Svíastríðin
Svíastríðin voru styrjaldir sem áttu sér stað milli Danmerkur og Svíþjóðar frá upplausn Kalmarsambandsins 1523 til loka Napóleonsstyrjaldanna 1814. Helsta deiluefni landanna voru yfirráð Danmerkur yfir Skáni og skipaleiðum í Eyrarsundi. Í byrjun naut Danmörk mikilla yfirburða en þegar stórveldistími Svíþjóðar hófst snerist taflið við. Eftir landvinninga á evrópska meginlandinu í Þrjátíu ára stríðinu gátu Svíar ráðist á Danmörku bæði úr suðri og austri. Þeir lögðu einnig undir sig lönd Dana í Eystrasalti: Gotland og Eysýslu og að lokum Skán. Þá lögðu þeir undir sig lönd í Noregi: Jämtland, Härjedalen, Bohuslän, Borgundarhólm og Þrándheim. Margar þessara styrjalda voru hluti af stærri evrópskum styrjöldum þar sem Danir og Svíar gerðu bandalög við andstæðar fylkingar.
Núverandi landamæri Danmerkur, Svíþjóðar og Noregs eru að stórum hluta mörkuð af niðurstöðum þessara styrjalda.
Heiti | Ár | Upphafsaðili | Sigurvegari | Friðarsamningar | Niðurstaða | |
---|---|---|---|---|---|---|
Norræna sjö ára stríðið | 1563-1570 | Danmörk | Danmörk | Friðarsamningar í Stettin | Svíþjóð greiddi 150.000 dali í lausnargjald fyrir Älvsborg | |
Kalmarófriðurinn | 1611-1613 | Danmörk | Danmörk | Friðarsamningar í Knærød | Svíþjóð greiddi milljón ríkisdali í lausnargjald fyrir Älvsborg | |
Torstensonófriðurinn (Stríð Horns) - hluti af Þrjátíu ára stríðinu | 1643-1645 | Svíþjóð | Svíþjóð | Friðarsamningar í Brømsebro | Svíþjóð fékk Jämtland, Härjedalen, Gotland og Eysýslu auk Hallands í 30 ár. Svíar fengu aukin tollfríðindi í Eystrasalti. | |
Fyrra Karls-Gústafsstríðið | 1657-1658 | Danmörk | Svíþjóð | Hróarskeldufriðurinn | Svíþjóð fékk Skán, Blekinge, Halland, Borgundarhólm, Bohuslän og Þrándheim. | |
Síðara Karls-Gústafsstríðið | 1658-1660 | Svíþjóð | Danmörk | Kaupmannahafnarfriðurinn | Danmörk fékk Þrándheim og Borgundarhólm aftur. | |
Skánska stríðið | 1675-1679 | Danmörk | Hvorugt | Friðurinn í Lundi | Engir landvinningar | |
Hluti af Norðurlandaófriðnum mikla | 1700 | Danmörk með árás á bandamenn Svía í Holsten-Gottorp | Svíþjóð | Traventhal-friðurinn | Danmörk neyddist til að segja sig úr árásarbandalaginu gegn Svíþjóð | |
Hluti af Norðurlandaófriðnum mikla | 1709-1720 | Danmörk | Danmörk | Friðriksborgarfriðurinn | Svíar misstu tollfríðindi í Eyrarsundi, greiddu Danmörku 600.000 ríkisdali og neyddust til að hætta stuðningi við Holsten-Gottorp | |
Títuberjastríðið | 1788-1789 | Svíþjóð með árás á bandamenn Dana í Rússlandi | Svíþjóð | Danmörk neyddist til að hætta vopnasendingum til Rússlands | ||
Stríð Danmerkur og Svíþjóðar 1808-1809 - hluti af Napóleonsstyrjöldunum og Finnlandsstríðinu | 1808-1809 | Danmörk studdi Frakkland og Rússland gegn Svíþjóð | Danmörk | Jönköping-friðurinn | Engir landvinningar | |
Hluti af Napóleonsstyrjöldunum | 1813-1814 | Svíþjóð studdi bandalagið gegn Napóleoni | Svíþjóð | Kílarfriðurinn | Svíþjóð fékk Noreg í bætur fyrir Sænsku Pommern |