„Innfeldi“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
Spm (spjall | framlög)
m Hellings lagfæring, en betur má ef duga skal.
Lína 1: Lína 1:
'''Innfeldi''' er, í [[stærðfræði]] tvílínulegur virki sem er skilgreindur á [[vigurrúm]]um. Hún er stundum einnig kölluð '''punktmargfeldi''' eða '''depilmargfeldi''', og er ýmist táknuð með tveimur oddklofum, <math>\langle a, b\rangle</math>, eða með punkti, <math>a \cdot b</math>. Vigurrúm ásamt innfeldi er kallað [[innfeldisrúm]].
{{hreingerning}}


Innfeldi á vigurrúminu '''V''' verður að uppfylla:
Innfeldi einnig kallað punktmargfeldi eða depilmargfeldi er stærðfræðileg aðgerð sem tekur tvo vigra og skilar einni stærð.


# <math>\langle a, b \rangle = \langle b, a \rangle</math> (víxlregla)
Innfeldi vigranna '''a''' = [<math>a_1, a_2</math>] og '''b''' = [<math>b_1, b_2</math>] er <math>a_1b_1 + a_2b_2</math>
# <math>\langle a, (b + c) \rangle = \langle a, b \rangle + \langle a, c \rangle</math> (dreifiregla)

# <math>r\langle a, b \rangle = \langle ra, b \rangle = \langle a, rb \rangle</math> (tengiregla)
Almennara hafa vigrarnir '''a''' og '''b''', þar sem '''a''' <math> = [a_1, a_2, \cdots ,a_n]</math> og '''b'''<math> = [b_1, b_2, ...,b_n]</math>, innfeldið:
# <math>\langle a, a \rangle \ge 0</math>, og <math>\langle a, a \rangle = 0</math> [[ef og aðeins ef]] <math>a = 0</math> (jákvæðni)


'''a''' <math>\bullet</math> '''b'''<math> = a_1b_1 + a_2b_2 + \cdots + a_nb_n = \sum^n_{k=1} a_k\cdot b_k</math>


== Rauntalnarúm ==
Venjulega innfeldið á <math>\mathbb{R}^n</math> er skilgreint þannig:
:<math>a \cdot b = a_1b_1 + a_2b_2 + \cdots + a_nb_n = \sum^n_{k=1} a_k\cdot b_k</math>, þar sem <math>\bold{a} = (a_1, a_2, \cdots ,a_n)</math> og <math>\bold{b} = (b_1, b_2, ...,b_n)</math>.


Einnig má finna innfeldi tveggja vigra með því að margfalda saman lengdir þeirra og cosínus af horninu milli þeirra:
Einnig má finna innfeldi tveggja vigra með því að margfalda saman lengdir þeirra og cosínus af horninu milli þeirra:
:<math>a \cdot b = \|a\|\|b\|cos(\theta)</math>, þar sem <math>\theta</math> er hornið milli vigranna '''a''' og '''b'''.


Einnig er algengt að nota innfeldi til að finna horn milli tveggja vigra ef hnit þeirra eru þekkt. Það má gera svona:
'''a'''<math>\bullet</math> '''b''' <math>= |a|\cdot |b| \cdot cos(\theta) </math>
:<math>a \cdot b = \|a\|\|b\|cos(\theta) = a_1b_1 + a_2b_2 + \cdots + a_nb_n \Rightarrow cos(\theta) = {a_1b_1 + a_2b_2 + \cdots + a_nb_n \over \|a\|\|b\|}</math>. Hér táknar <math>\|a\|</math> táknar [[firð|lengd]] vigursins '''a'''.

þar sem <math>\theta</math> er hornið milli vigranna '''a''' og '''b'''.


Algengt er að nota innfeldi til að finna horn milli tveggja vigra ef maður þekkir hnit þeirra. Það má gera svona:

'''a'''<math>\bullet</math> '''b''' <math> = |a|\cdot |b| \cdot cos(\theta) = a_1b_1 + a_2b_2 + \cdots + a_nb_n
\Rightarrow cos(\theta) = {a_1b_1 + a_2b_2 + \cdots + a_nb_n \over |a|\cdot|b|}</math>)


Mikilvægur eiginleiki innfelda er að innfeldi hornréttra vigra er núll. Það er auðvelt að sjá það því að þátturinn <math>cos(\theta)</math> verður núll þegar <math>\theta = 90^\circ + 180^\circ k</math> þar sem <math>k \in Z</math>
( <math>|a|</math> táknar lengd vigursins '''a'''. Hana má finna með Pýþagorasarreglu: |a| = <math>\sqrt{a_1^2 + a_2^2 + \cdots a_n^2}</math> )


{{Línuleg algebra}}
Mikilvægur eiginleiki innfellda er að innfeldi hornréttra vigra er núll.
{{stærðfræðistubbur}}
Það er auðvelt að sjá það því að þátturinn <math>cos(\theta)</math> verður núll þegar <math>\theta = 90^\circ + 180^\circ k</math> þar sem <math>k \in Z</math>
{{stubbur}}

Útgáfa síðunnar 5. maí 2006 kl. 22:03

Innfeldi er, í stærðfræði tvílínulegur virki sem er skilgreindur á vigurrúmum. Hún er stundum einnig kölluð punktmargfeldi eða depilmargfeldi, og er ýmist táknuð með tveimur oddklofum, , eða með punkti, . Vigurrúm ásamt innfeldi er kallað innfeldisrúm.

Innfeldi á vigurrúminu V verður að uppfylla:

  1. (víxlregla)
  2. (dreifiregla)
  3. (tengiregla)
  4. , og ef og aðeins ef (jákvæðni)

Rauntalnarúm

Venjulega innfeldið á er skilgreint þannig:

, þar sem og .

Einnig má finna innfeldi tveggja vigra með því að margfalda saman lengdir þeirra og cosínus af horninu milli þeirra:

, þar sem er hornið milli vigranna a og b.

Einnig er algengt að nota innfeldi til að finna horn milli tveggja vigra ef hnit þeirra eru þekkt. Það má gera svona:

. Hér táknar táknar lengd vigursins a.

Mikilvægur eiginleiki innfelda er að innfeldi hornréttra vigra er núll. Það er auðvelt að sjá það því að þátturinn verður núll þegar þar sem

Snið:Stærðfræðistubbur