Dulfrævingar
Dulfrævingar Tímabil steingervinga: Síðjúratímabil - |
||||
---|---|---|---|---|
![]() Fífill, dulfrævingur
|
||||
Vísindaleg flokkun | ||||
|
Dulfrævingar (fræðiheiti: Magnoliophyta, samheiti Angiospermae) er annar tveggja helstu hópa fræplantna. Þeir skera sig frá öðrum fræplöntum að því leyti að þeir hylja fræ sín aldni. Þeir bera þar að auki blóm sem inniheldur æxlunarfæri þeirra. Inni í blóminu er fræblað og inni í því er eggbúið. Af þessum ástæðum eru þeir nefndir dulfrævingar. Í hinum stærsta hóp fræplanta, berfrævingum eru hvorki eggbúið hulið fræblaði né fræin hulin aldni.
Dulfrævingar skiptast í einkímblöðunga og tvíkímblöðunga. Hið fylogenetíska flokkunarkerfi (APG) er nýjasta vísindalega flokkun dulfrævinga. Hún er gerð á grundvelli efnis frá vinnuhópnum Angiosperm Phylogeny Group. Þessi flokkun er að mestu byggð á greiningu á erfðum grænkornanna,og jafnvel í ættum eru þetta miklar breytingar frá eldri flokkunarkerfum. Eldri flokkun á liljuætt ('Liliaceae') er tildæmis nú skift upp í um 10 ættir.
Afleiðing samþykkis um framtíðarflokkun (frá útgáfu kerfisins árið 1998) er að flokkun var endurskoðuð árið 2003, og nýjustu breytingarnar eru aðgengilegar á heimasíðu APG (sjá hér að neðan). Eftirfarandi stofnanir eru mikilvægustu hlutaðeigandi í 3. útgáfu (2009) af fylogenetísku flokkuninni fyrir dulfrævinga:
- Grasagarður Missouri
- Háskólinn í Florída
- Háskólinn í Maryland
- Hinn konunglegi breski grasagarður í Kew
- Uppsala háskóli í Svíþjóð
Efnisyfirlit
- 1 Fylogenetísk upstilling af flokkunum ínnan dulfrævinga
- 2 Ættir og flokkar sem hafa skilið sig frá mjög snemma
- 3 Einkímblöðungar (Monocotyledoneae)
- 4 Ekta tvíkímblöðungar (Eudicotyledoneae) (frjókorn með þrjú eða fleiri op)
- 5 Ættir með óvissa staðsetningu (að mestu þó Eudicotyledoneae)
- 6 Bókmenntir
- 7 Tilvísun
Fylogenetísk upstilling af flokkunum ínnan dulfrævinga[breyta | breyta frumkóða]
Dækfrøede |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Campanulider |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Ættir og flokkar sem hafa skilið sig frá mjög snemma[breyta | breyta frumkóða]
(frumstæðir tvíkímblöðungar sem eiga það sameiginlegt með einkímblöðungum að hafa frjókorn með einungis einu opi)
-
- Ceratophyllales
-
- Nymphaeales
Magnoliidae[breyta | breyta frumkóða]
-
- Lárviðar-ættbálkur (Laurales)
-
- Magnolíu-ættbálkur (Magnoliales)
-
- Pipar-ættbálkur (Piperales)
Einkímblöðungar (Monocotyledoneae)[breyta | breyta frumkóða]
Ættir og flokkar sem er tengdar án milliliða[breyta | breyta frumkóða]
-
- Aspargus-ættbálkur (Asparagales)
-
- Kalmus-ættbálkur (Acorales)
-
- Lilju-ættbálkur (Liliales)
-
- Alismatales (Alismatales)
-
- Skrúfupálma-ættbálkur (Pandanales)
-
- Yams-ættbálkur (Dioscoreales)
Commelidoidae[breyta | breyta frumkóða]
-
- Gras-ættbálkur (Poales)
-
- Engefer-ættbálkur (Zingiberales)
-
- Pálma-ættbálkur (Arecales)
-
- Commelinales (Commelinales)
Ekta tvíkímblöðungar (Eudicotyledoneae) (frjókorn með þrjú eða fleiri op)[breyta | breyta frumkóða]
Ættir og flokkar sem er tengdar án milliliða[breyta | breyta frumkóða]
Undanskilin er fyrsti flokkur tvíkímblöðunga, sem hafa frjókorn með þremur opum, og sem hafa haldið frumstæðum einkennum.
-
- Buxales (Buxales)
-
- Protea-ættbálkur (Proteales)
-
- Sóleyja-ættbálkur (Ranunculales)
Aðalhópur Eudicotyledoneae[breyta | breyta frumkóða]
Þetta eru tvíkímblöðungar með 4-deilanleg blóm (venjulega 4-5 bikarblöð, 4-5 krónublöð, 4-10 fræfla og 2-5 frævur).
Ættir og flokkar sem er tengdar án milliliða[breyta | breyta frumkóða]
-
- Gunnerales (Gunnerales)
-
- Dilleniales (Dilleniales)
-
- Caryophyllales (Caryophyllales)
-
- Santalales (Santalales)
-
- Steínbrjóts-ættbálkur (Saxifragales)
-
- Trochodendrales (Trochodendrales)
-
- Vín-ættbálkur (Vitales)
Rosidae[breyta | breyta frumkóða]
Ættir og flokkar sem er tengdar án milliliða[breyta | breyta frumkóða]
-
- Geraniales (Geraniales)
Eurosidae I[breyta | breyta frumkóða]
-
-
- Stackhousiaceae: samnefni fyrir (Celastraceae)
-
-
- Malpighiales (Malpighiales)
-
- Benviðar-ættbálkur (Celastrales)
-
- Beyki-ættbálkur (Fagales)
-
- Graskers-ættbálkur (Cucurbitales)
-
- Rósa-ættbálkur (Rosales)
-
- Súrsmæru-ættbálkur (Oxalidales)
-
- Zygophyllales (Zygophyllales)
-
- Ertublóma-ættbálkur (Fabales)
Eurosidae II[breyta | breyta frumkóða]
-
- Malvales (Malvales)
-
- Krossblóma-ættbálkur (Brassicales)
-
- Myrtales (Myrtales)
-
- Sapindales (Sapindales)
Asteridae[breyta | breyta frumkóða]
Flokkar sem eru tengdir án milliliða[breyta | breyta frumkóða]
-
- Cornales (Cornales)
-
- Lyng-ættbálkur (Ericales)
Euasteridae I[breyta | breyta frumkóða]
-
-
- Icacinaceae
- Oncothecaceae
- Boraginaceae (Boraginaceae)
- Vahliaceae
-
-
- Gentianales (Gentianales)
-
- Varablóma-ættbálkur (Lamiales)
-
- Nátskugga-ættbálkur (Solanales)
Euasteridae II[breyta | breyta frumkóða]
-
-
- Eremosynaceae: synonym fyrir Escalloniaceae
-
-
-
- Escalloniaceae Escalloniaceae
-
-
-
- Tribelaceae: synonym fyrir Escalloniaceae
-
-
- Dipsacales (Dipsacales)
-
- Aquifoliales (Aquifoliales)
-
- Asterales (Asterales)
-
- Apiales (Apiales)
Ættir með óvissa staðsetningu (að mestu þó Eudicotyledoneae)[breyta | breyta frumkóða]
-
-
- Plagiopteraceae: synonym fyrir (Celastraceae)
-
-
-
- Tepuianthaceae: synonym fyrir (Thymelaeaceae)
-
Bókmenntir[breyta | breyta frumkóða]
- John Philip Baumgardt: How to Identify Flowering Plant Families, 1994, ISBN 0-917304-21-7
Tilvísun[breyta | breyta frumkóða]
- Botanisk institut på Uppsala Universitet
- Angiosperms Phylogeny Website: Stevens, P. F. (2001 onwards). Angiosperm Phylogeny Website. Version 8, June 2007 [and more or less continuously updated since].
- Flora Dania: Download gratis højopløselige billeder af danske potteplanter fra Billedbanken
- L. Watson and M.J. Dallwitz (1992 onwards). The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, information retrieval. http://delta-intkey.com
- Angiosperms
- Theodor C.H. Cole og Hartmut H. Hilger: Angiosperm Phylogeny. Flowering Plant Systematics – en præcis og konstant opdateret planche over de dækfrøede planters systematik ned til familierne Snið:En sprog