Fara í innihald

QAnon

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Algengt einkennismerki QAnon-hreyfingarinnar.

QAnon er nafn á samsæriskenningu öfgahægrimanna í Bandaríkjunum[1] sem gengur út á að söfnuður satanískra barnaníðinga reki alþjóðlegan barnaníðshring sem teygi sig til allra heimshorna og bruggi launráð gegn Donald Trump Bandaríkjaforseta, sem á að vera helsti óvinur safnaðarins.[2] Kenningar QAnons ganga jafnframt yfirleitt út á að Trump sé að undirbúa sérstakan uppgjörsdag sem kallist „Stormurinn“ og muni leiða til þess að þúsundir meðlima söfnuðarins verði handteknir.[3][4] Enginn hluti þessarar kenningar á við rök að styðjast.[5][6][7][8] Stuðningsmenn QAnons hafa sakað marga frjálslynda Hollywood-leikara, stjórnmálamenn í Demókrataflokknum og háttsetta embættismenn um að vera meðlimir í barnaníðshringnum.[9]

Áhagendur QAnons halda því jafnframt fram að Trump hafi sett á svið samsæri með Rússum til þess að fá Robert Mueller til liðs við sig við að afhjúpa barnaníðshringinn og koma í veg fyrir að Barack Obama, Hillary Clinton og George Soros fremji valdarán.[10][11] Nettröll á mála hjá ríkisstjórn Rússlands hafa gefið samsæriskenningum QAnons byr undir báða vængi á samfélagsmiðlum[12][13][14][15][16][17] auk þess sem rússneskir ríkisfjölmiðlar hafa breitt út kenningarnar.[12][18]

Svipaðar samsæriskenningar á borð við Pizzagate-kenninguna svokölluðu, sem hefur síðan þá orðið hluti af hugmyndamynstri QAnons, höfðu áður náð útbreiðslu á netinu[19][20] en hin eiginlega samsæriskenningasmíð QAnon-hreyfingarinnar hófst í október árið 2017 á netspjallsíðunni 4chan með færslum notanda sem gekk undir nafninu „Q“. Almennt er gengið út frá því að notandinn Q hafi verið Bandaríkjamaður[21] en einnig hafa líkur verið leiddar að því að síðar hafi hópur fólks birt færslur undir notendanafninu Q.[22][23] Q sagðist vera háttsettur embættismaður með svokallaða Q-öryggisheimild og aðgang að leynilegum upplýsingum um ríkisstjórn Donalds Trump og andstæðinga hennar í Bandaríkjunum.[24] Fréttastofan NBC News hefur greint frá því að þrír einstaklingar hafi tekið hina upphaflegu færslu Q og dreift henni til ýmissa fjölmiðla til þess að byggja upp netfylgi í hagnaðarskyni. Ýmsir notendur á 4chan höfðu áður birt svipaðar færslur á undan Q með notendanöfnum á borð við FBIAnon, HLIAnon (High-Level Insider), CIAAnon, og WH Insider Anon.[25] Þótt hreyfingin sé bandarísk að uppruna hefur virkni hennar einnig verið talsverð utan Bandaríkjanna, einkum í Evrópu.[26]

Áhagendur QAnons fóru að birtast á kosningasamkomum Trumps í ágúst árið 2018.[27] Bill Mitchell, útvarpsmaður sem hefur talað fyrir kenningum QAnons, sótti „samfélagsmiðlafund“ í Hvíta húsinu í júlí 2019.[28][29] Stuðningsmenn QAnons merkja færslur sínar á samfélagsmiðlum gjarnan með myllumerkinu #WWG1WGA, sem er skammstöfun á slagorðinu „Where We Go One, We Go All“ (ísl. „Þangað sem eitt okkar fer, förum við öll“[30]). Á fjöldasamkomu Trumps í ágúst 2019 notaði maður slagorðið til að hita upp fyrir Trump en neitaði síðar að um væri að ræða vísun í QAnon. Þetta gerðist fáeinum klukkustundum eftir að alríkislögreglan birti skýrslu þar sem talað var um QAnon sem mögulega uppsprettu hryðjuverkastarfsemi.[31][32] Samkvæmt greiningu fjölmiðlasamtakanna Media Matters for America hafði Trump í október 2020 breitt út skilaboð QAnons að minnsta kosti 265 sinnum með því að deila eða minnast á 152 Twitter-færslur tengdar hreyfingunni, stundum oft á dag.[33][34] Stuðningsmenn QAnons fóru að kalla Trump „Q+“.[35]

Fjöldi stuðningsmanna QAnons er óljós en hreyfingin nýtur verulegs fylgis á netinu. Í júní árið 2020 hvatti Q fylgismenn sína til að sverja „hernaðareið stafrænna stríðsmanna“, sem margir gerðu og merktu með myllumerkinu #TakeTheOath á Twitter.[36] Næsta mánuð lét Twitter loka þúsundum notendaaðganga tengdum QAnon og breytti reikniforritum sínum til að draga úr útbreiðslu samsæriskenningarinnar.[37] Innri greining á Facebook í ágúst leiddi í ljós að milljónir stuðningsmanna hreyfingarinnar væru virkir á þúsundum hópa og síðna á samfélagsmiðlinum. Facebook gerði ráðstafanir síðar sama mánuð til að fjarlægja og takmarka virkni QAnons[38][39] og lét í október alfarið banna dreifingu samsæriskenningarinnar á miðlinum.[40] Fylgismenn QAnons hafa einnig flust á netmiðla á borð við EndChan og 8chan, þar sem þeir hafa skipulagt upplýsingaherferðir til að hafa áhrif á bandarísku forsetakosningarnar 2020.[41]

Margir áhagendur QAnons voru meðal þeirra stuðningsmanna Trumps sem réðust á þinghúsið í Washington í janúar 2021 eftir ósigur Trumps í forsetakosningunum gegn Joe Biden.[42][43][44]

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
    • Guglielmi, Giorgia (28. október 2020). „The next-generation bots interfering with the US election“. Nature. 587 (7832): 21. doi:10.1038/d41586-020-03034-5. PMID 33116324. Sótt 29. október 2020.
    • Neiwert, David (17. janúar 2018). „Conspiracy meta-theory 'The Storm' pushes the 'alternative' envelope yet again“. Southern Poverty Law Center (enska). Sótt 14. október 2018.
    • Collins, Ben; Zadrozny, Brandy (10. ágúst 2018). „The far right is struggling to contain Qanon after giving it life“. NBC News.
    • Rosenberg, Eli (30. nóvember 2018). „Pence shares picture of himself meeting a SWAT officer with a QAnon conspiracy patch“. The Washington Post.
    • „Broward SWAT sergeant has unauthorized 'QAnon' conspiracy patch at airport with VP, report says“. Sun-Sentinel. 30. nóvember 2018.
    • Moore, McKenna (1. ágúst 2018). „What You Need to Know About Far-Right Conspiracy QAnon“. Fortune.
    • Roose, Kevin (10. júlí 2019). „Trump Rolls Out the Red Carpet for Right-Wing Social Media Trolls“. The New York Times (bandarísk enska). ISSN 0362-4331. Sótt 17. júlí 2019.
  1. Roose, Kevin (28. ágúst 2020). „What Is QAnon, the Viral Pro-Trump Conspiracy Theory?“. The New York Times. Sótt 4. október 2020.
  2. Rozsa, Matthew (18. ágúst 2019). „QAnon is the conspiracy theory that won't die“. Salon. Sótt 17. apríl 2020.
  3. Spring, Marianna; Wendling, Mike (3. september 2020). „The link between Covid-19 myths and QAnon“. BBC News. Sótt 3. september 2020.
  4. Liptak, Kevin. „Trump embraces QAnon conspiracy because 'they like me'. CNN. Sótt 20. ágúst 2020.
  5. „Why President Trump's refusal to refute QAnon conspiracy theorists matters“. CBS News. 20. ágúst 2020. Sótt 4. október 2020.
  6. Colvin, Jill (14. ágúst 2020). „Trump dodges question on QAnon conspiracy theory“. Associated Press. Sótt 4. október 2020.
  7. O'Reilly, Andrew (19. ágúst 2020). „Trump addresses QAnon conspiracy theory for the first time: 'I heard that these are people that love our country'. Fox News.
  8. Sommer, Will (7. júlí 2018). „What Is QAnon? The Craziest Theory of the Trump Era, Explained“. The Daily Beast. Sótt 2. október 2020.
  9. Laviola, Erin (1. ágúst 2018). „QAnon Conspiracy: 5 Fast Facts You Need to Know“. Heavy.
  10. Stanley-Becker, Isaac (1. ágúst 2018). 'We are Q': A deranged conspiracy cult leaps from the Internet to the crowd at Trump's 'MAGA' tour“. The Washington Post. Sótt 19. september 2018.
  11. 12,0 12,1 Menn, Joseph (24. ágúst 2020). „Russian-backed organizations amplifying QAnon conspiracy theories, researchers say“. Reuters. Afrit af upprunalegu geymt þann janúar 15, 2021. Sótt 4. október 2020.
  12. Ross, Jamie (2. nóvember 2020). „Russia-Backed Twitter Accounts Pushed QAnon Theory Right From Its Start, Says Report“. The Daily Beast (enska). Sótt 7. janúar 2021.
  13. „Russian troll accounts purged by Twitter pushed Qanon, other conspiracies“. NBC News (enska). Sótt 7. janúar 2021.
  14. Menn, Joseph (2. nóvember 2020). „QAnon received earlier boost from Russian accounts on Twitter, archives show“. Reuters (enska). Sótt 7. janúar 2021.
  15. „Congressman Krishnamoorthi Requests Information From DNI Ratcliffe On Russian Use QAnon In Disinformation Efforts“. Congressman Raja Krishnamoorthi (enska). 19. október 2020. Sótt 7. janúar 2021.
  16. „Russian Trolls Spread Baseless Conspiracy Theories Like Pizzagate And QAnon After The Election“. BuzzFeed News (enska). Sótt 7. janúar 2021.
  17. Davis, Julia (24. ágúst 2020). „Russia Using QAnon Conspiracies to Help Get Trump Re-Elected“. The Daily Beast (enska). Sótt 7. janúar 2021.
  18. Sullivan, Margaret (1. ágúst 2018). „As the bizarre QAnon group emerges, Trump rallies go from nasty to dangerous“. The Washington Post. ISSN 0190-8286. Sótt 4. október 2020.
  19. Greenspan, Rachel E. (29. september 2020). „QAnon conspiracy theorists have been linked to a killing and multiple armed stand-offs. Here are the criminal allegations connected to the movement and its followers“. Insider. Sótt 4. október 2020.
  20. Martineau, Paris (19. desember 2017). „The Storm Is the New Pizzagate – Only Worse“. New York. ISSN 0028-7369. Sótt 26. mars 2018.
  21. Rothschild, Mike (29. maí 2018). „Who is Q Anon, the internet's most mysterious poster?“. The Daily Dot (bandarísk enska). Sótt 5. júlí 2018.
  22. Brean, Henry (13. júlí 2018). „Suspect in Hoover Dam standoff writes Trump, cites conspiracy in letters“. Las Vegas Review-Journal. ISSN 1097-1645. Sótt 14. júlí 2018.
  23. Griffin, Andrew (24. ágúst 2020). „What is Qanon? The Origins of the Bizarre Conspiracy Theory Spreading Online“. The Independent. London. Sótt 2. október 2020.
  24. Zadrozny, Brandy; Collins, Ben (8. ágúst 2018). „How three conspiracy theorists took 'Q' and sparked Qanon“. NBC News. Sótt 11. nóvember 2019.
  25. „Europe's QAnon followers embrace US election conspiracy theories“. POLITICO. 6. nóvember 2020.
  26. Bank, Justin; Stack, Liam; Victor, Daniel (1. ágúst 2018). „What Is QAnon: Explaining the Internet Conspiracy Theory That Showed Up at a Trump Rally“. The New York Times. ISSN 0362-4331. Sótt 1. ágúst 2018.
  27. Roose, Kevin (10. júlí 2019). „Trump Rolls Out the Red Carpet for Right-Wing Social Media Trolls“. The New York Times. ISSN 0362-4331. Sótt 17. júlí 2019.
  28. Durkee, Alison (8. júlí 2019). „Trump's "Social Media Summit" Is a Far-Right Troll Convention“. Vanity Fair. Sótt 17. apríl 2020.
  29. „What is the QAnon conspiracy theory?“. CBS News. 29. september 2020. Sótt 2. október 2020.
  30. Bump, Philip (2. ágúst 2019). „Hours after an FBI warning about QAnon is published, a QAnon slogan turns up at Trump's rally“. The Washington Post (enska). Sótt 17. apríl 2020.
  31. Kovensky, Josh (2. ágúst 2019). „Ex-Dem Who Spouted QAnon Slogan At Trump Rally Disavows QAnon“. Talking Points Memo. Sótt 17. apríl 2020.
  32. Kaplan, Alex. „Trump has repeatedly amplified QAnon Twitter accounts. The FBI has linked the conspiracy theory to domestic terror“. Media Matters for America. Sótt 18. október 2020.
  33. Nguyen, Tina (12. júlí 2020). „Trump isn't secretly winking at QAnon. He's retweeting its followers“. Politico.
  34. LaFrance, Adrienne (júní 2020). „The Prophecies of Q“. The Atlantic. ISSN 1072-7825. Afrit af uppruna á 29. ágúst 2020. Sótt 4. október 2020.
  35. Rosenberg, Matthew; Steinhauer, Jennifer (14. júlí 2020). „The QAnon Candidates Are Here. Trump Has Paved Their Way“. The New York Times.
  36. Conger, Kate (21. júlí 2020). „Twitter Takedown Targets QAnon Accounts“. The New York Times.
  37. Sen, Ari; Zadrozny, Brandy (10. ágúst 2020). „QAnon groups have millions of members on Facebook, documents show“. NBC News.
  38. Seetharaman, Deepa (19. ágúst 2020). „Facebook Removes QAnon Groups as It Expands Anti-Violence Policy“. The Wall Street Journal.
  39. O'Sullivan, Donie (6. október 2020). „Three years later, Facebook says it will ban QAnon“. CNN. Sótt 6. október 2020.
  40. Thomas, Elise (17. febrúar 2020). „Qanon Deploys 'Information Warfare' to Influence the 2020 Election“. Wired. Sótt 4. október 2020.
  41. Samúel Karl Ólason (7. janúar 2021). „Öfgamenn áberandi í árásinni á þinghúsið“. Vísir. Sótt 7. janúar 2021.
  42. „Hver er maður­inn með horn­in?“. mbl.is. 7. janúar 2021. Sótt 7. janúar 2021.
  43. Samúel Karl Ólason (7. janúar 2021). „Konan sem skotin var til bana var lengi í flughernum og ötull stuðningsmaður Trumps“. Vísir. Sótt 7. janúar 2021.