„Sisimiut“: Munur á milli breytinga
Tæmdi síðuna |
m Tók aftur breytingar 195.13.151.110 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Wjddbsals |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
{{Hnit dm|66|55|N|53|40|W}} |
|||
'''Sisimiut''', á [[danska|dönsku]] '''Holsteinsborg''' er næst stærsti bær á [[Grænland]]i með tæplega 5500 íbúa. Bærinn er á vesturströndinni um 100 km norðan við [[Heimskautsbaugur|heimskautsbaug]]. Sisimiut er aðalbyggð í sveitarfélaginu [[Qeqqata]]. Bæjarstæðið er á allmiklum tanga, eins og flestir bæir á Grænlandi, þvert yfir tangann rís fjallið Nasaasaaq í 784 m hæð. |
|||
Sisimiut er nyrsta höfn á Grænlandi sem er siglingarfær á vetrum vegna íslagna. |
|||
Elstu fundir um mannlíf í Sisimiut eru frá 2500 f. Kr. og koma frá svo nefndu [[Saqqaq]]-fólki. Fundist hafa minjar um flest öll menningartímabil á Grænlandi á svæðinu, Saqqaq, [[Dorset]] I og II og einnig [[Thule-inuítar|Thule-inuíta]]. Þar að auki má gera ráð fyrir að norrænir menn á miðöldum hafi stundað veiðiskap þar þó svo að engar minjar hafi fundist um það. Í hafinu á Sisimiut hefur alltaf verið mikið af [[Hvalir|hval]], [[Selaætt|sel]] og [[Rostungar|rostungum]] og þess vegna tilvalið veiðisvæði. Þar eru einnig [[hreindýr]], þó þau hafi aldrei verið jafn algeng og sunnar í landinu. [[Sauðnaut]] voru hins vegar flutt inn upp úr 1980 frá Kanada og hafa dafnað vel. Jökulbreiðurnar milli [[Qaanaaq]] og [[Upernavik]] hindruðu að sauðnautin gætu numið land á vesturströnd landsins án hjálpar. |
|||
[[Mynd:Sisimiut.jpg|thumb|250px|left|Götumynd frá Sisimiut 1980]] |
|||
Hvalveiðimenn, aðallega frá [[Skotland]]i og [[Holland]]i, hófu veiðar á hval á Sisimiut-svæðinu í lok [[15. öld|15. aldar]]. Evrópumenn stunduðu einnig talverða skiptiverslun við [[Inuítar|Inuíta]], í skiptum á perlum, nálum , þræði og ofnum voðum fengu þeir skinn og spik. Árið [[1724]] gerði [[Hans Egede]] tilraun til að setja upp verslunar- og trúboðsstöð í Sisimiut en Hollenskir hvalveiðimenn brenndu staðinn í tvígang þar sem þeir álitu sig hafa einir rétt á hvalveiðum og verslun á svæðinu. Það var ekki fyrr en [[1764]] sem Dönum tókst að koma sér upp bækistöð sem þeir nefndu Holsteinsborg. Bærinn var miðstöð hvalveiða fram í lok 19. aldar. Uppfrá því tók fiskveiði og fiskverkun við sem aðalatvinnugreinar. [[Togari|Togarar]] og minni bátar landa [[Rækja|rækju]], [[Þorskur|þorsk]], [[Lúða|lúðu]] og [[Rauðspretta|rauðsprettu]]. |
|||
Sisimiut er syðsti bær á Grænlandi þar sem [[Hundasleði|hundasleðar]] eru notaðir. Gelt [[Hundar|hundanna]] setur svip á bæinn og þá má sjá um allt. Hundasleðarnir eru notaðir bæði í atvinnuskyni og til skemmtunar. Engin vegtenging er við aðra staði. |
|||
== Tenglar == |
|||
* [http://www.sisimiut.gl/ Vefur Sisimiut] |
|||
* [http://www.greenland.com/Rejse-info/Vandre-guider/Sisimiut.php Upplýsingar fyrir ferðamenn] |
|||
{{Grænland}} |
|||
[[Flokkur:Byggðir á Grænlandi]] |
|||
[[ang:Holstānburg]] |
|||
[[ast:Sisimiut]] |
|||
[[cs:Sisimiut]] |
|||
[[da:Sisimiut]] |
|||
[[de:Sisimiut]] |
|||
[[en:Sisimiut]] |
|||
[[es:Sisimiut]] |
|||
[[et:Sisimiut]] |
|||
[[fi:Sisimiut]] |
|||
[[fr:Sisimiut]] |
|||
[[hu:Sisimiut]] |
|||
[[it:Sisimiut]] |
|||
[[kl:Sisimiut]] |
|||
[[ko:시시미우트]] |
|||
[[la:Sisimiut]] |
|||
[[lt:Sisimiutas]] |
|||
[[nl:Sisimiut (plaats)]] |
|||
[[nn:Sisimiut]] |
|||
[[no:Sisimiut]] |
|||
[[pl:Sisimiut]] |
|||
[[pt:Sisimiut]] |
|||
[[ru:Сисимиут]] |
|||
[[simple:Sisimiut]] |
|||
[[sr:Сисимијут]] |
|||
[[sv:Sisimiut]] |
|||
[[uk:Сісіміут]] |
|||
[[zh:西西缪特]] |
Útgáfa síðunnar 14. september 2011 kl. 10:23
66°55′N 53°40′V / 66.917°N 53.667°V Sisimiut, á dönsku Holsteinsborg er næst stærsti bær á Grænlandi með tæplega 5500 íbúa. Bærinn er á vesturströndinni um 100 km norðan við heimskautsbaug. Sisimiut er aðalbyggð í sveitarfélaginu Qeqqata. Bæjarstæðið er á allmiklum tanga, eins og flestir bæir á Grænlandi, þvert yfir tangann rís fjallið Nasaasaaq í 784 m hæð.
Sisimiut er nyrsta höfn á Grænlandi sem er siglingarfær á vetrum vegna íslagna.
Elstu fundir um mannlíf í Sisimiut eru frá 2500 f. Kr. og koma frá svo nefndu Saqqaq-fólki. Fundist hafa minjar um flest öll menningartímabil á Grænlandi á svæðinu, Saqqaq, Dorset I og II og einnig Thule-inuíta. Þar að auki má gera ráð fyrir að norrænir menn á miðöldum hafi stundað veiðiskap þar þó svo að engar minjar hafi fundist um það. Í hafinu á Sisimiut hefur alltaf verið mikið af hval, sel og rostungum og þess vegna tilvalið veiðisvæði. Þar eru einnig hreindýr, þó þau hafi aldrei verið jafn algeng og sunnar í landinu. Sauðnaut voru hins vegar flutt inn upp úr 1980 frá Kanada og hafa dafnað vel. Jökulbreiðurnar milli Qaanaaq og Upernavik hindruðu að sauðnautin gætu numið land á vesturströnd landsins án hjálpar.
Hvalveiðimenn, aðallega frá Skotlandi og Hollandi, hófu veiðar á hval á Sisimiut-svæðinu í lok 15. aldar. Evrópumenn stunduðu einnig talverða skiptiverslun við Inuíta, í skiptum á perlum, nálum , þræði og ofnum voðum fengu þeir skinn og spik. Árið 1724 gerði Hans Egede tilraun til að setja upp verslunar- og trúboðsstöð í Sisimiut en Hollenskir hvalveiðimenn brenndu staðinn í tvígang þar sem þeir álitu sig hafa einir rétt á hvalveiðum og verslun á svæðinu. Það var ekki fyrr en 1764 sem Dönum tókst að koma sér upp bækistöð sem þeir nefndu Holsteinsborg. Bærinn var miðstöð hvalveiða fram í lok 19. aldar. Uppfrá því tók fiskveiði og fiskverkun við sem aðalatvinnugreinar. Togarar og minni bátar landa rækju, þorsk, lúðu og rauðsprettu.
Sisimiut er syðsti bær á Grænlandi þar sem hundasleðar eru notaðir. Gelt hundanna setur svip á bæinn og þá má sjá um allt. Hundasleðarnir eru notaðir bæði í atvinnuskyni og til skemmtunar. Engin vegtenging er við aðra staði.