„Brúngreni“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
|||
| Lína 40: | Lína 40: | ||
[[Mynd:RedSpruceForestOnSpruceKnobWV.JPG|left|thumb|Þéttur náttúrulegur brúngreniskógur við topp [[Spruce Knob]], [[Vestur-Virginía|Vestur-Virginíu]]]] |
[[Mynd:RedSpruceForestOnSpruceKnobWV.JPG|left|thumb|Þéttur náttúrulegur brúngreniskógur við topp [[Spruce Knob]], [[Vestur-Virginía|Vestur-Virginíu]]]] |
||
Brúngreni vex meðalhratt til hægt, lifir í 250 til 450+ ár, og er mjög skuggþolið ungt.<ref>http://www.ldeo.columbia.edu/~adk/oldlisteast/#spp</ref> Það er oft í hreinum skógum ( |
Brúngreni vex meðalhratt til hægt, lifir í 250 til 450+ ár, og er mjög skuggþolið ungt.<ref>http://www.ldeo.columbia.edu/~adk/oldlisteast/#spp</ref> Það er oft í hreinum skógum (enska: ,,stands") eða í bland við [[Pinus strobus|sandfuru]], [[Balsamþinur|balsamþin]], eða [[svartgreni]].<ref>Peter White, "Boreal Forest," ''Encyclopedia of Appalachia'' (Knoxville, Tenn.: University of Tennessee Press, 2006), pp. 49-50.</ref> Búsvæði þess er rakur en vel drenaður sendinn moldarjarðvegur, yfirleitt hátt yfir sjávarmáli. Brúngreni skaðast auðveldlega af vindkasti og [[Súrt regn|súru regni]]. |
||
== Skyldar tegundir == |
== Skyldar tegundir == |
||
Útgáfa síðunnar 30. mars 2020 kl. 09:46
| Brúngreni | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Picea rubens Sarg. | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
| Samheiti | ||||||||||||||
|
Brúngreni (vísindaheiti Picea rubens) er tegund af greni ættuðu úr austurhluta Norður Ameríku, frá austur Quebec til Nova Scotia, og frá New England suður til Adirondack-fjöllum og Appalasíu-fjöllum til vestur Norður-Karólínu.[2][3][4]
Þessi tegund gengur undir fjölda nafna á ensku; red spruce, yellow spruce, West Virginia spruce, eastern spruce, og he-balsam (sjá Abies fraseri; "she-balsam").[5][6]
Lýsing
Brúngreni er sígrænt[7] skuggþolið[8] barrtré sem verður við bestu aðstæður 18 til 40 metra hátt með stofnþvermál um 60 sm, þó geta einstaka tré náð 46 metra hæð og 1 meters þvermáli. Það er með mjókeilulaga krónu. Barrið er nálarlaga, gulgrænt, 12 til 15 mm langt, fjórhliða, sveigt, með hvössum oddi, og stendur út frá öllum hliðum greinarinnar. Börkurinn er grábrúnn að utan og rauðbrúnn að innan, þunnur og hreistraður. Viðurinn er léttur og mjúkur, með mjóum árhringjum, og er með lítilsháttar rauðum blæ.[9] Könglarnir eru sívalir, 3 til 5 sm langir, með gljáandi rauðbrúnum lit og stíft köngulhreistur.[2][3][4][10]
Búsvæði
Brúngreni vex meðalhratt til hægt, lifir í 250 til 450+ ár, og er mjög skuggþolið ungt.[11] Það er oft í hreinum skógum (enska: ,,stands") eða í bland við sandfuru, balsamþin, eða svartgreni.[12] Búsvæði þess er rakur en vel drenaður sendinn moldarjarðvegur, yfirleitt hátt yfir sjávarmáli. Brúngreni skaðast auðveldlega af vindkasti og súru regni.
Skyldar tegundir
Það er náskylt svartgreni, og blendingar á milli þeirra eru algengir þar sem útbreiðslusvæði þeirra mætast.[2][3][4]
Nytjar
Brúngreni er notað sem jólatré og pappamassi og í timburframleiðslu.[13] Það er einnig frábært "tonewood", og er notað í marga vandaðri "acoustic" gítara og fiðlur. Hægt er að gera "spruce gum" úr safanum.[10] Greinar með barri eru notaðar til að gera grenibjór. Einnig er gerður úr því "grenibúðingur".
Brúngreni er héraðstré Nova Scotia.[3]
Skaðvaldar
Eins og flest tré, eru ýmis skordýr sem leggjast á það. Aðal skaðvaldurinn er "spruce budworm" (nokkrar tegundir af ættkvíslinni Choristoneura, en sérstaklega Choristoneura fumiferana), þó er hann meira vandamál í hvítgreni og balsamþin.[14][15] Annað sem hefur hrjáð brúngreni er aukning súrs regns og núverandi loftslagsbreytingar.[16]
Tilvísanir
- ↑ Farjon, A. (2013). „Picea rubens“. IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2013: e.T42335A2973542. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42335A2973542.en. Sótt 11. nóvember 2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Farjon, A. (1990). Pinaceae. Drawings and Descriptions of the Genera. Koeltz Scientific Books ISBN 3-87429-298-3.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 "Picea rubens". Flora of North America (FNA). Missouri Botanical Garden – via eFloras.org.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Gymnosperm Database: Picea rubens
- ↑ Blum, Barton M. (1990). "Picea rubens". In Burns, Russell M.; Honkala, Barbara H. Conifers. Silvics of North America. Washington, D.C.: United States Forest Service (USFS), United States Department of Agriculture (USDA). 1 – via Northeastern Area State and Private Forestry [www.na.fs.fed.us]
- ↑ Peattie, Donald Culross (1. janúar 1948). A Natural History of Trees of Eastern and Central North America (enska). Houghton Mifflin Harcourt. bls. 51. ISBN 0-395-58174-5.
- ↑ „Red Spruce (Rubens)“. Garden Guides. Sótt 27. febrúar 2014.
- ↑ Dumais, D; Prevost, M (júní 2007). „Management for red spruce conservation in Quebec: The importance of some physiological and ecological characteristics – A review“. Forestry Chronicle. 83 (3): 378–392. doi:10.5558/tfc83378-3. Sótt 27. febrúar 2014.
- ↑ „Red Spruce“ (PDF). USDA NRCS. Sótt 26. febrúar 2014.
- ↑ 10,0 10,1 Atlantic Forestry Centre: Red Spruce
- ↑ http://www.ldeo.columbia.edu/~adk/oldlisteast/#spp
- ↑ Peter White, "Boreal Forest," Encyclopedia of Appalachia (Knoxville, Tenn.: University of Tennessee Press, 2006), pp. 49-50.
- ↑ „Red Spruce“. The Wood Database. Sótt 27. febrúar 2014.
- ↑ Blum, Barton. „Red Spruce“. Encyclopedia of Life. Sótt 27. febrúar 2014.
- ↑ U.S. Department of Agriculture-Forest Servic: Spruce budworm
- ↑ Houle, Daniel (2012). „Compositional vegetation changes and increased red spruce abundance during the Little Ice Age in a sugar maple forest of north-eastern North America“. Plant Ecology. 213 (6): 1027–1035. doi:10.1007/s11258-012-0062-0.
