Fáni Úkraínu
Fáni Úkraínu er skilgreindur í 1. málsgrein 20. greinar stjórnarskrár Úkraínu sem tveir láréttir, jafnstórir borðar í bláum og gulum lit.[1] Þessir tveir litir hafa lengi verið notaðir á fánum úkraínsku þjóðarinnar. Fáninn var tekinn upp í fyrsta sinn árið 1918 þegar Úkraína varð sjálfstæð í fyrsta sinn undir nafninu Alþýðulýðveldið Úkraína. Þegar Úkraína var innlimuð í Sovétríkin fékk úkraínska sovétlýðveldið annan fána og notkun blágula fánans var bönnuð. Þegar Úkraína varð sjálfstætt ríki á ný eftir hrun Sovétríkjanna árið 1991 var bláguli fáninn tekinn upp á ný.
Saga og merking litanna
[breyta | breyta frumkóða]Heimildir eru til um að litirnir gulur og blár hafi verið notaðir á herfánum rúþenska landstjóradæmisins árið 1410 í orrustunni um Grunwald.[2] Litirnir voru aftur notaðir á skjaldarmerkjum furstadæmisins Galisíu-Volhyníu. Á byltingarárinu 1848 lét æðstaráð Rúþeníu draga bláan og gulan fána að húni í Lvív. Litirnir voru síðan notaðir af nýjum úkraínskum herdeildum í her austurrísk-ungverska keisaradæmisins. Bláguli fáninn í núverandi mynd var fyrst notaður þegar Úkraína varð sjálfstætt ríki í stuttan tíma eftir rússnesku byltinguna.
Litirnir tákna úkraínska landslagið: bláu og gulu borðarnir tákna bláan himin yfir gulum hveitiökrum.
-
Borði Rúþena við Grunwald árið 1410.
-
Fáni höfuðsmannsdæmis kósakka.
-
Fáni Úkraínu táknar bláan himin yfir gulum ökrum.
Fyrsta sjálfstæði Úkraínu
[breyta | breyta frumkóða]-
Fyrsti fáni Alþýðulýðveldisins Úkraínu (1917).
-
Fáni Alþýðulýðveldisins Úkraínu (1918-1920) og úkraínska höfuðsmannsdæmisins (1918).
Sovétlýðveldið Úkraína
[breyta | breyta frumkóða]-
Fáni úkraínska sovétlýðveldisins (1919–1929)
-
Fáni úkraínska sovétlýðveldisins (1929–1937)
-
Fáni úkraínska sovétlýðveldisins (1937–1949)
-
Fáni úkraínska sovétlýðveldisins (1949–1991)
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ „Державна символіка України“. www.kmu.gov.ua (úkraínska). Vefsíða ríkisstjórnar Úkraínu. Afrit af upprunalegu geymt þann 23. febrúar 2011. Sótt 1. mars 2022.
- ↑ Історія становлення й утвердження Державного прапора України