Fara í innihald

Þoþ

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Þoþ er guð sem Egyptar til forna trúðu á. Hann var guð tunglsins, ímynd vísinda, bókmennta, visku og uppfinninga. Þoþ var einnig talsmaður allra egypsku guðanna og varðmaður skráa guðanna.

Þoþ var túlkaður á myndum egyptanna annaðhvort sem maður með höfuð flæmingja eða sem api með hunds höfuð.

Til eru margar mismunandi sögur sem segja frá því hvernig Þoþ varð til. Ein þeirra segir að Þoþ hafi verið elsti sonur Ra. Önnur segir að hann hafi verið sonur Geb og Nut, sem gerir hann að systkini Ísis, Set, Nefþys og Osiris. Vanalega er hann hins vegar ekki hluti af Osiris fjölskyldunni heldur aðeins hirðmaður Osiris þar sem hann starfar sem heilagur skrásetjari. Eftir að Osiris var myrtur af Set var Þoþ enn þá trúr meistara sínum og hjálpaði mikið til við endurlífgun hans, við það notaði hann göldrum gædda rödd sína til að gæða galdraþulurnar meiri krafti. Þegar Ísis er að ala upp Hórus hjálpar Þoþ einnig með uppeldið með því að vernda Hórus. Þegar Hórus var stunginn af sporðdreka dróg Þoþ eitrið úr líkama hans, Hann greip inn í miskunnarlaus slagsmál milli Hórus og Set og læknaði svo sár beggja. Þoþ var oft túlkaður sem hjálpsamur guð, í annarri sögu er okkur til dæmis sagt frá því þegar Ra bannaði Nut að eignast börn á öllum dögum dagatalsins. Þoþ vorkenndi Nut svo að hann vann hluta af ljósi tunglsins af því í spilum og notaði ljósið til þess að búa til fimm nýja daga. Þessir dagar voru ekki hluti af dagatalinu svo að Þoþ hafði gert Nut kleift að eignast fimm börn á þessum fimm dögum.[1]

Eftir að Hórus dróg sig til baka frá hásætinu tók Þoþ við því. Þoþ réð yfir jörðinni sem fryðsæll stjórnandi í 3226 ár, á þessum tíma fann Þoþ upp allar listir og öll vísindi til dæmis stjörnufræði, galdra, lyfjafræði, skurðlækningar, tónlist, teikningar og var sértaklega lofaður fyrir að hafa fundið upp skriftina. Þar sem Þoþ fann upp letrið var hann kallaður herra hinna heilögu orða. Þegar Þoþ hætti að ríkja yfir jörðinni reis hann upp til himna þar sem hann sinnti mörgum störfum.[2] Fyrst af öllu var hann guð tungslins, það ganga þó mismunandi sögur um það hvernig samband hans og tunglsins voru. Ein sagan segir að hann hafi aðeins verið varðmaður tunglsins og það að tunglið hafi verið annar guð sem hét Aah-te-huti. Önnur saga segir að Ra hafi skipar Þoþ að taka yfir sínum stað á himnum á daginn á meðan Ra sjálfur ferðaðist um undirheiminn. Önnur hlutverk Þoþ á himnum voru til dæmis varðmaður himneskra skráa og dómari guðanna.

Í egypsku borginni Hermopolis trúði fólk því að Þoþ væri skapari heimsins, að hann væri guðdómlegur flamingói sem verpti heimsegginu.

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. Robert Graves (1959). New larousse encyclopedia of mythology. the hamlyn publishing group limited. bls. 27-28.
  2. Cotterell, Arthur og Storm (1999). he ultimate encyclopedia of mythology. Lorenz Books. bls. 325.

'