„Rúmenska“: Munur á milli breytinga
Lína 18: | Lína 18: | ||
** 39,25% frá hinum upprunalega latneska orðaforða, sá stærsti einsaki þáttur |
** 39,25% frá hinum upprunalega latneska orðaforða, sá stærsti einsaki þáttur |
||
** 15,26% seinni tíðar lánorð úr skólamáli (vocaboli eruditi) |
** 15,26% seinni tíðar lánorð úr skólamáli (vocaboli eruditi) |
||
** 22,12% úr |
** 22,12% úr frönsku svo sem merci fyrir takk |
||
** 4% nýlegri lánorð út ítölsku |
** 4% nýlegri lánorð út ítölsku |
||
* 10,2% hafa slavneskan uppruna |
* 10,2% hafa slavneskan uppruna |
Útgáfa síðunnar 17. ágúst 2018 kl. 18:51
Rúmenska Română | ||
---|---|---|
Málsvæði | Rúmenía, Moldóva, Búlgaría, Úkraína, Ungverjaland, Balkanskaginn | |
Fjöldi málhafa | 24-26 milljónir | |
Sæti | 34 | |
Opinber staða | ||
Opinbert tungumál |
Rúmenía Moldóva | |
Tungumálakóðar | ||
ISO 639-1 | ro
| |
ISO 639-2 | rum
| |
SIL | ron
| |
ATH: Þessi grein gæti innihaldið hljóðfræðitákn úr alþjóðlega hljóðstafrófinu í Unicode. |
Rúmenska er rómanskt mál skylt ítölsku talað af 24-26 milljónum að móðurmáli og 4 milljónum sem annað mál. Það er 34. mest talaða mál heims sem móðurmál.
Rúmenska er rituð með afbrigði af Latnesku letri. Ekki er langt síðan latnest letur var tekið upp og ósamræmi tal- og ritmáls því með minnsta móti.
Elstu textar
sá elsti einstaki texti sem varðveist hefur á rúmensku er bréf frá 1521, svokölluð ritsending Neacșu. Er hún bréf sent af Neacșu Lupu, verslunarmanni í Câmpulung, til Johannes Benkner, prins af Brașov, og er innihald bréfsins viðvörun um innrás Tyrkja inn í Transylvaníu og Vallakíu.
uppruni orðaforða
- 4/5 eða um 80,5% eru af rómönskum upprunar
- 39,25% frá hinum upprunalega latneska orðaforða, sá stærsti einsaki þáttur
- 15,26% seinni tíðar lánorð úr skólamáli (vocaboli eruditi)
- 22,12% úr frönsku svo sem merci fyrir takk
- 4% nýlegri lánorð út ítölsku
- 10,2% hafa slavneskan uppruna
- 6,2% úr hinni fornu kirkjuslavnesku
- 2,6% úr búlgörsku
- 1,12% úr rússnesku
- 0,85% serbó-króatísku
- 0,25% úkraínsku
- 0,2% pólsku
- þýsku 2,47%
- nútímagrísku 1,7%
- 1% undirlagsmál frumbyggja dakíu
- úngverksu 1,4%
- 0,75% tyrknesku
- 0,07% ensku (í örustum vexti)
- 0,19% onomatopea
- 2,71% o óþekktum og/eða óvissum uppruna
Málfræði
Ákveðinn greinir er viðskeyttur en óákveðinn undansettur. Nafnorð hafa 3 föll: Nefnifall, eignarfall og ávarpsfall. Ennfremur hafa nafnorð 3 málfræðileg kyn. Rúmenska hefur orðið fyrir áhrifum frá slavneskum málum.
Lýsingarorð í rúmensku beygjast eftir tölu, falli og kynjum og eru oft eftirsett líkt og í vest-rómönsku málunum.
Rómönsk tungumál Indóevrópsk tungumál | ||
---|---|---|
Andalúsíska | Aragónska | Arpitanska | Astúríska | Franska | Ítalska | Leonska | Moldóvska | Mónakóska | Occitan | Papiamento | Portúgalska | Romansh | Romany | Rúmenska | Sardiníska | Spænska |