„Parþía“: Munur á milli breytinga
m stubbavinnsla AWB |
Jóna Þórunn (spjall | framlög) mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 12: | Lína 12: | ||
[[Flokkur:Saga Persíu]] |
[[Flokkur:Saga Persíu]] |
||
[[Flokkur:Saga Íran]] |
[[Flokkur:Saga Íran]] |
||
[[Flokkur:Parþía]] |
[[Flokkur:Parþía| ]] |
||
[[bg:Партско царство]] |
[[bg:Партско царство]] |
Útgáfa síðunnar 27. júlí 2008 kl. 11:02
Parþía (persneska: اشکانیان Ashkâniân) var menningarsamfélag sem átti upptök sín þar sem nú er norðvesturhluti Írans en sem á hátindi sínum náði yfir það svæði þar sem nú eru löndin Íran, Írak, Aserbaídsjan, Armenía, Georgía, austurhluti Tyrklands, austurhluti Sýrlands, Túrkmenistan, Afganistan, Tadsjikistan, Pakistan, Kúveit, Persaflóaströnd Sádí-Arabíu, Barein og Sameinuðu arabísku furstadæmin.
Stjórnendur Parþa voru Arsakídar sem sameinuðu og ríktu yfir Íranshásléttunni og tóku yfir eystri héruð Selevkídaveldisins í Litlu-Asíu. Þeir stjórnuðu Mesópótamíu með hléum frá því um 150 f.Kr. til 224 e.Kr. Parþar voru erkióvinir Rómverja í Asíu þar sem þeir stöðvuðu útbreiðslu Rómaveldis til austurs handan við Kappadókíu, aðallega vegna þess að þeir notuðust við þungvopnað riddaralið sem var nýjung í hernaði.
Veldi Parþa stóð í fimm aldir, mun lengur en flest önnur heimsveldi Austurlanda nær. Upphaf þess má rekja til sjálfstæðisyfirlýsingar þeirra frá Selevkídaveldinu 238 f.Kr., þótt þeim tækist ekki að ná völdum í Íran fyrr en undir Míþrídatesi 1. Það leystist upp þegar persneskur uppreisnarkonungur, Adrasjír 1., stofnandi Sassanídaveldisins, náði Ktesifon á sitt vald árið 228 og gerði sóróisma að ríkistrú.