Pólsk-litáíska samveldið

Kort sem sýnir Pólsk-litháíska samveldið þegar það var stærst, um 1630.

Pólsk-litháíska samveldið, líka þekkt sem Fyrsta lýðveldið eða Tvíþjóðaveldið (pólska: Pierwsza Rzeczpospolita eða Rzeczpospolita Obojga Narodów; litháíska: Abiejų tautų respublika) var stórveldi í Evrópu á 17. öld. Það var þjóðveldi aðalsmanna sem byggði á hálfgerðu lénsskipulagi og var myndað með Lublinsambandinu 1. júlí 1569 þar sem Konungsríkið Pólland og Stórhertogadæmið Litháen sameinuðust í eitt ríki. Það varði í þessari mynd þar til því var skipt upp í þremur áföngum af Prússlandi, Rússlandi og ríki Habsborgara á síðari hluta 18. aldar. Árið 1795 var það ekki lengur til á landakortum.

Samveldið var framhald á Pólsk-litháíska bandalaginu frá Krewo-konungssambandinu árið 1385 þar sem Jogaila, stórhertogi af Litháen, og Jadwiga Póllandsdrottning, gengu í hjónaband.

Pólsk-litháíska samveldið náði ekki aðeins yfir þau lönd sem í dag teljast til Póllands og Litháen, heldur einnig yfir Hvíta-Rússland og Lettland, stóran hluta þess sem í dag eru Eistland og Úkraína og hluta af því sem nú er vesturhluti Rússlands (Kalíníngrad og Smolensk).