Silfurþinur
Pacific silver fir | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Barr silfurþins séð að ofan
| ||||||||||||||
Ástand stofns | ||||||||||||||
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Tvínefni | ||||||||||||||
Abies amabilis Douglas ex J.Forbes | ||||||||||||||
Útbreiðslusvæði silfurþins
|
Silfurþinur, fræðiheiti Abies amabilis, er tegund af þini frá Kyrrahafsströnd norðvestur Norður-Ameríka, þar er hann á "Pacific Coast Ranges" og Fossafjöllum frá suðaustasta hluta Alaska, gegn um vestur Bresku Kólumbíu, Washington og Oregon, til lengst norðvestur í Kaliforníu. Hann vex frá sjávarmáli til 1500metra hæð á norðurhluta svæðisins, og í 1000 til 2300 metra hæð á suðurhluta svæðisins, alltaf í tempruðum regnskógum með tiltölulega mikilli úrkomu og svölum, rökum sumrum. Vex oft með Degli og syðst á útbreiðslusvæðinu, Aesculus californica.[2]
Lýsing
[breyta | breyta frumkóða]Þetta er stórt sígrænt tré sem verður 30 til 45 metra hátt, einstöku sinnum 72 metrar,[3] með stofnþvermál að 1.2 metruma, einstöku sinnum 2.3 metrar. Börkurinn á yngri trjám er ljósgrár, þunnur og þakinn kvoðublöðrum. Á eldri trjám dökknar hann og myndar hreistur og sprungur. Barrið er nálarlaga, flatt, 2 til 4.5 sm langt og 2 mm breitt og 0.5 mm þykkt, matt dökk-grænt að ofan, og með tvær hvítar loftaugarákir að neðan, og lítið eitt sýlt í endann.[4] Barrið er í spíral eftir sprotanum, en það er breytilega undið neðst svo þau liggja flöt til hvorrar hliðar og ofan á sprotanum, með engin undir. Sprotarnir eru rauðgulir með þétta flauelskennda hæringu. Könglarnir eru 9 til 17 sm langir og 4 til 6 sm breiðir, dökk purpurabláir fyrir þroska; hreisturblöðkurnar eru stuttar, og faldar í lokuðum könglinum. Vængjuð fræin losna er köngullinn sundrast við þroska um 6 til 7 mánuðum eftir frjóvgun. Silfurþinur er náskyldur gljáþini A. mariesii frá Kyrrahafsströnd Norður Ameríku, sem greinist frá silfurþin með aðeins styttra barri 1.5 til 2.5 sm og minni könglum: 5 til 11 sm langir.
Nytjar
[breyta | breyta frumkóða]Viðurinn er mjúkur og ekki sterkur; hann er notaður í pappírsmassa, flutnigskassa og annað ódýrt. Barrið hefur þægilegan ilm og er stundum notað í Jóla skreytingar, þar á meðal jólatré.
Honum er líka plantað sem yndistré í stórum görðum, þó að kröfur hans um svöl, rök sumur takmarki svæðin sem hann vex vel; velheppnaðar útplantanir utan útbreiðslusvæðisins eru helst í vestur Skotlandi og suður Nýja Sjálandi.
-
Barr að neðan
-
Barr að ofan
-
Toppur með köngli
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ Farjon, A. (2013). „Abies amabilis“. Rauði listi IUCN yfir tegundir í hættu. 2013: e.T42271A2968657. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42271A2968657.en. Sótt 19. nóvember 2021.
- ↑ C.M. Hogan, 2008
- ↑ Gymnosperm database, 2008
- ↑ Flora of North America, 2008
Ytri tenglar
[breyta | breyta frumkóða]- Gymnosperm Database: Abies amabilis (2011)
- C.Michael Hogan (2008) Aesculus californica, Globaltwitcher.com, ed. N. Stromberg
- Flora of North America (2008) Vol. 2: Pinaceae
- Interactive Distribution Map of Abies amabilis Geymt 23 október 2015 í Wayback Machine