Grátviðarætt

Grátviðarætt
	; Cupressus sempervirens, barr og könglar
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Berfrævingar (Pinophyta);
Flokkur:	Barrtré (Pinopsida);
Ættbálkur:	Pinales;
Ætt:	Grátviðarætt (Cupressaceae);
Subfamilies
	Cunninghamioideae; Taiwanioideae; Athrotaxidoideae; Sequoioideae; Taxodioideae; Callitroideae; Cupressoideae; Incertae sedis: †Mesocyparis; †Cunninghamites; ;
Samheiti
	Actinostrobaceae Lotsy; Arthrotaxidaceae - Doweld; Callitraceae - Seward; Cryptomeriaceae - Gorozh.; Cunninghamiaceae - Siebold & Zuccarini; Juniperaceae - Brechtold & J. Presl; Libocedraceae - Doweld; Metasequoiaceae - Hu & W. C. Cheng; Microbiotaceae - Nakai; Neocallitropsidaceae - Doweld; Sequoiaceae - Luersson; Taiwaniaceae - Hayata; Taxodiaceae - Saporta; Tetraclinaceae - Hayata; Thujaceae - Burnett; Thujopsidaceae - Bessey; Widdringtoniaceae - Doweld;

Grátviðarætt (fræðiheiti: Cupressaceae), einisætt^[2], lífviðarætt^[2] eða sýprusætt^[2] (einnig ritað sýprisætt, kýprisætt eða cyprisætt)^[2] er barrtrjáaætt sem inniheldur um 27–30 ættkvíslir (17 með einni tegund).

Cupressaceae er útbreiddasta barrtrjáaættin, með nær heimsútbreiðslu á öllum heimsálfum að frátöldu suðurskautslandinu, frá 71°N í Noregi (Juniperus communis) suður til 55°S í syðsta hluta Chile (Pilgerodendron uviferum), og Juniperus indica vex upp í 5200 m hæð í Tíbet, hæsti vaxtarstaður viðarkenndra plantna.

Flokkun

Ættartré einisættar (*Xanthocyparis* vantar.)

Ættin Cupressaceae er nú talin innihalda Taxodiaceae, sem áður var talin sérstök ætt, en hefur nú verið sýnt fram á að sé ekki afgerandi frábrugðin Cupressaceae í neinum einkennum. Eina undarntekningin í fyrrum Taxodiaceae er ættkvíslin Sciadopitys, sem er erfðafræðilega aðskilin frá restinni af Cupressaceae, og er nú talin til sinnar eigin ættar, Sciadopityaceae.

Ættinni er skift niður í sjö undirættir, byggt á útlits og erfðagreiningu:^[3]

Subfamily Cunninghamioideae (Zucc. ex Endl.) Quinn^[4]
- Cunninghamia R.Br. - Kínafura (nafnið er þegar á furutegund)
Subfamily Taiwanioideae L.C.Li^[4]
- Taiwania Hayata
Subfamily Athrotaxidoideae L.C.Li^[4]
- Athrotaxis D.Don –
Subfamily Sequoioideae Saxton^[4]
- Sequoia Endl. – Strandrauðviður
- Sequoiadendron J.Buchholz – Fjallarauðviður
- Metasequoia Hu & W.C.Cheng –
Subfamily Taxodioideae Endl. ex K.Koch^[4]
- Taxodium Rich. –
- Glyptostrobus Endl. –
- Cryptomeria D.Don – Keisaraviður
- × Taxodiomeria
Subfamily Callitroideae Saxton^[5]
- Callitris Vent. –
- Actinostrobus Miq. –
- Neocallitropsis Florin
- Widdringtonia Endl.
- Diselma Hook.f.
- Fitzroya Hook.f. ex Lindl. –
- Austrocedrus Florin & Boutelje
- Libocedrus Endl.
- Pilgerodendron Florin
- Papuacedrus H.L.Li
Subfamily Cupressoideae Rich. ex Sweet^[6]
- Thuja L. – Lífviður
- Thujopsis Siebold & Zucc. ex Endl. – Vaxlífviður
- Chamaecyparis Spach –
- Fokienia A.Henry & H.H.Thomas –
- Calocedrus Kurz –
- Tetraclinis Mast.
- Microbiota Kom.
- Platycladus Spach –
- Xanthocyparis Farjon & T. H. Nguyên –
- Cupressus L. – Sýprus
- Juniperus L. – Einir

Cunninghamia í Fangshan, Wenzhou/Taizhou, Zhejiang, Kína
Taiwania cryptomerioides í grasagarði Mendocino Coast, Fort Bragg
Athrotaxis selaginoides, Mt Field National Park, Tasmanía
Bolur Sequoia sempervirens
Taxodium distichum í votlendi í Mississippi

Tilvísanir

↑ Bosma, Hylke F.; Kunzmann, Lutz; Kvaček, Jiří; van Konijnenburg-van Cittert, Johanna H.A. (ágúst 2012). „Revision of the genus Cunninghamites (fossil conifers), with special reference to nomenclature, taxonomy and geological age“. Review of Palaeobotany and Palynology. 182: 20–31. doi:10.1016/j.revpalbo.2012.06.004.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Orðabanki Íslenskrar málstöðvar. Úr orðasafninu Ættskrá háplantna. Sótt þann 12. febrúar 2019
↑ Qu, X. J.; Jin, J. J.; Chaw, S. M.; Li, D. Z.; Yi, T. S. (2017). „Multiple measures could alleviate long-branch attraction in phylogenomic reconstruction of Cupressoideae (Cupressaceae)“. Scientific Reports. 7: 41005. doi:10.1038/srep41005. PMC 5264392. PMID 28120880. (Gadek et al. 2000, Farjon 2005; a more complete phylogeny, based on 10,000 nucleotides of plastid, mitochondrial, and nuclear sequence from 122 species, representing all genera is provided in Mao et al. 2012.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Armin Jagel, Veit Dörken: Morphology and morphogenesis of the seed cones of the Cupressaceae - part I. Cunninghamioideae, Athrotaxoideae, Taiwanioideae, Sequoioideae, Taxodioideae. In: Bulletin of the Cupressus Conservation Project, 3(3): 117-136 (PDF)
↑ Armin Jagel, Veit Dörken: Morphology and morphogenesis of the seed cones of the Cupressaceae - part III. Callitroideae. In: Bulletin of the Cupressus Conservation Project 4(3): 91-103 (PDF)
↑ Armin Jagel, Veit Dörken: Morphology and morphogenesis of the seed cones of the Cupressaceae - part II. Cupressoideae. In: Bulletin of the Cupressus Conservation Project 4(2): 51-78 (PDF)

Farjon, A. (1998). World Checklist and Bibliography of Conifers. Royal Botanic Gardens, Kew. 300 p. ISBN 1-900347-54-7.
Farjon, A. (2005). Monograph of Cupressaceae and Sciadopitys. Royal Botanic Gardens, Kew. ISBN 1-84246-068-4.
Farjon, A.; Hiep, N. T.; Harder, D. K.; Loc, P. K.; Averyanov, L. (2002). „A new genus and species in the Cupressaceae (Coniferales) from northern Vietnam, Xanthocyparis vietnamensis“. Novon. 12 (2): 179–189. doi:10.2307/3392953. JSTOR 3392953.
Gadek, P. A., Alpers, D. L., Heslewood, M. M., & Quinn, C. J. (2000). Relationships within Cupressaceae sensu lato: a combined morphological and molecular approach. American Journal of Botany 87: 1044–1057. Available online Geymt 29 september 2009 í Wayback Machine.
Little, D. P., Schwarzbach, A. E., Adams, R. P. & Hsieh, Chang-Fu. (2004). The circumscription and phylogenetic relationships of Callitropsis and the newly described genus Xanthocyparis (Cupressaceae). American Journal of Botany 91 (11): 1872–1881. Available online Geymt 15 maí 2008 í Wayback Machine.
Mao, K., Milne, R. I., Zhang, L., Peng, Y., Liu, J., Thomas, P., Mill, R. R. and S. S. Renner. (2012). Distribution of living Cupressaceae reflects the breakup of Pangea. Proceedings of the National Academy, USA 109(20): 7793-7798 -Open Access.
Arboretum de Villardebelle Cone images of many species
Gymnosperm Database: Cupressaceae
Flora of China - Cupressaceae
Flora of North America - Cupressaceae Geymt 24 janúar 2019 í Wayback Machine
×Taxodiomeria peizhongii tree named 'Dongfangshan’ US PP17767 P3

Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

[1] Bosma, Hylke F.; Kunzmann, Lutz; Kvaček, Jiří; van Konijnenburg-van Cittert, Johanna H.A. (ágúst 2012). „Revision of the genus Cunninghamites (fossil conifers), with special reference to nomenclature, taxonomy and geological age“. Review of Palaeobotany and Palynology. 182: 20–31. doi:10.1016/j.revpalbo.2012.06.004.

[Ordabanki-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Orðabanki Íslenskrar málstöðvar. Úr orðasafninu Ættskrá háplantna. Sótt þann 12. febrúar 2019

[3] Qu, X. J.; Jin, J. J.; Chaw, S. M.; Li, D. Z.; Yi, T. S. (2017). „Multiple measures could alleviate long-branch attraction in phylogenomic reconstruction of Cupressoideae (Cupressaceae)“. Scientific Reports. 7: 41005. doi:10.1038/srep41005. PMC 5264392. PMID 28120880. (Gadek et al. 2000, Farjon 2005; a more complete phylogeny, based on 10,000 nucleotides of plastid, mitochondrial, and nuclear sequence from 122 species, representing all genera is provided in Mao et al. 2012.

[Jagel-Dörken2014-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Armin Jagel, Veit Dörken: Morphology and morphogenesis of the seed cones of the Cupressaceae - part I. Cunninghamioideae, Athrotaxoideae, Taiwanioideae, Sequoioideae, Taxodioideae. In: Bulletin of the Cupressus Conservation Project, 3(3): 117-136 (PDF)

[Jagel-Dörken2015_2-5] Armin Jagel, Veit Dörken: Morphology and morphogenesis of the seed cones of the Cupressaceae - part III. Callitroideae. In: Bulletin of the Cupressus Conservation Project 4(3): 91-103 (PDF)

[Jagel-Dörken2015_1-6] Armin Jagel, Veit Dörken: Morphology and morphogenesis of the seed cones of the Cupressaceae - part II. Cupressoideae. In: Bulletin of the Cupressus Conservation Project 4(2): 51-78 (PDF)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]