Karl 10. Gústaf

Karl 10. Gústaf (8. nóvember 1622 – 13. febrúar 1660) var konungur Svíþjóðar frá 1654 til dauðadags. Hann var sonur Jóhanns Casimir, greifa af Pfalz og Katrínar Svíaprinsessu, dóttur Karls 9.. Kristín Svíadrottning fékk hann samþykktan sem arftaka sinn árið 1649 og hann tók við embætti þegar hún sagði af sér fimm árum síðar. Hann giftist 1654 Heiðveigu Leónóru af Holstein-Gottorp og átti með henni ríkisarfann Karl 11.. Hjónaband þeirra var bandalag milli sænsku krúnunnar og hertogans af Holtsetalandi gegn Danmörku.

Stríðið gegn Póllandi

Sumarið 1655 réðist hann gegn Pólsk-litháíska samveldinu og lagði brátt undir sig bæði Varsjá og Kraká, en Jóhann 2. Casimir flúði til Slésíu. Honum hélst illa á sigrinum, neitaði að boða pólska þingið til að fjalla um lögmæti landakrafna hans og hann lenti því í vandræðum þegar Jóhann sneri aftur með her sinn.

Innrásin í Danmörku

Þegar Danir gengu á lagið og sögðu honum stríð á hendur 1. júní 1657 notaði hann tækifærið til að hverfa með leifar hersins frá Póllandi og réðist inn í Jótland þar sem danski herinn kom engum vörnum við. Um veturinn bjóst hann til þess að ferja herinn yfir á eyjarnar, en vegna gríðarlegra frosta í lok janúar 1658 myndaðist nægilega sterkur ís á Litlabelti og Stórabelti að sænski herinn gat gengið yfir með allan sinn farangur. Eftir málamyndamótstöðu gáfust Danir upp og undirrituðu Hróarskeldufriðinn 26. febrúar þar sem þeir gáfu Svíum eftir öll lönd Danmerkur austan Eyrarsunds, auk Þrændalaga í Noregi.

Önnur innrásin í Danmörku

7. júlí sama ár rauf Karl friðinn við Danmörku og gerði aftur innrás frá Holtsetalandi í því augnamiði að leggja landið undir sig. Hann náði allri Danmörku á sitt vald nema Kaupmannahöfn sem hélt áhlaupið út. Í orrustunni um Eyrarsund beið sænski flotinn ósigur gegn hollenskum og dönskum flota 29. október. Hollendingar og Danir hröktu sænska herinn smátt og smátt frá eyjunum og Jótlandi og 13. febrúar 1660 lést Karl. 26. maí 1660 var aftur undirritað friðarsamkomulag, Kaupmannahafnarfriðinn, þar sem Danir fengu Borgundarhólm og norsku héruðin til baka, en gáfu eftir tilkall til landanna austan Eyrarsunds.

Fyrirrennari:
Kristín Svíadrottning

Konungur Svíþjóðar
(1654 – 1660)

Eftirmaður:
Karl 11.