Kristbjörg Kjeld
Kristbjörg Þorkelína Kjeld (fædd 18. júní 1935 í Reykjavík) er íslensk leikkona. Kristbjörg er ein þekktasta og reynslumesta leikkona landsins en leikferill hennar spannar tæp 70 ár en hún steig fyrst á svið árið 1955.
Ævi[breyta | breyta frumkóða]
Kristbjörg fæddist í Reykjavík en ólst upp í Innri-Njarðvík til fermingaraldurs en fluttist þá til Hafnarfjarðar og hóf nám við Flensborgarskóla.[1] Foreldrar Kristbjargar voru Jóna Guðrún Finnbogadóttir Kjeld (1911-1994) húsmóðir og Jens Sófus Matthíasson Kjeld (1908-1980) smiður fæddur í Færeyjum.
Kristbjörg lauk námi frá Leiklistarskóla Þjóðleikhússins árið 1958 og var áheyrnarnemandi við Leiklistarskóla Konunglega leikhússins í Kaupmannahöfn frá 1959-1960. Árið 1992 lauk hún námi í uppeldis- og kennslufræðum frá Kennaraháskóla Íslands.
Kristbjörg gekk í hjónaband með Guðmundi Steinssyni (1925-1996) leikritahöfundi árið 1962. Þau eignuðust eina dóttur, Þórunni (f. 1974) sem þau ættleiddu frá Kolumbíu árið 1974 en fyrir átti Kristbjörg soninn Jens Guðjón (f. 1954).[2][3]
Starfsferill[breyta | breyta frumkóða]
Eftir að Kristbjörg lauk námi við Flensborgarskólann starfaði hún um tíma í verslun í Hafnarfirði og á skrifstofu leigubílastöðvarinnar Hreyfils.[4]
Leikferill hennar spannar tæp 70 ár en fyrsta hlutverk hennar var þegar hún var 15 ára gömul og lék heimskonu í verkinu Aumingja Hanna sem sýnt var hjá áhugaleikfélagi í Hafnarfirði.[1] Hún var fastráðinn leikkona í Þjóðleikhúsinu frá 1957-2005 en hefur einnig leikið í Borgarleikhúsinu, hjá Leikfélagi Akureyrar og Frú Emilíu. Hún var einn af stofnendum leikhópsins Grímu árið 1962 og leikstýrði með hópnum. Á árunum 1986-1998 var hún kennari við Leiklistarskóla Íslands.
Kristbjörg hefur leikið í fjölda íslenskra kvikmynda og meðal þekktustu hlutverka hennar má nefna hlutverk í kvikmyndunum 79 af stöðinni árið 1962 og í Mamma Gógó árið 2010.
Hún lét af störfum hjá Þjóðleikhúsinu vegna aldurs árið 2005 þá sjötug en frá þeim tíma hefur hún leikið í fjölda verka á sviði, í sjónvarpi og kvikmyndum.
Ferill í kvikmyndum og sjónvarpsþáttum[breyta | breyta frumkóða]
| Ár | Kvikmynd/Þáttur | Hlutverk |
|---|---|---|
| 1962 | 79 af stöðinni | Gógó |
| 1988 | Í skugga hrafnsins | Sigríður |
| 1989 | Kristnihald undir jökli | Hnallþóra |
| 1997 | Stikkfrí | Amma Hrefnu |
| 2000 | Fíaskó | Eldri kona með alzheimer |
| 2001 | Mávahlátur | Amma |
| 2002 | Hafið | Kristín |
| 2002 | Reykjavik Guesthouse: Rent a bike | |
| 2004 | Kaldaljós | Álfrún |
| 2008 | Sveitabrúðkaup | Brynhildur |
| 2010 | Mamma Gógó | Gógó |
| 2013 | Hross í oss | |
| 2015 | Þrestir | Amma |
| 2017 | Fangar | |
| 2021 | Alma |
Viðurkenningar[breyta | breyta frumkóða]
- 1996 - Menningarverðlaun DV fyrir hlutverk Möllu í Taktu lagið Lóa.
- 1998 - Riddarakross Hinnar íslensku fálkaorðu fyrir leiklistarstörf.
- 2001 - Edduverðlaun sem besta leikkona í aukahlutverki í kvikmyndinni Mávahlátur
- 2004 - Edduverðlaun sem besta leikkona í aukahlutverki í kvikmyndinni Kaldaljós[5]
- 2011 - Besta leikkonan á alþjóðlegu kvikmyndahátíðinni Funchal IFF á Madeira fyrir hlutverk í myndinni Mamma Gógó[6]
- 2013 - Grímuverðlaun sem besta leikkona í aðalhlutverki fyrir Jónsmessunótt í Þjóðleikhúsinu[7]
- 2014 - Heiðursverðlaun Leiklistarsambands Íslands fyrir ævistarf í þágu sviðslista á Íslandi
- 2017 - Heiðursverðlaunahafi Menningarverðlauna DV[8]
- 2020 - Grímuverðlaun sem besta leikkona í aukahlutverki fyrir hlutverk í Er ég mamma mín?
Tenglar[breyta | breyta frumkóða]
- Umfjöllun á IMDB
- Um líf og list Kristbjargar Kjeld Geymt 2014-07-20 í Wayback Machine Rúv
Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]
- ↑ 1,0 1,1 Ruv.is, „Á meðan fólk hefur enn þolinmæði er ég til“ (skoðað 23. mars 2021)
- ↑ Dv.is, „Ég lifi í núinu“ (skoðað 23. mars 2021)
- ↑ Pétur Ástvaldsson, Samtíðarmenn J-Ö bls. 517-518, (Reykjavík, 2003)
- ↑ Visir.is, „Langar að verða frábær leikkona“ (skoðað 23. mars 2021)
- ↑ Visir.is, „Kaldaljós kom sá og sigraði“ (skoðað 23. mars 2021)
- ↑ Visir.is, „Kristbjörg Kjeld hlaut verðlaun á kvikmyndahátíð á Madeira“ (skoðað 23. mars 2021)
- ↑ „Handhafar Grímunnar 2013“, Fréttablaðið (skoðað 23. mars 2021)
- ↑ Dv.is, „Þegar maður hefur átt svo náinn sálufélaga er erfitt að missa“ (skoðað 23. mars 2021)