey var fyrst metin 1939 af Vevers og Venables en 1949 af Þorsteini Einarssyni o.fl. Þeir töldu fuglana af báti en aðrir klifruðu upp á eyna til aða aðstoða við talninguna. 1953 var fyrst talið af stækkuðum ljósmyndum og hefur sú aðferð verið notuð nokkrum sinnum síðan. Beinar talningar og talningar af myndum gefa ekki alveg sambærilegar niðurstöður. Huxley, Fisher, Vevers og Þorsteinn Einarsson fengu 15.178 hreiður 1949 og töldu Eldey þá vera stærstu súlubyggð í heimi.[2] Áreiðanlegustu tölurnar síðustu áratugi er að finna í tveimur greinum fuglafræðingsins Arnþórs Garðarssonar í tímaritinu Bliki.[3] Þar sést að fjöldi súluhreiðra í Eldey hefur haldist svipaður undanfarna áratugi; 16.888 (1953), 18.200 (1961), 15.546 (1977), 14.194 (1983), 14.531 (1985), 16.030 (1999). Tölur eftir 1999 hafa ekki verið birtar.

Eitt og annað[breyta | breyta frumkóða]

  • Talið er að þeir fyrstu sem klifu Eldey hafi verið þrír Vestmannaeyingar. Það var hinn 30. maí 1894. Í þeim hópi var frægastur Hjalti Jónsson, öðru nafni Eldeyjar-Hjalti.
  • Danir kölluðu eyjuna Melsækken (Mjölpokann)[4] vegna lögunar og litar.
  • Þann 20. janúar 2008 var leiðangur farinn til Eldeyjar en tilgangur ferðarinnar var að koma upp myndavélabúnaði á eyjunni sem mun senda myndefni frá eyjunni allan sólarhringinn.[5][6]

Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]

  1. P.I. Mitchell, S.F. Newton, N. Ratcliffe & T. Dunn 2004. Seabird Populations of Britain and Ireland (Results of the Seabird 2000 Census (1998-2002). Poyser. 511 bls
  2. Þorsteinn Einarsson 1954. Talning súlunnar í Eldey. Náttúrufræðingurinn 24: 158-160
  3. Yfirlit yfir íslenskar súlubyggðir. Bliki (1989) 7: 1-22; Súlubyggðir 1999 og framvinda þeirra. Bliki 26: 17-20
  4. „Orðabók Háskólans“. Afrit af upprunalegu geymt þann 6. mars 2016. Sótt 19. febrúar 2012.
  5. „Tímamótaferð í Eldey“. Víkurfréttir. 20. janúar 2008. Sótt 27. janúar 2008.
  6. „Eldeyjarsúlur í beinni útsendingu“. Víkurfréttir. 20. janúar 2008. Sótt 27. janúar 2008.

Tenglar[breyta | breyta frumkóða]

  Þessi Íslandsgrein sem tengist landafræði er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.