Fjalldrapi

Fjalldrapi
	;
Ástand stofns
	Öruggt
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Dulfrævingar (Magnoliophyta);
Flokkur:	Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida);
Ættbálkur:	Beykibálkur (Fagales);
Ætt:	Birkiætt (Betulaceae);
Ættkvísl:	Birki (Betula);
Undirættkvísl:	Chamaebetula;
Tegund:	Fjalldrapi;
Tvínefni
	Betula nana; L.

Fjalldrapi (fjallhrapi eða drapi) (Fræðiheiti: Betula nana) er lágvaxinn runni (1-1,2 metrar)) af birkiætt. Fjalldrapi vex í móum og votlendi. Áður fyrr var fjalldrapinn oftast notaður sem tróð undir torfið í þökum torfbæja, því börkur hans varðist mjög vel fúa og hlífði svo viðunum.

Samband við aðrar tegundir

Erfðablöndun við ilmbjörk

Fjalldrapi getur erfðablandast við ilmbjörk og myndað þrílitna afkvæmi sem nefnist skógarviðarbróðir.

Samlífistegundir

Fjalldrapi lifir samlífi við margar tegundir sveppa í gegnum svepprótarsamband. Algengir fylgisveppir fjalldrapa á Íslandi eru birkiskjalda^[1], dökklubbi^[1] og berserkjasveppur^[1].

Dauður fjalldrapi getur verið fæða rotvera. Dæmi um rotverur sem lifa á dauðum viði fjalldrapa eru birkiskufsa (Diaporthella aristata)^[1], bládoppa (Tapesia fusca)^[2] Melanomma pulvis-pyrius,^[2] Neotapesia graddonii,^[2], gullhnoðri (Lachnum bicolor)^[2] og vankynssveppurinn Trimmatostroma betulinum.^[2] Birkifrekna (Atopospora betulina)^[1] og Plagiostoma campylostyla^[2] vex á dauðum laufblöðum fjalldrapa. Taeniolina scripta vex á berki fjalldrapa.^[2]

Ásætur

Fjalldrapi er hýsill fyrir fléttur. Kvistagrös vaxa á berki fjalldrapa um allt land, sérstaklega á mjóum greinum.^[3]

Sjúkdómar

Fjalldrapi er þekktur hýsill fyrir sjúkdómsvaldandi sveppi. Meðal þeirra sem fundist hafa á Íslandi eru Anisogramma virgultorum, birkiryðsveppur (Melampsoridium betulinum), Mycosphaerella harthensis og nornasveppirnir hrísvendill (Taphrina nana),^[2] blásturvendill (Taphrina carnea)^[2] og Taphrina bacteriosperma.^[2]

Dýr og fjalldrapi

Fjalldrapi er eina þekkta hýsiltréð á Íslandi fyrir hrískönguló (Dictyna arundinacea) sem kýs að spinna vef sinn á plöntunni. Hrískönguló finnst umhverfis Mývatn.^[4]

Tilvísanir

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Helgi Hallgrímsson. 2010. Sveppabókin. Skrudda, Reykjavík. ISBN 978-9979-655-71-8
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 Helgi Hallgrímsson & Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir (2004). Íslenskt sveppatal I - smásveppir. Geymt 17 október 2020 í Wayback Machine Fjölrit Náttúrufræðistofnunar. Náttúrufræðistofnun Íslands. ISSN 1027-832X
↑ Hörður Kristinsson. Íslenskar fléttur. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag. ISBN 978-9979-66-347-8
↑ Ingi Agnarsson (1996). Íslenskar köngulær. Fjölrit Náttúrufræðistofnunar nr. 31. Reykjavík, Náttúrufræðistofnun Íslands.

Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

[HH2010-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Helgi Hallgrímsson. 2010. Sveppabókin. Skrudda, Reykjavík. ISBN 978-9979-655-71-8

[HH&GGE2004-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 Helgi Hallgrímsson & Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir (2004). Íslenskt sveppatal I - smásveppir. Geymt 17 október 2020 í Wayback Machine Fjölrit Náttúrufræðistofnunar. Náttúrufræðistofnun Íslands. ISSN 1027-832X

[HK2016-3] Hörður Kristinsson. Íslenskar fléttur. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag. ISBN 978-9979-66-347-8

[4] Ingi Agnarsson (1996). Íslenskar köngulær. Fjölrit Náttúrufræðistofnunar nr. 31. Reykjavík, Náttúrufræðistofnun Íslands.

[1]

[2]

[3]

[4]