Fimmstjörnuhreyfingin

Fimmstjörnuhreyfingin Movimento 5 Stelle
Leiðtogi	Vito Crimi (starfandi)
Stofnár	2009 (2009)
Stofnendur	Beppe Grillo og Gianroberto Casaleggio
Höfuðstöðvar	Via Nomentana 257, Róm, Ítalíu
Stjórnmálaleg hugmyndafræði	Lýðhyggja, andkerfisstefna, beint lýðræði, rafrænt lýðræði, náttúruverndarhyggja
Einkennislitur	Gulur
Sæti á fulltrúadeild
Sæti á öldungadeild
Vefsíða	movimento5stelle.it

Fimmstjörnuhreyfingin (Movimento 5 Stelle eða M5S á ítölsku) er ítalskur stjórnmálaflokkur. Flokkurinn var stofnaður þann 4. október árið 2009 af Beppe Grillo, vinsælum grínista og bloggara, og vefrýninum Gianroberto Casaleggio. Eftir dauða Casaleggios í apríl árið 2016 útnefndi Grillo framkvæmdastjórn fimm þingmanna (Alessandro Di Battista, Luigi Di Maio, Roberto Fico, Carla Ruocco og Carlo Sibilia) sem stjórnaði flokknum fram í október, en þá leysti Grillo það upp og lýsti sjálfan sig „pólitískan leiðtoga“ Fimmstjörnuhreyfingarinnar. Grillo er einnig formlega forseti sambands sem gengur undir nafninu Fimmstjörnuhreyfingin. Frændi hans, Enrico Grillo, er varaforseti og endurskoðandi hans, Enrico Maria Nadasi, er aðalritari. Davide Casaleggio, sonur Gianrobertos, hefur einnig gegnt sífellt mikilvægara en óformlegu hlutverki.

Fimmstjörnuhreyfingin hefur ýmist verið kölluð popúlísk, andkerfissinnuð, náttúruverndarsinnuð, hlynnt óhefbundinni alþjóðahyggju og gagnrýnin á Evrópusambandið. Flokknum hefur verið lýst sem hluta af „nýja hægrinu“ og sem hægriflokki vegna andstöðu sinnar við innflytjendur en flokkurinn styður þó ýmis málefni sem jafnan eru frekar bendluð við vinstripólitík á Ítalíu, til dæmis borgaralaun og umhverfisvernd. Grillo sjálfur hefur kallað sjálfan sig „popúlista“ á ögrandi hátt. Meðlimir leggja áherslu á að Fimmstjörnuhreyfingin sé ekki stjórnmálaflokkur heldur „hreyfing“ og ætti hvorki að flokkast sem vinstri- eða hægriflokkur. „Fimm stjörnurnar“ sem flokkurinn kennir sig við vísa til fimm meginmálefna hans: Opin­berra vatns­veit­a, sjálf­bærra sam­gangna, sjálfbærrar þróunar, réttarins að inter­net­að­gengi og umhverf­is­verndar. Flokkurinn styður einnig rafrænt lýðræði og beint lýðræði, afnám opinberra styrkja til stjórnmálaflokka, niðurskurð í framleiðslu og neyslu og friðarhyggju. Fimmstjörnuhreyfingin hefur gagnrýnt hernaðarinngrip vesturveldanna í Miðausturlöndum, þar á meðal í Afganistan og Írak, Líbíu og í sýrlensku borgarastyrjöldina.

Í ítölsku þingkosningunum árið 2013 hlaut Fimmstjörnuhreyfingin flest atkvæði af öllum flokkum á fulltrúadeild þingsins. Þingmenn þeirra urðu þó aðeins 109 af 630 þar sem hreyfingin hafði neitað að ganga í kosningabandalag. Ef flokkurinn hefði tekið þátt í kosningabandalagi hefði hann verið í þriðja sæti í kosningunum. Á Evrópuþinginu var Fimmstjörnuhreyfingin meðlimur í Flokki frelsis og beins lýðræðis (EFDD) ásamt breska Sjálfstæðisflokknum og ýmsum hægriflokkum. Árið 2017 kusu meðlimir Fimmstjörnuhreyfingarinnar að ganga til liðs við Bandalag frjálslyndra og demókrata á Evrópuþinginu (ALDE) en flokknum var að endingu neitað um aðild og því er Fimmstjörnuhreyfingin enn hluti af EFDD-flokknum.

Árið 2016 voru tveir meðlimir hreyfingarinnar, Virginia Raggi og Chiara Appendino, kjörnir borgarstjórar Rómar og Tórínó. 21-22. september 2017 var Luigi Di Maio, varaforseti fulltrúaþingsins, kjörinn „pólitískur leiðtogi“ hreyfingarinnar með 82% atkvæða. Hann tók við embættinu af Grillo en ekki sem „trúnaðarmaður“ flokksins.

Í janúar árið 2018 skildi Grillo bloggsíðu sína frá opinberri síðu hreyfingarinnar. Bloggsíða hans hafði áður verið notuð sem veftímarit Fimmstjörnuhreyfingarinnar og áróðurstæki þeirra.

Í ítölsku þingkosningunum árið 2018 varð Fimmstjörnuhreyfingin stærsti flokkurinn á ítalska þinginu og myndaði ríkisstjórn ásamt Norðurbandalaginu. Árið 2019 rifti Matteo Salvini, formaður bandalagsins, samstarfinu við Fimmstjörnuhreyfinguna. Í kjölfarið kusu meðlimir hreyfingarinnar að mynda nýja ríkisstjórn í samstarfi við ítalska Demókrataflokkinn.