Taras Sjevtsjenko
Taras Sjevtsjenko Тарас Шевченко | |
|---|---|
.png) | |
| Fæddur | 9. mars 1814 |
| Dáinn | 10. mars 1861 (47 ára) |
| Störf | skáld, rithöfundur, listamaður |
| Undirskrift | |
 | |
Taras Hryhorovytsj Sjevtsjenko (úkraínska: Тарас Григорович Шевченко) (9. mars 1814 – 10. mars 1861) var úkraínskt skáld, rithöfundur, listamaður og húmanisti. Hann er þjóðskáld Úkraínu og og frumkvöðull úkraínskra nútímabókmennta, sem átti upphafið að notkun úkraínsku tungunnar sem bókmenntamáls.
Taras Sjevtsjenko var sonur serfabónda og ólst upp í neyð, en listrænir hæfileikar hans urðu til þess að landeigandinn Engelhart tók eftir honum og fór með hann í ferðalög sín. Í Pétursborg, með inngripi rússneska ljóðskáldsins Vasílíj Zhúkovskíj, var hann leystur frá þjónustulífi og nam við Listaháskólann undir stjórn Karls Brjúllovs. Sjevtsjenko var handtekinn í Kænugarði árið 1847 fyrir þátttöku sína í slavneska stjórnmálasamfélaginu Kyril og bræðralag Metodíusar. Hann var dæmdur til herþjónustu í Orenbúrg og síðar í virkinu í Novopetrovsk hinum megin við Kaspíahaf. Honum var ekki sleppt úr grimmri útlegð fyrr en 1857 en heilsu hans var þegar eytt. Hann andaðist fjórum árum síðar og var jarðsettur í borginni Kanív við Danparfljóti.
Skáldskapur Sjevtsjenko endurspeglar óhamingjusama sögu hans sjálfs og lands hans og markast af mannlegri hugsjón. Á vinsælan hátt söng hann af idyllískri náttúru Úkraínu, fyrrum frjálsa kósakkalífi og félagslegri eymd. Mesta epíska verk hans, Hajdamaki (1841), fjallar um kósakkauppreisnina hjá Danparfljóti árið 1768.
Hann er sérstaklega þekktur fyrir ljóðasögur sínar, þar sem örlög óhamingjusamra kvenna eru sungin, t.d. Katerina og Najmytsjka („ambáttin“), og fyrir hennar listilega endurunnu þjóðsögur, t.d. Rúsalka („Vatnsmeyjan“).
Tenglar
[breyta | breyta frumkóða]- "Taras Shevchenko: Poet, Artist, Icon" (Video)
- Shevchenko, Taras in the Encyclopedia of Ukraine
- Taras Shevchenko in the Library of Congress: A Bibliography
- Shevchenko in English translations
- Interactive biography of Taras Shevchenko in various languages including English
- Poems by Taras Shevchenko for reading online in Ukrainian Geymt 17 apríl 2021 í Wayback Machine
- The Ukrainian poet Shevchenko T.G. (Ural marble 0,38x0,35x1,38) is Author, known sculptor Shmat'ko
- Infoukes.com — Taras Shevchenko Museum of Canada
- Taras Shevchenko Museum of Canada Geymt 13 mars 2021 í Wayback Machine — Detailed biography
- Taras Shevchenko Museum of Canada—English Translations of the Poetry of Taras Shevchenko
- Self portraits of Taras Shevchenko Geymt 27 júní 2009 í Wayback Machine
- Shevchenko's paintings and Ukrainian art songs by Ukrainian composers on Shevchenko's poetry. Audio files.
- Taras Shevchenko Museum & Memorial Park Foundation
- Video Tour: Taras Shevchenko Museum in Toronto (Музей Тараса Шевченка, Торонто).
- Website dedicated to the Kobzar of Taras Shevchenko in English, with illustrations Geymt 2 febrúar 2019 í Wayback Machine
- Відповідь на молитву / Answer to prayer, short film by Maxim Neafit Bujnicki, 2009 in tribute to Shevchenko
